Category Archive: zelfdeterminatietheorie

Pleidooi voor democratie vanuit een psychologisch perspectief

Pleidooi voor democratie vanuit een psychologisch perspectief

Democratie staat wereldwijd onder druk. In een recente post uitte ik mijn zorg of de democratische rechtsstaat in goede handen is bij de nieuwe Nederlandse regering. Lang had ik de indruk dat veel mensen wel vonden en begrepen dat democratie goed is. Maar in persoonlijke gesprekken heb ik de laatste jaren gemerkt dat mensen het lastig vinden om specifieke en onderbouwde antwoorden te geven op de vraag: “Is een democratie beter dan een dictatuur, en zo ja waarom?” Het lijkt me nuttig om stil te staan bij de psychologische voordelen die democratische systemen bieden in vergelijking met autocratische regimes.Lees verder »

Autonomie verschilt van onafhankelijkheid en vrijheid

Autonomie Verschilt van Onafhankelijkheid en Vrijheid

In de wereld van persoonlijke ontwikkeling en psychologie gebruiken we vaak termen zoals autonomie, onafhankelijkheid en vrijheid door elkaar. Hoewel deze concepten op elkaar lijken, vertegenwoordigen ze verschillende aspecten van de menselijke ervaring en motivatie. Hieronder leg ik uit waarom autonomie verschilt van onafhankelijkheid en vrijheid, en waarom het belangrijk is om deze verschillen te begrijpen.Lees verder »

Straffen is een schijnoplossing: dit is wat je beter kunt doen

Straffen is een schijnoplossing: dit is wat je beter kunt doen

Een docent hoorde ik laatst zeggen:

Als een leerling ongewenst gedrag blijft vertonen dan moet je wel straffen, toch? Ik ken ook van die docenten die maar blijven pamperen en begrip tonen. Dat werkt totaal niet. Op een gegeven moment moet je straffen. Dan is het afgelopen met praten! Wie niet horen wil, moet maar voelen!

Hieronder leg ik uit waarom straffen geen duurzame oplossing is bij ongewenst gedrag. Ook leg ik uit wat je beter kunt doen.Lees verder »

Progressie in aannames over motivatie: van de agency theorie naar de zelfdeterminatietheorie

Progressie in aannames over motivatie: van de agency theorie naar de zelfdeterminatietheorie

Managementpraktijken zijn gebaseerd op fundamentele aannames over wat mensen motiveert. In een recent artikel zetten Marylène Gagné en Rebecca Hewett twee contrasterende visies hierop uiteen: de agency theorie en de zelfdeterminatietheorie. De agency theorie gaat ervan uit dat mensen voornamelijk gemotiveerd worden door externe prikkels en controle, terwijl de zelfdeterminatietheorie stelt dat mensen gedreven worden door de bevrediging van de psychologische basisbehoeften aan autonomie, competentie en verbondenheid. Hoewel de zelfdeterminatietheorie ondersteund wordt door decennia aan onderzoek dat de meerwaarde van autonome motivatie aantoont, is de agency theorie nog altijd de overheersende aanname in managementpraktijken.Lees verder »

Hoe je als leidinggevende effectief een verzoek kunt doen

Hoe je als leidinggevende effectief een verzoek kunt doen

In Harvard Business Review kwam ik een artikel tegen Rachel Schlund, Roseanna Sommers en Vanessa Bohns. In dat artikel schrijven ze dat dat medewerkers vaak druk voelen om “ja” te zeggen tegen verzoeken van leidinggevenden, zelfs als ze eigenlijk liever nee zouden zeggen. Dit kan leiden tot gevoelens van spijt, frustratie en wrok. Ze leggen uit hoe je als leidinggevende effectief een verzoek kunt doen zonder dat er een dergelijke druk ontstaat. Hieronder leg ik uit waar ze voor pleiten.Lees verder »

Ouderlijke autonomieondersteuning, basisbehoeften, en zelfbeeld

Ouderlijke autonomieondersteuning, psychologische basisbehoeften en zelfbeeld

Het begrijpen van de dynamiek tussen opvoedingsstijlen en de psychologische ontwikkeling van kinderen is belangrijk. Een nieuwe studie van Chen et al. (2024) onderzoekt de relatie tussen ouderlijke autonomieondersteuning, psychologische basisbehoeften, en het zelfbeeld van Chinese basisschoolleerlingen. Door middel van een uitgebreide crosssectionele analyse onderzoekt het onderzoek hoe autonomieondersteuning het zelfbeeld van kinderen beïnvloedt. Lees verder »

Leren van fouten mogelijk maken

Leren van fouten mogelijk maken

Tijdens een recente training waarin we het onderwerp mindset hadden behandeld, kwam een deelnemer na afloop naar me toe. Hij zei: “Je had het net over ‘leren van fouten’ maar kunnen we wel leren van fouten?”. Hij verwees naar een boek waarin gesteld zou worden dat het moeilijk is om te leren van fouten. Hier kun je meer lezen over dat boek. Toevallig is er net een nieuw artikel verschenen van dezelfde auteur, Ayelet Fishbach, tezamen met Ryan Carlson. In dit artikel verkennen de auteurs de psychologie achter falen en het leren daaruit. Het artikel biedt interessante inzichten voor iedereen die interesse heeft in persoonlijke ontwikkeling, onderwijs, of management. Hieronder ga ik in op de hoofdthema’s van het artikel.Lees verder »

