In Zelfconcordantietheorie noemde ik dat Vasalampi, Salmela-Aro, & Nurmi (2009) empirische steunen vonden voor de zelfconcordantietheorie die stelt dat persoonlijke doelen hebben die gekozen zijn voor autonome redenen doelgerichte inspanning verhoogt en daardoor progressie in de richting van het doel. Progressie, op haar beurt, leidt tot een toename van subjectief welbevinden en aanpassing.” Twee recentere studies bevestigen de relatie tussen zelfconcordante doelen en progressie maar vonden dat deze relatie gemedieerd wordt door verschillende andere variabelen. 

Lees verder »

Binnen de zelfdeterminatietheorie is al veel cross-sectioneel onderzoek gedaan naar motivatie in werk. Dit onderzoek heeft onder andere laten zien dat behoeftenondersteunend leidinggeven samenhangt met autonome motivatie en dat autonome motivatie samenhangt met meer tevredenheid, betrokkenheid en beter functioneren van medewerkers (zie onder andere dit onderzoek). Fernet et al. (2020) hebben nu een longitudinaal onderzoek gedaan waar bij ze hebben gekeken hebben naar hoe motivatie van medewerkers zich ontwikkelde over een periode van twee jaar.

Lees verder »

Graag wil ik een misverstand wegnemen over het onderscheid tussen intrinsieke motivatie (doen wat je interessant vindt) en geïnternaliseerde motivatie (doen wat je belangrijk vindt).

Zoals Ed Deci, grondlegger van de zelfdeterminatietheorie, uitlegt in deze video is in het denken over motivatie het onderscheid tussen gecontroleerde en autonome motivatie belangrijk. Van gecontroleerde motivatie is sprake als je onder druk gezet bent om iets te doen of als je verleid bent door het vooruitzicht van een beloning. Bij gecontroleerde motivatie is er vaak sprake van tegenzin en angst, hou je het niet zo lang vol en is de kwaliteit waarmee je werkt niet zo hoog. Bij autonome motivatie sta je achter wat je doet en is de kwaliteit van je werk beter en hou je gemakkelijker vol. Er zijn twee vormen van autonome motivatie. De eerste is intrinsieke motivatie, de tweede is geïnternaliseerde motivatie.

Lees verder »

Het functioneren van leerlingen wordt beïnvloed door hun motivatie. Een nieuwe meta-analyse (k=344, N=223209) van Howard et al. (2020) brengt de relatie in kaart, tussen verschillende soorten motivatie zoals die binnen de zelfdeterminatietheorie worden onderscheiden, en verschillende aspecten van functioneren van leerlingen. Hieronder bespreek ik enkele highlights van dit onderzoek.

Lees verder »

De zelfdeterminatietheorie onderscheidt drie psychologische basisbehoeften, de behoefte aan autonomie, competentie en verbondenheid. De vervulling van die behoeften is noodzakelijk voor mensen om zich goed te voelen en goed te functioneren. De behoefte aan autonomie heeft betrekking op de beleving dat je zelf kunt kiezen wat je doet en erachter staat wat je doet. De behoefte aan competentie heeft betrekking op de beleving dat je gedrag effectief en dat je in staat bent om gewenste resultaten te bereiken. De behoefte aan verbondenheid heeft betrekking op de beleving van een wederzijdse connectie met en zorg voor belangrijke andere personen. Recent onderzoek van González-Cutre et al. (2016) lijkt te wijzen op het bestaan van een vierde psychologische basisbehoefte: de behoefte aan noviteit (nieuwheid), de behoefte om voortdurend nieuwe dingen te blijven ervaren die afwijken van de dagelijkse routine.Lees verder »

Een nieuw onderzoek (Sheldon et al., 2020) combineert de zelfconcordantietheorie met de attributietheorie.

Lees verder »

Nieuw onderzoek laat twee interessante dingen zien: 1)  mensen bereiken meer progressie in doelen die verbonden zijn aan intrinsieke aspiraties en 2) mensen ervaren een grotere vitaliteit wanneer ze progressie boeken in intrinsieke doelen.

