In deel 1 van mijn bespreking van het boek Noise: A Flaw in Human Judgment van Daniel Kahneman et al. heb ik uitgelegd wat noise in menselijke oordeelsvorming is. Noise is willekeurige ongewenste variatie in oordelen over mensen. Noise vindt op veel grotere plaats dan we ons realiseren en dat is een groot probleem. De legitimiteit van allerlei systemen in onze maatschappij hangt namelijk in belangrijk mate af van het draagvlak dat er in voor die systemen. Dat draagvlak hangt weer in belangrijke mate af van de mate waarin de hoeveelheid fouten die er gemaakt worden in oordelen zo gering mogelijk is. Je wilt bijvoorbeeld niet dat de rechtspraak deels het karakter heeft van een loterij: kom je bij de ene rechter dan heb je geluk – zij straft mild-, kom je bij de andere dan heb je pech – zij straft streng. Burgers, patiënten, klanten, verdachten, etc. realiseren zich niet hoezeer zij blootstaan aan noise in oordelen. Zouden ze zich dat beter realiseren dan zou de legitimiteit van allerlei maatschappelijke systemen behoorlijk kunnen afnemen. Het antwoord op dit probleem ligt niet in het verbergen van het feit dat er veel noise is maar in het verminderen van de noise. In deel 2 van mijn bespreking van het boek kun je meer lezen over dit onderwerp, onder andere over psychologische factoren die noise opwekken.

Lees verder »

Er is een spraakmakend nieuw boek verschenen van drie vooraanstaande sociaal wetenschappers: Daniel Kahneman, Olivier Sibony en Cass Sunstein: Noise: A Flaw in Human Judgment. Het boek gaat over noise (ruis) in de menselijke oordeelsvorming en besluitvorming.

De auteurs leggen uit dat ruis voorkomt in alle menselijke beslissingen, dat we de hoeveelheid ruis meestal sterk onderschatten, dat ruis zeer problematisch is en dat er iets aan te doen is. Hier is deel 1 van mijn bespreking van dit boek.

Lees verder »

Progressiegericht Opvoeden, Mozaïek van mogelijkheden is het net verschenen boek van Gwenda Schlundt Bodien, medegrondlegger van de progressiegerichte aanpak. In het boek schetst zij de vele progressiegerichte principes en technieken die bruikbaar zijn in het opvoeden van kinderen. Als je als lezer als bekend bent met de progressiegerichte aanpak zul je talloze momenten van herkenning hebben bij het lezen van dit boek. Thema’s die terugkomen in het boek zijn de psychologische basisbehoeften, de groeimindset, helpen, sturen en vele andere. Lees hieronder waarom ik het boek een aanrader vind.Lees verder »

Er is een boek verschenen over existentiële risico’s en over progressie op de grootst denkbare tijdschaal. Het heet The Precipice (De Afgrond) en het is geschreven door de aan Oxford werkende Australische moraalfilosoof Toby Ord. Het boek stelt dat we als mensheid mogelijk pas aan ergens aan het begin van onze ontwikkeling staan en enorme progressie voor de boeg hebben als we in staat zijn de ondergang van de menselijk beschaving door existentiële risico’s af te wenden. De mensheid bestaat 200.000 jaar en er zouden nog miljoenen toekomstige menselijke generaties kunnen zijn. In de tijd die we tot nu toe hebben gehad als mensheid hebben we belangrijke progressie geboekt in het verbeteren van de menselijke conditie, met name in de laatste paar honderd jaren. Als mensheid hebben we met elkaar samengewerkt over tijd en afstand.

Lees verder »

De illusie van begrip is onze neiging om te overschatten hoe goed we dingen begrijpen. Deze illusie, die ook bekend staat onder de namen ‘kennisillusie’ en ‘illusie van verklarende diepte’, treedt bij ons allemaal op.

Het boek The Knowledge Illusion van cognitieve wetenschappers Steven Sloman & Philip Fernbach is geheel gewijd aan deze cognitieve bias. Hieronder leg ik uit wat deze illusie inhoudt en waarom het belangrijk is om er kennis over te hebben.

Lees verder »

Het pas verschenen Handbook of Wise Interventions (Walton & Crum, Eds., 2020) biedt, via bijdragen van vooraanstaande onderzoekers, een overzicht van psychologische wijze interventies. Dit zijn korte interventies gebaseerd op sociaal-psychologisch onderzoek die leiden tot verschuivingen in de manier waarop mensen zichzelf, anderen en sociale situaties begrijpen. Deze andere manieren van denken kunnen helpen om progressie te boeken in uiteenlopende contexten. Denk hierbij aan schoolprestaties, gezondheid, welzijn en persoonlijke relaties. De effecten van  dit soort interventies kunnen soms leiden tot langdurige verbeteringen (lees waarom).

Lees verder »

Er is een nieuwe versie verschenen van het gratis beschikbare Debunking Handbook. Dit compacte document, geschreven door 22 wetenschappers, bevat uitleg over misinformatie en wetenschappelijk onderbouwde strategieën om misinformatie te voorkomen en bestrijden.

Lees verder »

In zijn boek The Demon Haunted World uit 1996 schreef Carl Sagan het hoofdstuk The Fine Art of Baloney Detection. Een pas verschenen boek van Carl Bergstrom en Jevin West, Calling Bullshit. The Art of Scepticism in a Data-Driven World, kan als een uitbreiding en update van dat hoofdstuk worden gezien. Het boek gaat over bullshit, ofwel, beweringen die flauwekul zijn.

