Immuun voor nepnieuws
Een tijdje geleden schreef ik over cognitieve immunologie, de wetenschapsdiscipline die het immuunsysteem van de geest bestudeert dat beschermt tegen besmettelijke en gevaarlijke ideeën. Nu is er een toegankelijk Nederlandstalig boek verschenen door een van de leidende onderzoekers op dit gebied. Het boek heet Immuun voor nepnieuws, de auteur is Hoogleraar psychologie aan Cambridge, Sander van der Linden.
Een centraal begrip in de visie van Van der Linden is prebunking, wat te vergelijken is het vaccineren van mensen tegen een virus, in dit geval een ideeënvirus. Prebunking, de techniek om mensen preventief immuun te maken voor desinformatie, is een veelbelovende aanpak in de strijd tegen nepnieuws. Door mensen vooraf een verdunde dosis desinformatie te geven, samen met middelen om die te ontzenuwen, wordt voorkomen dat de misleidende informatie in het brein wordt ‘gecodeerd’. Prebunking is niet de enige oplossing. Maar het kan fungeren als een goede eerste verdedigingslinie tegen manipulatie en kan het mensen aanmoedigen om meer bronnenonderzoek en verificatie te doen bij complottheorieën.
| Trainingen Progressiegericht Werken |
Over het boek (flaptekst)
Iedereen is vatbaar voor fake news. Hoe komt het dat mensen in nepnieuws geloven? De Nederlandse wetenschapper Sander van der Linden laat ons kennismaken met dit wonderlijke fenomeen en benadert het waarheidsprobleem als een virus. In Immuun voor nepnieuws kaart Sander van der Linden dit wereldwijde probleem aan en biedt hij tegelijkertijd een oplossing. Waarom zijn we zo vatbaar voor nepnieuws? Hoe en waarom verspreidt het zich? En wat kunnen we doen om fake news te bestrijden? Het resultaat is een fundamenteel en toegankelijk werk over hoe onze hersenen worstelen met het onderscheiden van feit en fictie, en hoe we dit kunnen en moeten voorkomen.
Hier kun je een fragment lezen.
Anderen over het boek
- ‘Een handzame lijst van elf “antigenen” om de verspreiding van misinformatie te voorkomen.’ NRC (lees hier het artikel)
- ‘Een geweldig boek over hoe we vallen voor misinformatie en hoe we er immuniteit tegen kunnen opbouwen.’ De Morgen
- ‘Sander van der Linden is een van ’s werelds toonaangevende experts in het bestrijden van nepnieuws en Immuun voor nepnieuws is het ultieme handboek voor het navigeren door en terugvechten tegen de tsunami die ons dreigt te overspoelen in bullshit.’ Jay van Bavel, auteur van The Power of Us
Over de auteur
Sander van der Linden is hoogleraar Sociale Psychologie en directeur van het Cambridge Social Decision-Making Lab aan de Universiteit van Cambridge. Zijn onderzoeken stonden onder andere in Nature en Science. Hij werkte samen met de premier van het Verenigd Koninkrijk en belangrijke technologiebedrijven zoals WhatsApp, Facebook en Google.
1 Comment
Link naar artikel
► In dit onderzoek werden de effectiviteit en het verval van inoculatie-interventies tegen desinformatie op de lange termijn onderzocht. Inoculatie-interventies waarschuwen mensen voor misleidende technieken en leren hen deze te herkennen en te weerleggen. Voorbeelden van deze interventies zijn tekstberichten over klimaatverandering, een online spel (Bad News) waarin spelers hun eigen desinformatie verspreiden en een video die waarschuwt voor misleidend emotioneel taalgebruik.
Er werden vijf experimenten uitgevoerd met verschillende soorten interventies. Men ontdekte dat tekst- en videobased interventies een maand effectief bleven, terwijl game-based interventies sneller vervaagden. Om dit verval te bestrijden, werden booster-interventies geïntroduceerd, zoals korte video’s die de oorspronkelijke boodschap herhalen. Deze boosters versterken het geheugen en helpen de effectiviteit van inoculatie-interventies te behouden.
Het verschil tussen beide is dat inoculatie-interventies initiële bescherming bieden tegen desinformatie, terwijl booster-interventies de effectiviteit van eerdere inoculatie-interventies versterken en op de langere termijn behouden.
De relevantie van dit onderzoek ligt in het aanbieden van nieuwe inzichten en instrumenten voor het ontwerpen van effectievere strategieën om desinformatie tegen te gaan. Door de rol van geheugen en booster-interventies te begrijpen, kunnen beleidsmakers en interventieontwikkelaars beter geïnformeerde beslissingen nemen over hoe ze desinformatie op lange termijn kunnen bestrijden.