We hebben op het moment met een aantal spannende ontwikkelingen te maken in onze maatschappij. Die ontwikkelingen brengen voor velen onzekerheid en problemen met zich mee. De coronacrisis houdt ons nu al meer dan anderhalf jaar intensief bezig. Er is minder politieke stabiliteit dan decennialang het geval was en een luidruchtige minderheid in onze samenleving hangt extreme ideeën aan. De inflatie is hoger dan we lang hebben meegemaakt. De urgentie van de klimaatcrisis begint door te dringen maar de energietransitie verloopt niet snel genoeg. Dit soort dingen kan een mens behoorlijk zenuwachtig maken. Veel mensen hebben echter baat bij een stoïcijnse benadering. Een stoïcijnse manier van kijken helpt hen om zich niet van hun stuk te laten brengen te midden van al deze turbulentie. Hieronder kun je iets meer lezen over waar de term ‘stoïcijns’ vandaan komt en wat hij ongeveer inhoudt. Lees verder »
In het artikel Modern leiderschap is wijs leiderschap beschreef ik 7 uitgangspunten voor wijs leiderschap. Hoe zijn deze uitgangspunten in de praktijk te realiseren? Welke leiders kiezen en volgen we en welke niet? Welke zijn wijs in hun rol en welke niet? Natuurlijk kunnen we goed letten op wat ze zeggen over hun bedoelingen en plannen. Ook kunnen we hun gedrag goed proberen in te schatten. Maar onfeilbaar is deze methode niet. Onwijze personen kunnen namelijk altijd een sociaal wenselijk verhaal ophangen. Maar het zou al veel helpen als we leren om aspirant-leiders uit te schiften die bewust een leiderschapsstijl voorstaan die haaks staat op de uitgangspunten van wijs leiderschap. Maar welke aspirant-leider zou zo gek zijn om onwijs beleid na te streven en onwijs gedrag te vertonen? Dat doet toch niemand? Toch wel.Lees verder »
Wat is de essentie van leiderschap? Is de leider de persoon die de scherpste inzichten heeft en dus altijd weet welke beslissingen de beste zijn? Is de leider de persoon die daarom dus simpelweg kan bepalen wat anderen moeten doen? In Denkers uit een ver verleden zag leiderschap ongeveer op deze manier en sommigen geloven er nog steeds in. Maar het is een achterhaald model. De wetenschap van wijsheid komt met een realistischer model.
Lees verder »
De Ontwikkeling van Wijsheid. Over de geschiedenis en wetenschap van wijsheid.
Coert Visser (2021), Hardcover, 240 pagina’s, 9789079750115
De zoektocht naar wijsheid is bijna zo oud als de mensheid zelf. Al duizenden jaren geleden hebben filosofen, theologen en schrijvers inspirerende antwoorden geformuleerd op de vraag wat wijsheid is en hoe je het ontwikkelt en toepast. Tegelijk blijft er verwarring vanwege de grote verscheidenheid aan perspectieven op wijsheid. Sinds enkele decennia is er aandacht van wetenschappers voor het onderwerp. En dat helpt. Lees verder »
Judith Glück is hoogleraar ontwikkelingspsychologie aan de Universiteit van Klagenfurt in Oostenrijk. Ze is één van de toonaangevende wetenschappers in het opkomende gebied van wijsheidswetenschap. Ze begon dit onderwerp ruim 20 jaar geleden te bestuderen, waar ze werkte met de pionier van de wijsheidswetenschap Paul Baltes aan het Max Planck Instituut in Berlijn. Haar onderzoek heeft zich gericht op hoe leken tegen wijsheid aankijken, hoe wijsheid zich ontwikkelt, hoe deze kan worden gemeten, op situationele determinanten van wijsheid en op de relatie tussen wijsheid en waarden en intuïties. Samen met haar collega Susan Bluck introduceerde ze het MORE Life-ervaringsmodel van wijsheid. In dit interview vraag ik naar een verscheidenheid aan onderwerpen, zoals wat wijsheidswetenschap is, wat wijsheid zelf is, waarom wijsheid nu misschien meer dan ooit nodig is in de wereld, en hoe wijsheidswetenschap kan bijdragen aan vooruitgang in de wereld.