In vroegere tijden werd de vraag hoe mensen hun hun leven betekenisvol konden invullen eenvoudigweg beantwoord door te verwijzen naar de bijbel (of een ander religieus boek, afhankelijk van de tijd en plek in de wereld waar men geboren was). Religieus dogma is voor een groeiend aantal mensen geen bevredigend antwoord meer op de vraag wat een betekenisvol leven inhoudt. Tegenwoordig hoor je steeds vaker zeggen dat er geen vastliggende zin van het leven is maar dat je zelf de zin (/betekenis) in je leven moet ontdekken of scheppen. Dit roep twee vragen op: hoe belangrijk is het überhaupt om het gevoel hebben dat je leven zin/betekenis heeft, en – als het belangrijk is – hoe kun je dan betekenis vinden of scheppen in je leven?

Lees verder »

Intrinsieke motivatie, de motivatie die je voelt als je doet wat je interessant vindt, en deliberate practice, de doelgerichte manier van oefenen waarbij je met behulp van feedback progressie boekt door stap voor stap foutjes weg te werken in je functioneren, blijken elkaar te versterken. 

Lees verder »

Een lezer vroeg of het gebrek aan bevrediging van psychologische basisbehoeften een rol kan spelen in het ontstaan van persoonlijkheidsstoornissen en psychopathologie. Het korte antwoord is ‘ja’. Hieronder beschrijf ik hoe behoeftenfrustratie een rol kan spelen in het ontstaan van verschillende soorten psychopathologie.

Lees verder »

Een nieuw onderzoek laat zien dat prosociaal gedrag, gedrag dat gericht is op het welzijn van anderen, je welbevinden en energie ten goede komt zelfs als je geen contact hebt met de begunstigde. Eerder onderzoek had al laten zien dat prosociaal gedrag leidt tot meer welbevinden maar bij die onderzoek was er wel sprake van contact tussen de begunstiger en begunstigde. In die onderzoeken kon niet worden uitgesloten dat het toegenomen welbevinden veroorzaakt was door een toegenomen sociale verbondenheid met de begunstigde.

Hier zijn twee technieken voor leraren om een autonomie-ondersteunend leerklimaat te ontwikkelen. Voor jonge opgroeiende mensen is het belangrijk om richting gevende waarden, doelen en interesses te ontwikkelen. Deze kunnen dienen als criteria aan de hand waarvan beslissingen en keuzes in het leven kunnen worden gemaakt die aanvoelen als goed en betekenisvol. Hoe autonomer het proces van het formuleren en kiezen van deze richting gevende doelen, waarden en interesses aanvoelt, hoe meer eigenaarschap de persoon erbij zal beleven. Hoe kunnen we dan als leraren en ouders dit proces begeleiden en ondersteunen zonder dat we deze perceptie van autonomie verstoren? In dit boek beschrijven Johnmarshall Reeve en Avi Assor recent onderzoek naar twee aanpakken die dit proces ondersteunen:Lees verder »

Moeten we kinderen via beloningen leren om zich sociaal te gedragen? Hoewel veel mensen denken dat het antwoord op deze vraag “ja” is, laat onderzoek zien dat dit niet zo is. Sterker nog, het belonen van sociaal gedrag kan dit gewenste gedrag zelfs ondermijnen (lees meer over dit ondermijningseffect). Maar het geven van informatieve positieve feedback heeft niet dit ondermijnende effect. Lees hieronder meer over dit onderzoek.

Lees verder »

Werkt autonomie-ondersteunend onderwijs ook in andere culturen? Onderzoekers Yu et al. (2016) deden een longitudinale studie naar de effecten van autonomie-ondersteuning bij Chinese leerlingen die de overgang maakten van de basisschool naar het middelbaar onderwijs (N=236). De studie duurde 18 maanden. De onderzoekers namen op 4 momenten vragenlijsten af: in de herfst van de 1e klas (T1), in de lente van de 1e klas (T2), in de herfst van de 2e klas (T3) en in de lente van de 2e klas (T4).

Lees verder »

De zelfdeterminatietheorie (ZDT) is goed bruikbaar in veel contexten. ZDT kent niet alleen een praktische kant maar ook een uitgebreide theoretische kant (zie o.a. Ryan & Deci, 2017). Het begrijpen van deze onderliggende theorie helpt om de praktische suggesties die voortvloeien uit ZDT beter te begrijpen. Ik bespreek hier één van de belangrijke aspecten van de theorie, het principe van organismische integratie.  

Lees verder »