Binnen progressiegericht werken is een probleem vaak het begin van progressie. Zowel individuele gesprekken als in teamsessies beginnen vaak met het bespreken van problemen, dingen die niet goed lopen of dingen die verkeerd hebben uitgepakt. Het hebben van problemen is natuurlijk vervelend en kan onvrede, frustratie of zelfs een gevoel van machteloosheid opleveren.

Lees verder »

Eén van de belangrijkste onderdelen van progressiegericht werken is de eerdere-successenvraag. Dit is de vraag naar wanneer het cliënten in het verleden al eens is gelukt om voor elkaar te krijgen wat ze nu proberen te bereiken. Je kunt deze vraag stellen nadat cliënten een helder idee hebben geformuleerd over wat ze willen bereiken. Het stellen van de eerdere-successenvraag levert vaak goede ideeën op en vergroot het optimisme en competentiegevoel van cliënten. Nadat ze zich namelijk hebben herinnerd dat het hen in enige mate al eens is gelukt, wordt het gemakkelijker om te geloven dat het hen nog eens kan lukken.

Lees verder »

Een groeimindset is het geloof dat bekwaamheid kan veranderen. Het hebben van een groeimindset is gunstig voor motivatie en het zoeken naar uitdagingen. Maar steeds meer onderzoekers maken zich zorgen over het bestaan van een valse groeimindset. Bestaat deze inderdaad? Zo ja, wat zijn hier dan de betekenis, oorzaken en relevantie van?

Lees verder »

De Basic Psychological Need Theory (BPNT) is één van de zes mini-theorieën waaruit de zelfdeterminatietheorie (ZDT) bestaat. In een nieuw artikel geven Maarten Vansteenkiste, Richard Ryan en  Bart Soenens een overzicht van de ontwikkelingen binnen de BPNT. Hier vat ik het artikel kort samen.

Lees verder »

We kunnen vaak eenvoudig beïnvloeden hoe anderen hun falen interpreteren. Door dit te doen kunnen we het makkelijker maken voor hen om vol te houden.

Lees verder »

Intrinsieke motivatie is een onderwerp waar binnen allerlei deelgebieden binnen de psychologie enorm veel aandacht voor is. Maar, zo stellen auteurs Kruglanski, et al. (2018), er is een verwarring over de betekenis van het begrip intrinsieke motivatie en haar tegenhanger extrinsieke motivatie. Lees hier wat zij daarmee bedoelen en hoe zij voorstellen om deze verwarring op te heffen. 

Lees verder »

Hieronder presenteer ik een lijst van cognitieve biases, heuristieken en effecten waar we allemaal in zekere mate behept zijn met daarbij een compacte uitleg (lees ook dit, dit en dit). Ik gebruik vooral de Engelse termen omdat deze het vaakst gebruikt worden, ook in Nederlandstalige literatuur. Het kennen van deze fouten en heuristieken kan ons helpen om onszelf en anderen beter te begrijpen, om minder slachtoffer te worden door toedoen van deze fouten en neigingen en om een realistischere kijk op de werkelijkheid te ontwikkelen (lees ook dit, dit en dit).

Lees verder »

Wat is de menselijke natuur? Tot welk gedrag zijn we veroordeeld omdat het in onze genen zit? Welke gedragingen zijn niet voor ons weggelegd omdat ze tegen onze natuur ingaan? Welk gedrag moeten we bestrijden omdat het onnatuurlijk en dus slecht is? Een nieuw artikel van de filosofen Allchin & Werth (2019) betoogt dat er iets mis is met al deze vragen. Ze zijn alle gebaseerd op wat zij de naturaliseerfout noemen. In dit artikel kun je lezen wat de naturaliseerfout inhoudt en hoe deze samenhangt met verschillende aspecten van essentialistisch denken.

Lees verder »

Er is een nieuw boek van Robert H. Frank, hoogleraar economie aan Cornell University en New York Times Columnist. De titel van het boek is Under the Influence: Putting Peer Pressure to Work. Het werk van Frank is wat mij betreft interessant omdat hij als econoom gebruik maakt van geavanceerde ideeën uit de psychologie, iets wat veel van zijn collega’s nog te weinig doen in mijn ogen. Dit boek van hem gaat over de grote invloed van onze context op onze keuzes.

