De illusie van begrip is onze neiging om te overschatten hoe goed we dingen begrijpen. Deze illusie, die ook bekend staat onder de namen ‘kennisillusie’ en ‘illusie van verklarende diepte’, treedt bij ons allemaal op.
Het boek The Knowledge Illusion van cognitieve wetenschappers Steven Sloman & Philip Fernbach is geheel gewijd aan deze cognitieve bias. Hieronder leg ik uit wat deze illusie inhoudt en waarom het belangrijk is om er kennis over te hebben. Lees verder »
Het pas verschenen Handbook of Wise Interventions (Walton & Crum, Eds., 2020) biedt, via bijdragen van vooraanstaande onderzoekers, een overzicht van wijze interventies. Dit zijn korte interventies gebaseerd op sociaal-psychologisch onderzoek die leiden tot verschuivingen in de manier waarop mensen zichzelf, anderen en sociale situaties begrijpen. Deze andere manieren van denken kunnen helpen om progressie te boeken in uiteenlopende contexten. Denk hierbij aan schoolprestaties, gezondheid, welzijn en persoonlijke relaties. De effecten van dit soort interventies kunnen soms leiden tot langdurige verbeteringen (lees waarom).Lees verder »
Je hebt het vast wel eens meegemaakt. Je bent in gesprek met iemand die hardnekkig weigert toe te geven dat hij fout zit. Je geeft goede argumenten voor jouw standpunt en legt uit waarom de zienswijze van de ander niet klopt maar die ander blijft stug vasthouden aan hoe hij het ziet. Hoe kan dit? Waarom geven mensen niet gewoon toe dat ze fout zitten?
Over die vraag gaat het boek Resistance to Belief Change van Joseph Lao en Jason Young (2019). Lees verder »
In zijn boek The Demon Haunted World uit 1996 schreef Carl Sagan het hoofdstuk The Fine Art of Baloney Detection. Een pas verschenen boek van Carl Bergstrom en Jevin West, Calling Bullshit. The Art of Scepticism in a Data-Driven World, kan als een uitbreiding en update van dat hoofdstuk worden gezien. Het boek gaat over bullshit, ofwel, beweringen die flauwekul zijn.
Bullshit is al zo oud als de mensheid en zelfs ouder. Vele andere diersoorten passen ook allerlei vormen van misleiding toe. Sommige dieren slaan alarm om te suggereren dat er een roofdier aankomt om andere dieren bij voedsel weg te lokken en het zelf te kunnen bemachtigen. Naast de mens zijn er slechts enkele diersoorten die bewust misleiden. Het bewust misleiden van anderen vergt namelijk een tamelijk complex brein.Lees verder »
Adam Rutherford, Brits geneticus en schrijver, heeft een nieuw boek: How to Argue with a Racist. Ik heb het gelezen en vind het een leerzaam, interessant en goed geschreven boek. Het komt op een goed moment omdat er nu erg veel gesproken wordt over racisme en wat hier tegen te doen valt. Vaak voeren we gesprekken over ras en racisme op basis van onze persoonlijke ervaringen, intuïties, normen en waarden en gezond verstand.
Dit boek voegt hier iets waardevols aan toe omdat het uitlegt wat de wetenschap van de genetica en de wetenschap van evolutie laten zien over rassen en veronderstelde verschillen tussen rassen. Dat maakt het boek heel interessant. Maar ik heb ook twee wat kritischere gedachten bij het boek. Lees verder »
Don A. Moore, hoogleraar psychologie aan de University of California, heeft een boek geschreven met de titel Perfectly Confident, How to calibrate your decisions wisely. Het boek gaat over de vraag in welke mate het goed is om veel vertrouwen te hebben in je eigen kunnen en in een goede afloop van de dingen die je onderneemt. Velen denken dat een groot zelfvertrouwen kan helpen om goed te presteren en misschien wel een voorwaarde is voor goed presteren.
Maar Moore laat zien dat een groot zelfvertrouwen dat niet geworteld is de realiteit meer kwaad dan goed doet. Zelfoverschatting lijkt meer kwaad dan goed te doen vooral bij activiteiten die vragen om inspanning en competentie. Maar zelfoverschatting komt ook veel voor. Hoe kunnen we onszelf ertegen beschermen?Lees verder »
Er is een nieuw boek verschenen over de psychologie van complimenteren: Psychological perspectives on praise (Brummelman (Ed.), 2020). Complimenteren is een techniek die we vaak gebruiken en vaak met de beste bedoelingen. Maar de psychologie van complimenteren is behoorlijk complex. De effecten van complimenten zijn lang niet altijd wat we ervan verwachten. In dit boek belichten 36 onderzoekers in 16 hoofdstukken complimenten vanuit verschillende theoretische perspectieven zoals de self-enhancement theorie, de self-verification theorie, de attributietheorie, en de zelfdeterminatietheorie. Hieronder bespreek ik kort twee interessante hoofdstukken uit het boek. Lees verder »
Voor het pas verschenen Handboek Werkgeluk schreef ik een hoofdstuk over Progressiegericht Leidinggeven. Het hoofdstuk legt uit wat de pijlers van progressiegericht werken zijn en hoe je deze als leidinggevende kunt benutten en daardoor een motiverende werkomgeving kunt creëren. Het hoofdstuk ondersteunt dit via theoretische uitleg, overzichtelijke modellen, enkele aansprekende praktijkvoorbeelden en een praktische checklist.
