De negativiteitsbias (ook wel genoemd het negativiteitseffect) is het verschijnsel dat we negatieve gebeurtenissen en informatie gemakkelijker opmerken dan positieve, dat we er sterker door beïnvloed worden en dat we ze gemakkelijker herinneren. Hoewel niet ieder individu en niet iedere leeftijdsgroep even gevoelig is voor de negativiteitsbias treedt hij wel vaak op. Amabile & Kramer (2011) vonden bijvoorbeeld in hun onderzoek naar werkbeleving dat het effect van negatieve gebeurtenissen twee tot drie keer zo sterk was als het effect van positieve gebeurtenissen.
De samenwerking tussen twee collega’s van een financiële afdeling, Ilse en Peter, verloopt al geruime tijd stroef. Na overleg met hun leidinggevende is besloten een progressiegerichte coach in te huren om hen te helpen hun samenwerking te verbeteren. Hieronder is te lezen hoe het gesprek verliep. Mijn suggestie is om het gesprek eerst door te lezen en daarna te kijken hoe alle principes en technieken uit dit artikel terugkomen in het gesprek.
Coert Visser, 2014, O&O, Tijdschrift voor Human Resource Development, (pdf)
Competentieontwikkeling is belangrijk voor individuen en organisaties. Dit artikel schetst de voordelen van interessegericht ontwikkelen, het je structureel verdiepen en bekwamen in dat wat je interesseert, zowel op de korte als de lange termijn.
Actief leren is belangrijk. Voor het goed leren begrijpen van nieuwe concepten is een uiterst bewuste en actieve aanpak nodig. Het is niet voldoende om slechts te luisteren naar een uitleg over het concept, of er iets over te lezen. Een veel actievere benadering is nodig om je een concept echt eigen te maken. Hieronder beschrijf ik zo’n aanpak. Deze kun je direct uitproberen om je één of meer progressiegerichte concepten eigen te maken.
Toen ik opgeleid werd als psycholoog, in de jaren ’80, neigde de dominante manier van denken over intelligentie en persoonlijkheid naar wat we nu een statische mindset noemen. In grote lijnen werd ons aangeleerd dat zowel intelligentie als persoonlijkheid vanaf een bepaalde leeftijd (zeg, 18) nauwelijks ontwikkelbaar zijn. Persoonlijkheid werd grofweg gedefinieerd als het geheel van stabiele gedragsneigingen van individuen. Er werd gedacht dat individuele verschillen in persoonlijkheid relatief onveranderlijk waren en ook betekenisvol voor hoe we ons leven zouden moeten inrichten (denk bijvoorbeeld aan loopbaankeuzes). Met het woord ‘stabiel’ werd gedoeld op twee dingen. Ten eerste werd gedacht dat persoonlijkheidskenmerken stabiel over situaties waren. Met andere woorden: dat we ons in verschillende soorten situaties ongeveer op een zelfde manier gedragen vanwege onze persoonlijkheidstrekken. Ten tweede werd gedacht dat persoonlijkheidstrekken stabiel over tijd waren. Hiermee werd bedoeld dat persoonlijkheidskenmerken over de loop van een leven niet veel (kunnen) veranderen.Lees verder »
Het proces van persoonlijke groei gaat vaak gepaard met het ervaren van ongemak. Dit komt doordat het meestal betekent dat we ons buiten onze comfortzone moeten begeven. Wanneer we bijvoorbeeld een nieuwe vaardigheid leren, kan dit ongemakkelijk voelen omdat het onbekend is en we mogelijk fouten maken. Ongemak is dus vaak een natuurlijk onderdeel van leren en groeien. We kunnen geneigd zijn het te zien als een noodzakelijk kwaad dat nu eenmaal bij leren hoort. Ook kan het ertoe leiden dat we leren en groeien maar liever uit de weg gaan.
