Autonome motivatie: interessant en/of belangrijk

Graag wil ik een misverstand wegnemen over het onderscheid tussen intrinsieke motivatie (doen wat je interessant vindt) en geïnternaliseerde motivatie (doen wat je belangrijk vindt).

Zoals Ed Deci, grondlegger van de zelfdeterminatietheorie, uitlegt in deze video is in het denken over motivatie het onderscheid tussen gecontroleerde en autonome motivatie belangrijk. Van gecontroleerde motivatie is sprake als je onder druk gezet bent om iets te doen of als je verleid bent door het vooruitzicht van een beloning. Bij gecontroleerde motivatie is er vaak sprake van tegenzin en angst, hou je het niet zo lang vol en is de kwaliteit waarmee je werkt niet zo hoog. Bij autonome motivatie sta je achter wat je doet en is de kwaliteit van je werk beter en hou je gemakkelijker vol. Er zijn twee vormen van autonome motivatie. De eerste is intrinsieke motivatie, de tweede is geïnternaliseerde motivatie.

Intrinsieke motivatie en geïnternaliseerde motivatie

Van intrinsieke motivatie is sprake als je de activiteit leuk of interessant vind. Je hoeft voor de activiteit niet aangespoord of beloond te worden. Het doen van de activiteit is op zich de moeite waard. Intrinsieke motivatie is niet alleen relevant voor hobby’s en plezier maken. Het is tevens de belangrijkste motor voor leren en innoveren. Van geïnternaliseerde motivatie is sprake als je handelt in overeenstemming met je overtuigingen en waarden. Anders gezegd: als je doet wat je belangrijk vindt en waar je in gelooft. Ook in deze situatie sta je volledig achter wat je aan het doen bent wat je functioneren op allerlei manieren ten goede komt.

Autonome motivatie

Autonome motivatie is dus doen wat je interessant en/of belangrijk vindt. De tegenstelling tussen interessant en belangrijk is overigens iets minder strak dan je wellicht denkt. Bij intrinsieke motivatie is het feit dat je iets interessant vind de reden om het te doen. Bij geïnternaliseerde motivatie is het feit dat je iets belangrijk vindt de reden om het te doen. Dit betekent niet dat het bij geïnternaliseerde motivatie perse gaat om dingen die oninteressant of vervelend zijn om te doen. Dat hoeft niet. Het is alleen zo dat de factor interessant niet is waarom je er aan begint. Het kan wel degelijk zijn dat als je aan de slag bent met een activiteit die je verricht omdat je hem belangrijk vindt (geïnternaliseerde motivatie) je er dingen in ontdekt die je ook interessant vindt.

Dingen kunnen tegelijk interessant en belangrijk zijn

Wat we interessant vinden is niet statisch. Het kan zich voortdurend blijven ontwikkelen. Ieder complex onderwerp kan interessant worden als je je er in verdiept. En zelfs eenvoudige onderwerpen en routinematige activiteiten kunnen interessant worden als je ze met aandacht benadert. Het is dus niet juist om te denken dat doen wat we belangrijk vinden niet tegelijk interessant kan zijn of worden. Dat kan wel degelijk.

Intrinsieke motivatie gaat over doen wat je interessant vindt maar er zit tegelijk een uiterst belangrijke kant aan en geïnternaliseerde motivatie gaat over doen wat je belangrijk vindt maar kan wel degelijk gepaard gaan met plezier en interesse.