Tijdens de de Corona-crisis pompen overheden overal ter wereld enorme sommen geld in de economie. Hoe lang kan dit goed gaan? Wanneer is het geld op? En wie gaat alle overheidstekorten die nu ontstaan ooit weer terugbetalen? Heb je dit soort vragen ook? Lees dan verder. Lees verder »
De cirkeltechniek: voor wie vooruit wil komen / Coert Visser. – Driebergen: Just-in-Time Books, [2020]. – 100pagina’s: illustraties ; 21 cm.
De psycholoog en trainer Coert Visser (1963) schreef reeds het boek Progressiegericht werken (2016): een gids met uitleg over hoe interventies werken. Deze publicatie handelt op heldere wijze overwegend over de eenvoudige, breed inzetbare cirkeltechniek. Deze techniek, gebaseerd op wetenschappelijke onderzoek, omvat een binnen- en buitencirkel; binnen de kleine cirkel geeft men de reeds bereikte progressie aan; binnen de buitencirkel de nog te bereiken progressie. De vraag is wat men van de buitencirkel naar de binnencirkel kan brengen.Lees verder »
In dit artikel beschreef ik hoe ons nabije omgeving sterk onder invloed staat van de bredere maatschappelijke context. Daarom is het belangrijk om kritisch te kijken naar deze maatschappelijke contexten. Ik noemde de Verenigde Staten als een land waarin in de afgelopen decennia sprake is geweest van ernstige sociale regressie. Deze is onder het presidentschap van Donald Trump in een versnelling gekomen. In een nieuw boek, Surviving Autocracy, legt journalist en auteur Masha Gessen hoe Trump bezig is met een poging de VS te veranderen in een autocratie en hierin tot nu toe succesvol lijkt. Lees verder »
Progressiegericht werken – Betekenisvolle vooruitgang
Coert Visser | Paperback, 206 blz. | JustInTime Books | 2e druk, 2016.
Progressiegericht werken: betekenisvolle vooruitgang introduceert de progressiegerichte aanpak. Deze aanpak ligt in het verlengde van de oplossingsgerichte aanpak en maakt gebruik van vele inzichten uit de wetenschappelijke psychologie. Nadat wij de naam progressiegericht werken in 2012 introduceerden, hebben wij er vele enthousiaste reacties op ontvangen. Inmiddels is progressiegericht werken onder coaches, trainers en leidinggevenden een ingeburgerd begrip geworden.Lees verder »
Paperback, 204 blz. | Nederlands
JustInTime Books | 2e druk, 2017
EAN: 9789079750047
Dit boek is een pleidooi tegen fatalisme en voor realistisch optimisme. Het laat namelijk zien dat betekenisvolle progressie bestaat, zowel in onze individuele levens als op het niveau van samenlevingen. De wetenschap van de psychologie biedt duidelijke aanknopingspunten voor hoe we progressie kunnen boeken. Het boek gaat uitgebreid in op het werk van bekende psychologen zoals Carol Dweck, Ed Deci, Richard Ryan, Daniel Kahneman, Anders Ericsson, Walter Mischel en Steven Pinker.Lees verder »
Frank Martela, een Finse filosoof en psycholoog, heeft een boek geschreven met als titel A wonderful life. Insights on Finding a Meaningful Existence. In het boek gaat hij in op vragen als: “Draait leven om het vinden van geluk?” en “Wat kan de basis voor betekenis nog zijn in een tijd waarin religie steeds minder het vanzelfsprekende kader vormt?” Hij nodigt de lezer uit om anders over betekenis na te gaan denken komt met enkele eenvoudige ideeën om betekenis te kunnen ervaren. Lees verder »
Toen ik een jaar of 15 was, zat ik tijdens de Engelse les naast mijn vriend, Jeroen. De lerares had net iets uitgelegd en vroeg toen: “Heeft iemand nog een vraag?” Jeroen stak zijn vinger op en zei met een uitdagende glimlach: “Ja, wat is de zin van het leven?” Ik vond het een hilarisch moment maar de lerares leek het niet echt grappig te vinden. Ze negeerde de vraag en ging verder met de les. Iddo Landaus boek Finding meaning in an imperfect world begint met ook een student die tijdens een les iets zegt over de zin van het leven. Hieronder stip ik de thema’s aan die Landau bespreekt in zijn boek. Lees verder »
