Onderzoek binnen de zelfdeterminatietheorie heeft veel inzicht opgeleverd in hoe goede motivatie tot stand komt. Hoe we als ouders, docenten, coaches en leidinggevenden met mensen omgaan, heeft veel invloed op de kwaliteit van hun motivatie en daarmee ook op hun functioneren en welzijn. Op grond van dit onderzoek is duidelijk dat de combinatie van het bieden van structuur en autonomie-ondersteuning de beste kans geeft op een goede motivatie. In dit artikel presenteer ik een checklist die leidinggevende helpt om hun motivatiestijl effectiever te maken.

Lees verder »

Voor goed onderwijs is het nodig dat leerlingen betrokken en gemotiveerd bezig zijn met leren. Of dit het geval is, hangt tenminste gedeeltelijk af van hoe docenten lesgeven. Onderzoek heeft laten zien dat bepaalde docentstijlen in het algemeen demotiverend werken (zoals autoritair taalgebruik) en dat andere docentstijlen de motivatie van leerlingen juist ten goede komen (zoals het bieden van keuzemogelijkheden). Wat tot nu toe heeft ontbroken is een geïntegreerd model dat laat zien hoe motiverende en demotiverende docentstijlen eruit zien. Een nieuw artikel van Aelterman et al. (2018) presenteert een dergelijk model in de vorm van een circumplex, een circulaire grafische weergave. Lees verder »

Onderzoekers Gillison et al. (2018) hebben een meta-analyse uitgevoerd om het effect te bepalen van technieken gebaseerd op de zelfdeterminatietheorie (ZDT) op motivatie voor gezond gedrag. In 8 databases zochten zij relevante publicaties uit de periode van 1970-2017. In de meta-analyse namen zij uiteindelijk 74 onderzoeken mee die alle een controlegroep hadden en een voor- en nameting. De gebruikte technieken werden gegroepeerd tot 18 ZDT technieken. Er werd gekeken naar het effect van het gecombineerde gebruik van deze technieken op de volgende uitkomsten: 1) beleefde autonomie, 2) beleefde competentie, 3) beleefde verbondenheid, 4) autonome motivatie en 5) beleefde autonomie-ondersteuning. Ook werd gekeken naar de afzonderlijke effecten van de ZDT-technieken. Lees verder »

Motivatie is energie voor actie. We zijn meestal geneigd om te kijken naar de hoeveelheid motivatie die iemand heeft om iets te doen. Maar belangrijker dan de hoeveelheid motivatie die iemand heeft, is de kwaliteit van de motivatie die iemand heeft. Een type motivatie van een minder goede kwaliteit is gecontroleerde motivatie. Dit is de motivatie die we hebben als we onder druk gezet zijn om iets te doen of verleid zijn om iets te doen. De kwaliteit van gecontroleerde motivatie is niet zo goed omdat hij gepaard gaat met angst en tegenzin. We voeren de taak die ons gevraagd is wel uit maar de kwaliteit van ons werk is niet zo goed, we houden het minder lang vol, we vinden de taak niet zo leuk en we hebben de neiging om ons er zo snel en gemakkelijk mogelijk van af te maken. Een type motivatie van een goede kwaliteit is autonome motivatie. Dit is de motivatie die we voelen als we iets doen wat we interessant vinden (dit heet intrinsieke motivatie) en als we iets doen wat we belangrijk vinden (dit heet geïnternaliseerde motivatie). Als we autonoom gemotiveerd zijn, staan we er volledig achter om te doen wat we doen. We voelen ons goed terwijl we de taak doen, we krijgen er energie van, we voeren de taak goed uit en we houden het lang vol.Lees verder »

Binnen de zelfdeterminatietheorie is veel onderzoek gedaan naar motivatie in onderwijs. Veel onderzoek heeft laten zien dat behoeftenondersteunend lesgeven zowel de motivatie als het presteren van leerlingen/studenten ten goede komt (zie bijvoorbeeld dit). Met behoeftenondersteunend wordt in dit verband bedoeld: 1) autonomie-ondersteunend, 2) structuur biedend (wat de behoefte aan competentie ondersteunt) en 3) betrokken (wat de behoefte aan verbondenheid ondersteunt). Tot nu toe is er nog weinig consensus over de wisselwerking tussen deze drie elementen van behoeftenondersteunend onderwijs. Leveren zij alle een unieke bijdrage of niet? Eerder onderzoek, via factoranalyses, wees erop dat de drie variabelen inderdaad onafhankelijk van elkaar zijn. Een nieuw onderzoek van Leenknecht et al. (2017) onderzocht deze vraag op een andere manier. Lees verder »

Elementen uit de zelfdeterminatietheorie zijn bij veel mensen wel enigszins bekend. Vooral de termen intrinsieke motivatie en extrinsieke motivatie doen wel een belletje rinkelen bij de meeste mensen. Ook de psychologische basisbehoeften (aan autonomie, competentie en verbondenheid) zijn redelijk bekend. Gisteren zei iemand me: “Ik ken wel verschillende onderdelen uit de theorie en pas die ook toe maar ik vind het lastig om alle samenhangen in de theorie goed te overzien.” Als je dit herkent, kunt je misschien baat hebben bij het plaatje dat ik hieronder beschrijf. Het is mijn laatste versie van het zogenaamde motivatiecontinuüm. Er zijn vele versies in omloop van het motivatiecontinuüm en ze zijn alle variaties op en uitbreidingen van de originele versie van Ryan & Deci (2000). In de onderstaande laatste versie van mij toon ik in welke contexten welke soorten motivatie ontstaan, wat voor soorten motivatie er zijn, wat die inhouden en welke effecten die hebben. Lees verder »

Er zijn niet zoveel goede en toegankelijke Nederlandstalige boeken over de zelfdeterminatietheorie. Veel mensen in de praktijk (ouders, docenten, leidinggevenden, hulpverleners, etc.) hebben vaak niet de tijd en gelegenheid om de wetenschappelijke literatuur over dit zeer interessante onderwerp door te ploegen. Daardoor missen ze vaak het inzicht in hoe ze ZDT praktisch kunnen toepassen. Er is nu een boek dat in de behoefte van deze mensen in de praktijk voorziet: Vitamines voor groei, Ontwikkeling voeden vanuit de Zelf-Determinatie Theorie, geschreven door Maarten Vansteenkiste en Bart Soenens.Lees verder »

De zelfdeterminatietheorie (ZDT) is goed bruikbaar in veel contexten. ZDT kent niet alleen een praktische kant maar ook een uitgebreide theoretische kant (zie o.a. Ryan & Deci, 2017). Het begrijpen van deze onderliggende theorie helpt om de praktische suggesties die voortvloeien uit ZDT beter te begrijpen. Ik bespreek hier één van de belangrijke aspecten van de theorie, het principe van organismische integratie.  Lees verder »

Intrinsieke motivatie is de motivatie die voelen voor het doen van activiteiten die we leuk of interessant vinden. Veel onderzoek heeft laten zien dat intrinsieke motivatie bij ieder mens, ongeacht cultuur en leeftijd, aanwezig is en een belangrijke bron van volharding, groei en geluk is (lees meer hier, hier en hier). De mate waarin intrinsieke motivatie tot uiting komt, is afhankelijk van de mate waarin de psychologische basisbehoeften wordt voldaan (vooral aan autonomie en competentie maar mogelijk aan verbondenheid). Lees verder »