Organismische integratie (groei+integratie)

De zelfdeterminatietheorie (ZDT) is goed bruikbaar in veel contexten. ZDT kent niet alleen een praktische kant maar ook een uitgebreide theoretische kant (zie o.a. Ryan & Deci, 2017). Het begrijpen van deze onderliggende theorie helpt om de praktische suggesties die voortvloeien uit ZDT beter te begrijpen. Ik bespreek hier één van de belangrijke aspecten van de theorie, het principe van organismische integratie.  

Organismische integratie: groei plus integratie

Een fundamentele vraag binnen de psychologie is: welke factoren zorgen ervoor dat mensen kunnen floreren? ZDT gaat er vanuit dat mensen, net als bloemen en alle organismen, gebouwd zijn om te floreren. Dit gebeurt via een inherent ontwikkelingsproces bestaande uit twee deelprocessen. Het eerste deelproces is groei, het tweede deelproces is integratie. Het proces van groei komt neer op het uitbreiden van lichamelijke structuren (onze lichamen worden groter en complexer) en psychologische structuren (zoals overtuigingen, waarden, kennis en capaciteiten). Door deze processen van groei neemt de complexiteit van het individu toe.

Om te voorkomen dat deze toegenomen complexiteit tegelijk zou leiden tot grotere verwarring en verlies aan overzicht vindt het tegelijkertijd een proces van integratie plaats. Dit proces van integratie is een proces waarbij alle nieuwe indrukken, kennis, ervaringen en dergelijke zodanig met elkaar in verband worden gebracht dat een samenhangende kijk op zichzelf en op zijn of haar verhouding met de wereld om zich heen kan blijven houden. Het proces van integratie leidt ertoe dat het individu in staat blijft om coherent te functioneren.

Het behaviorisme versus de zelfdeterminatietheorie

Hoewel dit onderwerp behoorlijk abstract en theoretisch is, is het belangrijk voor hoe we met elkaar omgaan. Binnen het behaviorisme werd niet gelooft in dergelijke inherente ontwikkelingstendenties. Binnen die invloedrijke stroming in de psychologie werd gedacht dat menselijk gedrag per definitie tot stand komt via verschillende vormen van conditionering. De nadruk lag dus op de vraag: hoe kunnen we menselijk gedrag van buitenaf sturen en motiveren? Er viel geen inherent proces te ondersteunen omdat behavioristen dachten dat er niet zo’n inherent groeiproces bestond. ZDT kijkt fundamenteel anders naar motivatie en ontwikkeling. ZDT richt zich op de fundamentele vraag: hoe kunnen we condities scheppen waarin het inherente proces van groei plus integratie optimaal kan plaats vinden? Als dat proces de ruimte krijgt, zo stelt ZDT, dan kunnen mensen hun potentieel ontwikkelen, keuzes maken waar ze achter staan en floreren.

Ondersteuning psychologische basisbehoeften → intrinsieke motivatie en internalisatie

ZDT gaat er vanuit dat dit inherente proces van groei plus integratie bij ieder individu plaatsvindt mits de psychologische basisbehoeften aan autonomie, competentie en verbondenheid worden ondersteund in de omgeving waarin het individu leeft. Wanneer deze behoeften ondersteund worden, kan de organismische integratie (groei+integratie) goed verlopen. Dit gebeurt via twee bekende processen. Het eerste proces is het volgen van onze intrinsieke motivatie. Dit proces waarbij we doen wat we leuk en interessant vinden vergroot onze kennis over de wereld en onze competentie. Het tweede proces is een proces van internalisatie van de waarden en verwachtingen van de omgeving waarin we ons ontwikkelen. Dit proces leidt ertoe dat we wat er van ons verwacht wordt zelf belangrijk gaan vinden waardoor er volledig achter gaan staan om keuzes te maken die in overeenstemming zijn met deze waarden.