Hoe hangt wijsheid samen met welbevinden? Dit is een vraag die onderzoekers al een tijd bezighoudt. Tot nu toe waren er echter geen duidelijke antwoorden op deze vraag. Een nieuw onderzoek laat zien hoe de relatie tussen wijsheid en welbevinden in elkaar steekt.

Lees verder »

Intellectuele nederigheid is een begrip dat mensen al sinds de oudheid fascineert. Filosofen als Laozi en Socrates zagen het als een van de belangrijkste elementen van wijsheid. De laatste jaren hebben onderzoekers veel onderzoek gedaan naar intellectuele nederigheid. Tenelle Porter en haar collega’s hebben een artikel geschreven over intellectuele nederigheid. Hieronder beschrijf ik kort waar dat artikel over gaat. Lees hieronder wat onderzoekers verstaan onder intellectuele nederigheid, hoe ze het meten en waarom het een belangrijk concept is.

Lees verder »

Slecht gestructureerde problemen zijn problemen waarbij sprake is van een aantal lastige kenmerken. Zo is er sprake van onvolledige, tegenstrijdige en onduidelijke informatie. Ook is er vaak onduidelijkheid over doelen. Daar komt nog eens bij dat betrokkenen het niet met elkaar eens zijn over hoe belangrijk het vraagstuk is en over wat er precies bereikt moet worden. Ook hebben betrokkenen vaak tegengestelde overtuigingen, meningen en belangen. En als klap op de vuurpijl kan er nog sprake van onderling wantrouwen zijn tussen betrokkenen.

Kennis en intelligentie kunnen wel helpen om slecht gestructureerde problemen op te lossen maar zijn hiervoor niet voldoende.

Lees verder »

Dat het ontwikkelen van wijsheid niet eenvoudig is, hoeft ons niet te ontmoedigen. We kunnen er elke dag opnieuw naar zoeken en we hoeven er geen perfectie in te bereiken. We kunnen in concrete situaties wel steeds blijven proberen te kiezen voor wijsheid en er stapje voor stapje een beetje in proberen te groeien. Die groei zal altijd waardevol blijven. Ook al blijven we als mensen progressie boeken, er zullen altijd nieuwe grote, complexe en verwarrende problemen op ons afkomen. De behoefte aan wijsheid zal daardoor nooit minder worden en misschien alleen maar toenemen. Pakken we die handschoen op? Gaan we als individuen en samenlevingen verder met de ontwikkeling van wijsheid? Bron

De wetenschap van wijsheid biedt nuttige aanknopingspunten om samenwerking tussen mensen effectiever te maken. Hieronder kun je daarvoor enkele ideeën opdoen.

Lees verder »

We hebben op het moment met een aantal spannende ontwikkelingen te maken in onze maatschappij. Die ontwikkelingen brengen voor velen onzekerheid en problemen met zich mee. De coronacrisis houdt ons nu al meer dan anderhalf jaar intensief bezig. Er is minder politieke stabiliteit dan decennialang het geval was en een luidruchtige minderheid in onze samenleving hangt extreme ideeën aan. De inflatie is hoger dan we lang hebben meegemaakt. De urgentie van de klimaatcrisis begint door te dringen maar de energietransitie verloopt niet snel genoeg. Dit soort dingen kan een mens behoorlijk zenuwachtig maken. Veel mensen hebben echter baat bij een stoïcijnse benadering. Een stoïcijnse manier van kijken helpt hen om zich niet van hun stuk te laten brengen te midden van al deze turbulentie. Van Dale definieert het woord stoïcijns als onverstoorbaar, gelijkmoedig. Hieronder kun je iets meer lezen over waar de term ‘stoïcijns’ vandaan komt en wat hij ongeveer inhoudt.

Lees verder »

In het artikel Modern leiderschap is wijs leiderschap beschreef ik 7 uitgangspunten voor wijs leiderschap. Hoe zijn deze uitgangspunten in de praktijk te realiseren? Welke leiders kiezen en volgen we en welke niet? Welke zijn wijs in hun rol en welke niet? Natuurlijk kunnen we goed letten op wat ze zeggen over hun bedoelingen en plannen. Ook kunnen we hun gedrag goed proberen in te schatten. Maar onfeilbaar is deze methode niet. Onwijze personen kunnen namelijk altijd een sociaal wenselijk verhaal ophangen. Maar het zou al veel helpen als we leren om aspirant-leiders uit te schiften die bewust een leiderschapsstijl voorstaan die haaks staat op de uitgangspunten van wijs leiderschap. Maar welke aspirant-leider zou zo gek zijn om onwijs beleid na te streven en onwijs gedrag te vertonen? Dat doet toch niemand? Toch wel.

Lees verder »

Wat is de essentie van leiderschap? Is de leider de persoon die de scherpste inzichten heeft en dus altijd weet welke beslissingen de beste zijn? Is de leider de persoon die daarom dus simpelweg kan bepalen wat anderen moeten doen? In een ver verleden zag leiderschap ongeveer op deze manier en sommigen geloven er nog steeds in. Maar het is een achterhaald model. De wetenschap van wijsheid komt met een realistischer model.