Lees verder »

Als ouders spelen we een belangrijke rol in hoe kinderen zich ontwikkelen. We hebben veel invloed op wat zij belangrijk vinden en hoe ze zich gedragen. Maar hoe we onze rol als ouder het beste kunnen invullen is lang niet altijd even eenvoudig om te bedenken. Hieronder kun je lezen over de logische consequentie-aanpak, een aanpak die goed werkt bij herhaald ongewenst gedrag. Lees verder »

Visser, C.F. (2017), Hoe creëer je een leergierige cultuur? TvOO – Tijdschrift voor Ontwikkeling in Organisaties, Nr. 4.

Leergierigheid is goed voor individuen en organisaties. Dit artikel legt uit waarom dat zo is en hoe je een cultuur van leergierigheid kunt ontwikkelen.

We leren op het moment dat er iets gebeurt wat we nog niet wisten of verwachtten. Het is niet zo dat we alleen leren als we er bewust voor kiezen. Het gebeurt voortdurend en we kunnen dan ook niet besluiten om niet meer te leren. Psychologen hebben verschillende vormen van leren bij mensen en andere dieren ontdekt, van eenvoudig tot complex, die geheel of deels automatisch en onwillekeurig plaatsvinden (Haselgrove, 2016), zoals: habituatie, klassieke conditionering, operante conditionering en sociaal leren.

Lees verder »

Van oudsher hebben filosofen zich al verdiept in wijsheid. Maar binnen de psychologie heeft dit onderwerp tot voor kort relatief weinig aandacht gekregen, zeker vergeleken met een onderwerp als intelligentie. Maar de laatste jaren komt daar verandering in. Er is meer consensus ontstaan over wat we bedoelen met wijsheid, in welke mate het voorkomt bij mensen en waar het mee correleert. Grossmann & Brienza (2018) beschrijven in een nieuw artikel hoe wijsheid een unieke bijdrage kan leveren aan het oplossen van complexe vraagstukken van onze tijd.

Lees verder »

Constructieve feedback, zowel negatieve als positieve, kan een belangrijke rol spelen bij het halen van doelen. Uit eerder onderzoek van Koo and Fishbach (2008) is gebleken dat feedback twee soorten boodschappen kan geven. De eerste boodschap gaat over commitment. Het kan iets zeggen over of je doelen de moeite waard zijn en of je kans van slagen hebt. Individuen die niet sterk gecommitteerd zijn, kunnen harder gaan werken na positieve feedback (en  juist iets minder hard na negatieve feedback).

De tweede boodschap gaat over progressie. Feedback kan iets zeggen over of je je voldoende hebt ingezet en of je voldoende progressie hebt bereikt. Sterk gecommiteerde individuen kunnen harder gaan werken na negatieve feedback maar juist minder hard na positieve feedback (zie figuur hiernaast). Met negatieve feedback wordt hier overigens niet bedoeld kritiek of verwijten maar informatie over wat er nog niet goed gaat en over wat er beter kan.
Lees verder »

Klopt het dat we bij feedback op ons eigen functioneren geen negativiteitsbias maar een positiviteitsbias hebben? Er wordt vaak gesproken van een negativiteitsbias die bij de meesten van ons in allerlei situaties optreedt. Deze houdt in dat we negatieve informatie eerder opmerken en er sterker door beïnvloed worden.

Maar hoe verhoudt deze negativiteitsbias zich tot een ander verschijnsel waar we ook vaak over horen, namelijk de self-enhancement bias? Dit laatste verschijnsel houdt in dat we een voorkeur hebben voor positieve informatie over onszelf zodat we een positief zelfbeeld kunnen bewaren.

Klopt het nou dat bij informatie over ons eigen functioneren geen negativiteitsbias maar een positiviteitsbias hebben? Nieuw onderzoek van Müller-Pinzler et al. (2019) geeft antwoord op deze vraag.

Lees verder »

Soms doen mensen de volgende twee beweringen over progressiegericht werken:

1. progressiegericht werken is niet gericht op problemen maar op progressie;
2. progressiegericht werken is niet gericht op het verleden maar op de toekomst.

Deze uitspraken klinken enthousiast en ik wil liever geen spelbreker zijn maar ik vind het toch belangrijk om ze tegen te spreken. Noch het praten over het verleden, noch het praten over problemen is een taboe in progressiegericht werken. Sterker nog, beide zijn belangrijke  elementen in vrijwel ieder progressiegericht gesprek. Ik licht het belang van beide hieronder toe.

Lees verder »