Bullshit is al zo oud als de mensheid en zelfs ouder. Vele andere diersoorten passen ook allerlei vormen van misleiding toe. Sommige dieren slaan alarm om te suggereren dat er een roofdier aankomt om andere dieren bij voedsel weg te lokken en het zelf te kunnen bemachtigen. Naast de mens zijn er slechts enkele diersoorten die bewust misleiden. Het bewust misleiden van anderen vergt namelijk een tamelijk complex brein.Lees verder »

Adam Rutherford, Brits geneticus en schrijver, heeft een nieuw boek: How to Argue with a Racist. Ik heb het gelezen en vind het een leerzaam, interessant en goed geschreven boek. Het komt op een goed moment omdat er nu erg veel gesproken wordt over racisme en wat hier tegen te doen valt. Vaak voeren we gesprekken over ras en racisme op basis van onze persoonlijke ervaringen, intuïties, normen en waarden en gezond verstand.

Dit boek voegt hier iets waardevols aan toe omdat het uitlegt wat de wetenschap van de genetica en de wetenschap van evolutie laten zien over rassen en veronderstelde verschillen tussen rassen. Dat maakt het boek heel interessant. Maar ik heb ook twee wat kritischere gedachten bij het boek.  Lees verder »

Don A. Moore, hoogleraar psychologie aan de University of California, heeft een boek geschreven met de titel Perfectly Confident, How to calibrate your decisions wisely. Het boek gaat over de vraag in welke mate het goed is om veel vertrouwen te hebben in je eigen kunnen en in een goede afloop van de dingen die je onderneemt. Velen denken dat een groot zelfvertrouwen kan helpen om goed te presteren en misschien wel een voorwaarde is voor goed presteren.

Maar Moore laat zien dat een groot zelfvertrouwen dat niet geworteld is de realiteit meer kwaad dan goed doet. Zelfoverschatting lijkt meer kwaad dan goed te doen vooral bij activiteiten die vragen om inspanning en competentie. Maar zelfoverschatting komt ook veel voor. Hoe kunnen we onszelf ertegen beschermen?Lees verder »

Er is een boek verschenen over de psychologie van complimenteren: Psychological perspectives on praise (Brummelman (Ed.), 2020). Complimenteren is een techniek die we vaak gebruiken en vaak met de beste bedoelingen. Maar de psychologie van complimenteren is behoorlijk complex. De effecten van complimenten zijn lang niet altijd wat we ervan verwachten. In dit boek belichten 36 onderzoekers in 16 hoofdstukken complimenten vanuit verschillende theoretische perspectieven zoals de self-enhancement theorie, de self-verification theorie, de attributietheorie, en de zelfdeterminatietheorie. Hieronder bespreek ik kort twee interessante hoofdstukken uit het boek.

Lees verder »

Tijdens de de Corona-crisis pompen overheden overal ter wereld enorme sommen geld in de economie. Hoe lang kan dit goed gaan? Wanneer is het geld op? En wie gaat alle overheidstekorten die nu ontstaan ooit weer terugbetalen? Heb je dit soort vragen ook? Lees dan verder. Lees verder »

De cirkeltechniek: voor wie vooruit wil komen / Coert Visser. – Driebergen: Just-in-Time Books, [2020]. – 100pagina’s: illustraties ; 21 cm.

De psycholoog en trainer Coert Visser (1963) schreef reeds het boek Progressiegericht werken (2016): een gids met uitleg over hoe interventies werken. Deze publicatie handelt op heldere wijze overwegend over de eenvoudige, breed inzetbare cirkeltechniek. Deze techniek, gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek, omvat een binnen- en buitencirkel; binnen de kleine cirkel geeft men de reeds bereikte progressie aan; binnen de buitencirkel de nog te bereiken progressie. De vraag is wat men van de buitencirkel naar de binnencirkel kan brengen.Lees verder »

In dit artikel beschreef ik hoe ons nabije omgeving sterk onder invloed staat van de bredere maatschappelijke context. Daarom is het belangrijk om kritisch te kijken naar deze maatschappelijke contexten. Ik noemde de Verenigde Staten als een land waarin in de afgelopen decennia sprake is geweest van ernstige sociale regressie. Deze is onder het presidentschap van Donald Trump in een versnelling gekomen. In een nieuw boek, Surviving Autocracy, legt journalist en auteur Masha Gessen hoe Trump bezig is met een poging de VS te veranderen in een autocratie en hierin tot nu toe succesvol lijkt.

Lees verder »

Progressiegericht werken – Betekenisvolle vooruitgang

Coert Visser | Paperback, 206 blz. | JustInTime Books | 2e druk, 2016.

Progressiegericht werken: betekenisvolle vooruitgang introduceert de progressiegerichte aanpak. Deze aanpak ligt in het verlengde van de oplossingsgerichte aanpak en maakt gebruik van vele inzichten uit de wetenschappelijke psychologie. Nadat wij de naam progressiegericht werken in 2012 introduceerden, hebben wij er vele enthousiaste reacties op ontvangen. Inmiddels is progressiegericht werken onder coaches, trainers en leidinggevenden een ingeburgerd begrip geworden.Lees verder »