Progressiecontexten als basis voor functioneren, welzijn en groei

Progressiecontexten als basis voor functioneren, welzijn en groei

Toen ik opgeleid werd als psycholoog, in de jaren ’80, neigde de dominante manier van denken over intelligentie en persoonlijkheid naar wat we nu een statische mindset noemen. In grote lijnen werd ons aangeleerd dat zowel intelligentie als persoonlijkheid vanaf een bepaalde leeftijd (zeg, 18) nauwelijks ontwikkelbaar zijn. Persoonlijkheid werd grofweg gedefinieerd als het geheel van stabiele gedragsneigingen van individuen. Er werd gedacht dat individuele verschillen in persoonlijkheid relatief onveranderlijk waren en ook betekenisvol voor hoe we ons leven zouden moeten inrichten (denk bijvoorbeeld aan loopbaankeuzes). Met het woord ‘stabiel’ werd gedoeld op twee dingen. Ten eerste werd gedacht dat persoonlijkheidskenmerken stabiel over situaties waren. Met andere woorden: dat we ons in verschillende soorten situaties ongeveer op een zelfde manier gedragen vanwege onze persoonlijkheidstrekken. Ten tweede werd gedacht dat persoonlijkheidstrekken stabiel over tijd waren. Hiermee werd bedoeld dat persoonlijkheidskenmerken over de loop van een leven niet veel (kunnen) veranderen.Lees verder »

Onderzoeksupdates jan-mrt 2024

Onderzoeksupdates jan-mrt 2024

Hier vind je een overzicht van onderzoeksupdates op deze website van de afgelopen drie maanden.Lees verder »

Hoe de bottom line mentaliteit tekortschiet in bedrijven

Hoe de bottom line mentaliteit tekortschiet in bedrijven

CEO’s benadrukken regelmatig het belang van het behalen van winst, aandeelhouderswaarde, marktaandeel en andere resultaten. Wu en Shen (2024) hebben een studie uitgevoerd om de schadelijke invloed van de bottom-line mentaliteit (BLM) van leidinggevenden op de creativiteit van werknemers in kaart te brengen.Lees verder »

Werkplekdemocratie: geen goede redenen om niet te beginnen

Werkplekdemocratie: geen goede redenen om niet te beginnen

Antoinette Weibel heeft op LinkedIn een interessante discussie gestart over de haalbaarheid en het nut van werkplekdemocratie. In haar bericht verwijst ze naar een artikel van Roberto Frega en collega’s, waarin de voordelen en nadelen van dit concept worden besproken.Lees verder »

Groepszelfevaluatie verbetert motivatie in samenwerking

Groepszelfevaluatie verbetert motivatie in samenwerking in opleidingen

Een recent onderzoek door Kramer et al. (2024) belichtte de impact van groepszelfevaluatie. Het onderzoek vond plaats in de context van scholen, waarbij leerlingen betrokken waren bij samenwerkingsleerprojecten. Ze stelden zelf basisregels op voor hun samenwerking en evalueerden achteraf de naleving ervan.Lees verder »

Cijferloos Leren: Beter Leren, Minder Prestatiedruk

Cijferloos Leren: Beter Leren, Minder Prestatiedruk

In het huidige onderwijssysteem, waarin cijfers vaak de boventoon voeren, groeit de bezorgdheid over de mentale gezondheid van studenten. De nadruk op prestaties heeft geleid tot een toename van stress en een competitieve sfeer die de intrinsieke motivatie en het welzijn van studenten kan ondermijnen. Cijferloos leren, een benadering die focust op het leerproces in plaats van op numerieke beoordelingen, biedt mogelijk een oplossing voor deze problemen.Lees verder »

Flipped learning in het onderwijs

Flipped learning in het onderwijs

Flipped learning (FL) is een innovatief onderwijsmodel dat de traditionele klasstructuur omkeert. In dit model bereiden leerlingen zich thuis voor met studiemateriaal, zoals videolectures en leesmateriaal, waarna de klas tijd wordt gebruikt voor diepgaande verkenning van de onderwerpen. Deze methode stimuleert intrinsieke motivatie (IM) en zelfstandig leren, wat leidt tot een dieper en betekenisvoller leerproces. Velen in het onderwijs zijn al enigszins bekend met FL en de voordelen ervan. Toch zou FL meer toegepast kunnen worden.Lees verder »

Van autoritair naar progressiegericht leiderschap

Van autoritair naar progressiegericht leiderschap

Deze week schreef iemand het volgende: “’Je moet gewoon doen wat ik zeg ook al ben je het er niet mee eens’, kan echt niet meer.” Ik ben het met haar eens. Leidinggevenden die zo praten geven blijk van een autoritaire houding die zegt: “Jij moet doen wat ik zeg en wat jij ervan vindt, interesseert me niet. Een dergelijke manier van aansturen ondermijnt de relatie tussen leidinggevende en medewerker en de kwaliteit van de motivatie van de medewerker.” Laten we gaan van autoritair naar progressiegericht leiderschap.Lees verder »