Een uitgangspunt binnen progressiegericht werken is dat iedereen elke dag behoefte aan betekenisvolle progressie heeft. Betekenisvolle progressie houdt in: vooruitkomen in iets dat we als intrinsiek waardevol ervaren. Met andere woorden: iets dat overeenstemt met onze eigen waarden. Betekenisvolle progressie is een van de meest motiverende dingen in werk en in het leven (zie o.a. Amabile & Kramer, 2011 en Schunk & Usher, 2012). Zelfs kleine betekenisvolle progressie kan ons het gevoel geven dat we goede dag hebben. Hieronder kun je lezen waarom de behoefte aan progressie universeel is en wat voor strategieën er zijn om progressie te boeken. Ook kun je lezen wat voor tegenwerpingen er zijn tegen de gedachte dat we altijd een behoefte aan progressie hebben en wat mijn tegenwerpingen tegen die tegenwerpingen zijn.
Motivatie betekent energie voor actie. Als je goed gemotiveerd bent voor wat je moet doen, dan sta er je erachter, heb je veel energie, presteer je goed en voel je je in het algemeen ook goed. Als je niet goed gemotiveerd bent voor wat je moet doen dan ervaar je negatieve gevoelens zoals tegenzin, angst of spanning. Bovendien presteer je minder goed en houd je minder lang vol. Iedereen voelt zich wel eens wat minder goed gemotiveerd. Dat is normaal en geen probleem. Maar als je merkt dat je vaak slecht gemotiveerd voelt, is het de moeite waard om te onderzoeken hoe je je motivatie kunt verbeteren. Hier zijn enkele tips om daar mee aan de slag te gaan.
“Ik zie dat je boos wordt” is niet altijd een slimme reactie als je gesprekspartner boos wordt.
Deze week zat ik met enkele cursisten een gesprek te oefenen. Het ging over een situatie waarin de ene persoon (laten we hem Wim noemen) ontevreden was over het feit dat zijn verzoek niet werd ingewilligd door de andere persoon (laten we haar Emma noemen). Tijdens het oefenen reageerde Wim geïrriteerd waarop Emma een opmerking maakte in de trant van: “Ik zie je dat je nu boos wordt, Wim”. Het gesprek ging nog even door waarbij dingen werden gezegd als “Ik vind het erg jammer dat je nu zo boos wordt.” Tijdens het gesprek werd de irritatie eerder groter dan kleiner. De cursisten onderbraken hun gesprek en wilden met mij even reflecteren op wat er gebeurd was. Eén van hen vroeg mij toen: “Bij progressiegericht werken is dat niet de bedoeling, hè, om het over emoties te hebben?”
In zijn boek The Marshmallow Test beschrijft Walter Mischel hoe het vermogen van kinderen en volwassenen om zichzelf te beheersen een grote invloed heeft op hun leven. Individuen die in staat zijn om de bevrediging van hun behoeften uit te stellen en dus weerstand te bieden aan verleidingen zijn beter in staat om zich te concentreren op het bereiken van lange-termijn doelen. Zij doen het in allerlei opzichten beter dan individuen die hier minder goed in zijn. Twee hersensystemen spelen een belangrijke rol in het toegeven aan of weerstaan van verleidingen.
Hieronder kun je drie voorbeeldgesprekjes lezen tussen een teamleider en een docent. De docent maakt de teamleider een onterecht verwijt. In de eerste twee gesprekjes is de reactie van de docent niet zo effectief, in het derde gesprekje wel.
Johann Sebastian Bach was één van de grootste klassieke componisten aller tijden (lees bijvoorbeeld dit en dit). Velen hebben al genoemd dat zijn oeuvre enorm en enorm gevarieerd is en dat het nauwelijks zwakke plekken kent. Velen dwepen zelfs met Bach en zeggen dat zijn werk vlekkeloos is en gebruiken hyperbolen zoals dat Bachs muziek goddelijk geïnspireerd was, dat Bach Gods leerling was en, misschien maar half voor de grap, dat Bach God IS.