Lees verder »

De Ontwikkeling van Wijsheid. Over de geschiedenis en wetenschap van wijsheid.

Coert Visser (2021),  Hardcover, 240 pagina’s, 9789079750115

De zoektocht naar wijsheid is bijna zo oud als de mensheid zelf. Al duizenden jaren geleden hebben filosofen, theologen en schrijvers inspirerende antwoorden geformuleerd op de vraag wat wijsheid is en hoe je het ontwikkelt en toepast. Tegelijk blijft er verwarring vanwege de grote verscheidenheid aan perspectieven op wijsheid. Sinds enkele decennia is er aandacht van wetenschappers voor het onderwerp. En dat helpt. Lees verder »

Judith Glück is hoogleraar ontwikkelingspsychologie aan de Universiteit van Klagenfurt in Oostenrijk. Ze is één van de toonaangevende wetenschappers in het opkomende gebied van wijsheidswetenschap. Ze begon dit onderwerp ruim 20 jaar geleden te bestuderen, waar ze werkte met de pionier van de wijsheidswetenschap Paul Baltes aan het Max Planck Instituut in Berlijn. Haar onderzoek heeft zich gericht op hoe leken tegen wijsheid aankijken, hoe wijsheid zich ontwikkelt, hoe deze kan worden gemeten, op situationele determinanten van wijsheid en op de relatie tussen wijsheid en waarden en intuïties. Samen met haar collega Susan Bluck introduceerde ze het MORE Life-ervaringsmodel van wijsheid. In dit interview vraag ik naar een verscheidenheid aan onderwerpen, zoals wat wijsheidswetenschap is, wat wijsheid zelf is, waarom wijsheid nu misschien meer dan ooit nodig is in de wereld, en hoe wijsheidswetenschap kan bijdragen aan vooruitgang in de wereld.

Lees verder »

Veel problemen die we in het dagelijks leven tegenkomen vragen niet alleen om intelligentie, kennis en vaardigheden maar ook om wijsheid. Dit is vooral het geval bij zogenaamde slecht gestructureerde problemen. Slecht gestructureerde problemen zijn problemen waarbij sprake is van een aantal lastige kenmerken. Zo is er vaak sprake van onvolledige, tegenstrijdige en onduidelijke informatie. Ook is er vaak onduidelijkheid over doelen. Betrokkenen zijn het vaak niet eens over hoe belangrijk het vraagstuk is over wat er precies bereikt moet worden. Ook hebben betrokkenen vaak tegengestelde overtuigingen, meningen en belangen. En als klap op de vuurpijl kan er nog sprake van onderling wantrouwen zijn tussen betrokkenen. Via de onderstaande checklist kun je in dit soort situaties wijzer kunt denken en doen. h

Lees verder »

Polarisatie tussen groepen is een groot en actueel probleem. Je kunt hierbij denken aan de polarisatie tussen groepen in spraakmakende internationale conflicten, zoals het onlangs weer heftig opgelaaide Israëlisch-Palestijns conflict. Maar je kunt ook denken aan conflicten tussen groepen binnen maatschappijen. Dit soort tegenstellingen kan te maken hebben met religieuze, politieke of ideologische denkbeelden, met economische factoren en met etnische afkomst of een combinatie van deze dingen. Welke rol kan het cultiveren van wijsheid spelen bij de oplossing van dit soort conflicten?

Lees verder »

Wijsheid is iets om na te streven. Veel mensen zouden graag wijs willen kunnen handelen in complexe situaties. En voor veel mensen is het een aantrekkelijk perspectief om, naarmate zij ouder worden, wijzer te worden. Maar zijn we het eens over wat we bedoelen als we het over wijsheid hebben? Of is wat we wijs noemen eenvoudigweg een reflectie van onze persoonlijke waarden? Is wat de één wijs noemt iets heel anders dan wat de ander wijs noemt? In dit artikel bespreek ik onderzoek van Glück, et al. (2021) dat interessante antwoorden geeft op deze vragen.

Lees verder »

Of je het nut ziet van het cultiveren van wijsheid in werksituaties hangt ervan af of je gelooft dat wijsheid überhaupt ontwikkeld kan worden. Recent experimenteel onderzoek heeft laten zien dat de belangrijke componenten van wijsheid inderdaad goed ontwikkelbaar zijn. In een nieuw hoofdstuk zet Igor Grossmann (2020) op een rijtje wat er bekend is over de ontwikkelbaarheid van wijsheid. Ook geeft hij suggesties voor hoe wijsheid in werk gecultiveerd kan worden.Lees verder »

Als mensen denken we niet alleen na over wat er hier en nu gebeurt in ons leven. We hebben ook het vermogen om na te denken over het verleden en de toekomst. Hoe we nadenken over de gebeurtenissen in ons leven heeft veel op hoe we ons voelen. Onderzoek heeft laten zien dat zelfdistantiëring kan helpen bij het nadenken over eerdere negatieve gebeurtenissen in ons leven. Recent onderzoek bekeek het effect van zelfdistantiëring bij het denken over een gevreesde toekomst.

Lees verder »