Lees verder »
Veel problemen die we in het dagelijks leven tegenkomen vragen niet alleen om intelligentie, kennis en vaardigheden maar ook om wijsheid. Dit is vooral het geval bij zogenaamde slecht gestructureerde problemen. Slecht gestructureerde problemen zijn problemen waarbij sprake is van een aantal lastige kenmerken. Zo is er vaak sprake van onvolledige, tegenstrijdige en onduidelijke informatie. Ook is er vaak onduidelijkheid over doelen. Betrokkenen zijn het vaak niet eens over hoe belangrijk het vraagstuk is over wat er precies bereikt moet worden. Ook hebben betrokkenen vaak tegengestelde overtuigingen, meningen en belangen. En als klap op de vuurpijl kan er nog sprake van onderling wantrouwen zijn tussen betrokkenen. Via de onderstaande checklist kun je in dit soort situaties wijzer kunt denken en doen. Lees verder »
Polarisatie tussen groepen is een groot en actueel probleem. Je kunt hierbij denken aan de polarisatie tussen groepen in spraakmakende internationale conflicten, zoals het onlangs weer heftig opgelaaide Israëlisch-Palestijns conflict. Maar je kunt ook denken aan conflicten tussen groepen binnen maatschappijen. Dit soort tegenstellingen kan te maken hebben met religieuze, politieke of ideologische denkbeelden, met economische factoren en met etnische afkomst of een combinatie van deze dingen. Welke rol kan het cultiveren van wijsheid spelen bij de oplossing van dit soort conflicten?Lees verder »
Wijsheid is iets om na te streven. Veel mensen zouden graag wijs willen kunnen handelen in complexe situaties. En voor veel mensen is het een aantrekkelijk perspectief om, naarmate zij ouder worden, wijzer te worden. Maar zijn we het eens over wat we bedoelen als we het over wijsheid hebben? Of is wat we wijs noemen eenvoudigweg een reflectie van onze persoonlijke waarden? Is wat de één wijs noemt iets heel anders dan wat de ander wijs noemt? In dit artikel bespreek ik onderzoek van Glück, et al. (2021) dat interessante antwoorden geeft op deze vragen.Lees verder »
Of je het nut ziet van het cultiveren van wijsheid in werksituaties hangt ervan af of je gelooft dat wijsheid überhaupt ontwikkeld kan worden. Recent experimenteel onderzoek heeft laten zien dat de belangrijke componenten van wijsheid inderdaad goed ontwikkelbaar zijn. In een nieuw hoofdstuk zet Igor Grossmann (2020) op een rijtje wat er bekend is over de ontwikkelbaarheid van wijsheid. Ook geeft hij suggesties voor hoe wijsheid in werk gecultiveerd kan worden.Lees verder »
Als mensen denken we niet alleen na over wat er hier en nu gebeurt in ons leven. We hebben ook het vermogen om na te denken over het verleden en de toekomst. Hoe we nadenken over de gebeurtenissen in ons leven heeft veel op hoe we ons voelen. Onderzoek heeft laten zien dat zelfdistantiëring kan helpen bij het nadenken over eerdere negatieve gebeurtenissen in ons leven. Recent onderzoek bekeek het effect van zelfdistantiëring bij het denken over een gevreesde toekomst.Lees verder »
Gedistantieerde zelfspraak heeft positieve effecten op onze zelfbeheersing en wijsheid. Daarnaast verandert het hoe we over onszelf denken. Dit blijkt uit nieuw onderzoek van Izzy Gainsburg en Ethan Kross. Lees verder »
Igor Grossmann werd geboren in de Sovjet-Unie, groeide op in Oekraïne en Duitsland en studeerde in Duitsland en de VS. Momenteel geeft hij leiding aan het Wisdom and Culture Lab aan de Universiteit van Waterloo, Canada. Hij is één van de leidende onderzoekers op het gebied van wijsheidsonderzoek (bekijk zijn Google Scholar-profiel ). Zijn werk richt zich op het ontraadselen van wijsheid en het modelleren van culturele verandering. Hij is ook co-host van de On Wisdom Podcast en heeft worldaftercovid.info geïnitieerd. In dit interview zullen we het hebben over onderwerpen als wat wijsheid is, waarom er nu een steeds grotere roep om wijsheid lijkt te zijn, hoe individuen verstandiger kunnen redeneren en handelen, en hoe wijsheid kan worden onderwezen. Lees verder »
Igor Grossmann heeft meer dan 50 vooraanstaande gedrags- en sociale wetenschappers van over de hele wereld geïnterviewd om de Wereld na Covid te voorspellen en hun advies te delen over de wijsheid die mensen nu kunnen gebruiken om er een betere plek van te maken. Lees verder »
In hoeverre draagt intellectuele bescheidenheid bij aan het leren van nieuwe dingen? Kan het zo zijn dat intellectuele bescheidenheid ertoe leidt dat je eerder nieuwe uitdagingen opzoekt, beter je best doet en beter volhoudt bij tegenslag? Tenelle Porter en haar collega’s onderzochten dit. Lees verder »
Een onderzoek van Oc et al. (2019) kijkt naar de relatie tussen de bescheidenheid van leidinggevenden en de authenticiteit van medewerkers. Hun bevinding: bescheidenheid van leiders leidt tot authenticiteit van volgers. Lees meer.Lees verder »
