Brian Klaas, onderzoeker in Londen en columnist bij de Washington Post, heeft een boek geschreven dat heel relevant is voor de tijd waarin we leven. Het boek heet “Corruptible: Who Gets Power and How It Changes Us. Het gaat over vragen als: hoe komt het dat slechte mensen zo vaak in posities van macht terechtkomen? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat juiste goede mensen in machtsposities terechtkomen? en Corrumpeert macht of komen mensen met corrupte neigingen gewoon eerder in machtsposities terecht?

Trainingen Progressiegericht Werken

Vele voorbeelden van corrupte leiders

De voorbeelden van mensen in machtsposities die allerlei slechte dingen uithalen zijn niet moeilijk te vinden. Na jarenlang te hebben moeten aanzien hoe Donald Trump zich liegend en met allerlei malversaties een weg baande naar een door het presidentschap van de VS, moeten we nu aanzien hoe Vladimir Poetin het internationale recht schendt en dood en verderf zaait in zijn buurland.

Macht corrumpeert

Voor zijn boek deed Klaas interviews met meer dan 500 leiders. Onder die leiders zaten niet alleen nobele mensen maar ook slechte, sekteleiders en dictators. Klaas legt uit dat macht zeker kan corrumperen. In een machtspositie heb je de gelegenheid om jezelf te bevoordelen en zoals het spreekwoord zegt: gelegenheid maakt de dief.

Veel mensen in machtsposities zitten bovendien in de omstandigheid dat de mensen om hen heen hen vooral veel naar de mond praten waardoor zij wellicht steeds meer gaan geloven in hun eigen gelijk en hun privileges als vanzelfsprekend gaan zien.

Om het corrumperende potentieel van macht tegen te gaan is het essentieel dat er tegenmacht wordt georganiseerd. Wijze leiders organiseren die zelf. Maar we moeten niet bij voorbaat rekenen op de wijsheid van de leider en er als samenleving voor zorgen dat er tegenmacht is voor leiders. Ook is het verstandig om van te voren vast te leggen dat leiderschap altijd tijdelijk is.

Mensen met machtshonger komen in machtsposities terecht

Naast de corrumperende macht is het ook zo dat macht verkeerde types aantrekt. Mensen met honger naar macht bieden zich graag aan voor machtsposities. Mensen met bepaalde persoonlijkheidsprofielen zijn bij uitstek goed in het verkrijgen van macht en tegelijk gevaarlijk in machtsposities. De types die Klaas beschrijft zijn mensen met zogenaamde dark-triad persoonlijkheden. Dit zijn mensen die tegelijkertijd drie soorten neigingen hebben: narcisme, machiavellisme en psychopathie. Dat deze mensen niet alleen vaak macht zoeken maar er ook in slagen om macht te verwerven heeft twee hoofdredenen.

De eerste is dat deze mensen vaak bijzonder goed zijn in het manipuleren van mensen. Ze kunnen vaak charmant overkomen als het nodig is en keihard liegen en bedriegen om hun zin te krijgen. De tweede reden heeft volgens Klaas te maken met een evolutionair ingesleten neiging van mensen. Die neiging is om te denken dat krachtige, agressieve mannen goede leiders zijn in spannende situaties. Klaas legt uit dat dit in de oertijd wellicht inderdaad een belangrijk voordeel voor leiders was, bijvoorbeeld tijdens de jacht of tijdens een stammenstrijd. Tegenwoordig is fysieke kracht, dominantie en agressie geen voordeel, eerder een nadeel. Maar ons brein evolueert langzaam en intuïtief hebben we vaak nog steeds het idee dat mensen met sterke mannelijke trekken de beste leiders zijn.

Paradoxale conclusie

Een paradoxale conclusie die Klaas trekt is dat diegenen die zich het meest gretig opwerpen voor leidersposities moeten worden gewantrouwd. Zij zijn mogelijk de meest disfunctionele leiders. Misschien moeten we vooral mensen vragen voor leiderschapsposities die daar in eerste instantie niet om staan te trappelen.

Wat vind je van dit artikel?
  • Interessant (15)
  • Bruikbaar (3)