Jan is zo onbetrouwbaar. Hij haalt nooit zijn deadlines. Ik kan daar zo kwaad om worden!
Coach:
Oké. Dus ik begrijp dat het belangrijk voor jou is dat Jan zijn deadlines haalt? Kun je dat uitleggen?
Wim:
Dat is nogal simpel. Als hij zijn deadline niet haalt kan ik de mijne ook niet halen. Ik ben de volgende in de keten. Mijn werk is afhankelijk van of hij op tijd is.
Coach:
Oh, ik begin het te begrijpen. Dus dat Jan op tijd is, is voor jou erg belangrijk?
Wim:
Ja, dat is heel belangrijk.
Coach:
Jan, ik begrijp dat jouw werk heel belangrijk is voor Wim. Als jij je werk op tijd af hebt, kan hij zijn werk ook op tijd afhebben. Op wat voor ideeën brengt jou dit als je dit zo hoort?
Jan:
Net alsof ik niet probeer op tijd te zijn! Ik werk heel hard en probeer mijn werk zo goed mogelijk te doen.
Coach:
Oké, dus jij probeert echt om je deadlines te halen?
Jan:
Natuurlijk doe ik dat! Het punt is alleen dat ik een rotcomputer heb en een waardeloze technische ondersteuning. Dat is waarom ik niet altijd mijn deadlines haal.
Coach:
Dus jij probeert je deadlines echt te halen maar dat lukt niet altijd door computerproblemen?
Jan:
Precies.
Coach:
Wim, ik begrijp dat Jan zich bewust is van hoe belangrijk het voor jou is dat hij zijn deadlines haalt en dat hij erg zijn best doet om ze te halen.
Wim:
Ja, ik weet ook wel dat hij zijn best wel doet.
Coach:
Oh ja? Hoe heb jij dat gemerkt?
Wim:
Hij werkt altijd heel hard en tot heel laat. Hij moet zijn best wel doen.
Coach:
Oké, ik denk dat ik de situatie een beetje beter begin te begrijpen. Is het nuttig om hier zo over te praten?
Wim:
Voor mij wel. Ik wist niet van die computerproblemen. Misschien kan ik daar wel een handje bij helpen.
Als-dan planning is een techniek die goed helpt om specifiek doelgericht gedrag te vertonen op het moment dat het nodig is. Veel mensen kennen het verschijnsel wel dat we vaak niet doen wat we willen of moeten doen (dit wordt wel de kloof tussen weten en doen genoemd). Het probleem is dan dat we wel weten wat we willen bereiken en we weten ook wel wat gedrag is dat past bij het bereiken van dit doel maar we laten op het cruciale moment na om het gewenste gedrag te vertonen. Dat we dit doelgerichte gedrag (doen-wat-werkt gedrag) niet vertonen, kan ermee te maken hebben dat we ons op het kritieke moment laten meeslepen door emoties of toegeven aan verleidingen of dat we er simpelweg niet op tijd aan denken dat het doelgerichte gedrag gewenst is in die situatie. Deze kloof tussen weten en doen kan zich op allerlei terreinen voordoen. Het kan bijvoorbeeld zijn dat we gezonder willen eten maar onszelf ‘s avonds toch plotseling met cola en chips op de bank zien zitten. Een ander voorbeeld is dat we in spannende gesprekssituaties het belangrijk vinden om rekening te houden met het perspectief van de ander maar opeens laten we ons door onze eigen boosheid meeslepen en zien we onszelf verwijten maken in plaats van dat we luisteren en begrip tonen. Herkenbaar? Dan kun je waarschijnlijk baat hebben bij als-dan planning.
Wij gebruiken cookies op onze website om u de meest relevante ervaring te bieden door uw voorkeuren en herhaalbezoeken te onthouden. Door op "Accepteren" te klikken, stemt u in met het gebruik van ALLE cookies.
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
Open link ► Dit onderzoek van Lai et al. (2020) onderzoekt het effect van prosociaal gedrag (handelingen bedoeld om anderen…