Werk neemt een centrale plaats in ons leven in, niet alleen omdat het voorziet in ons levensonderhoud, maar ook omdat het een bron van persoonlijke voldoening en sociale erkenning kan zijn. Betekenisvol werk draagt bij aan ons algemeen welzijn en kan een aanzienlijke invloed hebben op onze mentale gezondheid. In dit artikel bespreek ik een nieuw artikel van de Finse psycholoog en filosoof Frank Martela over wat nu de kern van betekenis in werk is.

Lees verder »

Een van de belangrijkste theoretische pijlers onder de progressiegerichte aanpak is de zelfdeterminatietheorie (ZDT). De bevindingen uit zelfdeterminatietheorie zijn praktisch goed bruikbaar in veel contexten zoals in de opvoeding, de schoolcontext, werk en leidinggeven en coachen en counseling. Veel mensen (zeker lezers van deze site) hebben al gehoord over de psychologische basisbehoeften aan autonomie, competentie en verbondenheid, maar de zelfdeterminatietheorie omvat meer interessants. We merken vaak dat onze klanten en cursisten geïnteresseerd zijn om meer te leren over zelfdeterminatietheorie. Daarom geef ik hier wat meer uitleg. Daarbij baseer ik me vooral op het werk van Ed Deci en Richard Ryan en de website www.selfdeterminationtheory.org. Zelfdeterminatietheorie richt zich op 6 hoofdonderwerpen. Deze worden hieronder kort besproken.

Lees verder »

Op dit moment is de wereld in de greep van het Corona-virus. Ook een groot deel van Nederland staat in een soort pauzestand. Velen zijn naarstig op zoek naar manieren om goed met deze zorgwekkende en uitdagende situatie om te gaan. Talloze professionals, bijvoorbeeld in de zorg, werken hard om de maatschappij zo goed mogelijk draaiend te houden. We zoeken naar manieren om in groepsverband contact met elkaar te houden, bijvoorbeeld via online vergadertools. Er komt enorm veel creativiteit en hulpvaardigheid vrij. Op sociale media zijn veel adviezen te lezen over hoe je je het beste staande kunt houden in deze moeilijke tijd. Graag wil ik ook een kleine suggestie doen.

Lees verder »

Met de afnemende rol van traditionele bronnen van betekenisvolheid (zoals religie) is de vraag prangend geworden hoe we betekenis kunnen vinden in ons leven.

Lees verder »

In opvoeding, opleiding en werk willen we mensen graag in beweging krijgen. Hoe doen we dat? Grofweg zijn er twee motivatiestijlen onderscheiden die beide veel voorkomen: de contolerende motivatiestijl en de autonomie-ondersteunende motivatiestijl. Veel onderzoek uit de zelfdeterminatietheorie heeft laten zien: de autonomie-ondersteunde stijl is veruit superieur (zie bijvoorbeeld hier). Mensen voelen zich er beter bij en ze functioneren er beter bij. Maar de controlerende stijl, hoe ineffectief ook, komt toch nog zeer vaak voor. Hoe komt dat?

Lees verder »

Hieronder vind je een geordend overzicht van onderzoeksupdates op deze website van de afgelopen 2 maanden.

Lees verder »

Een nieuw onderzoek van Reeve et al. (2023), verkent een nieuw model binnen de zelfdeterminatietheorie (SDT), het tripartite motivatiemodel. Dit model richt zich op het begrijpen van de onderliggende oorzaken van verminderd functioneren bij leerlingen. De bevindingen beloven nieuwe inzichten in hoe onderwijsomgevingen de motivatie en betrokkenheid van leerlingen kunnen beïnvloeden.

Lees verder »

Naar aanleiding van mijn artikel De do’s en don’ts van autonomie-ondersteuning stuurde een hogeschooldocent me enige tijd geleden enkele interessante vragen. Hieronder noem ik die vragen en beantwoord ik ze beknopt.

Lees verder »

Hoe hangt bescheiden leiderschap samen met het vertrouwen functioneren van medewerkers? Een onderzoek van Cho et al (2020) geeft hier inzicht in. Lees verder »

Velen die werken in het onderwijs zijn al doordrongen van het belang en de kracht van intrinsieke motivatie voor leren. In een interessant nieuw artikel gaan Vansteenkiste et al. (2018) in op een vaak onderschat aspect van motivatie in het onderwijs dat even belangrijk is: internalisatie. Hieronder leg ik aan de hand van hun artikel uit wat internalisatie is en waarom het zo belangrijk is. Ook ga ik in op twee belangrijke principes voor het bevorderen van het proces van internalisatie: autonomie-ondersteuning en het geven van rationales. 

Lees verder »

Is de behoefte aan nieuwheid en variatie een universele psychologische basisbehoefte? De belangrijkste theorie over motivatie is tegenwoordig de zelfdeterminatietheorie (zie o.a. Ryan & Deci, 2017). Deze onderscheidt drie universele psychologische basisbehoeften. Dit zijn de behoefte aan autonomie, aan competentie en aan verbondenheid. Vervulling van deze basisbehoeften hangt samen met welbevinden en functioneren. Frustratie van deze behoeften heeft allerlei negatieve consequenties. Deze basisbehoeften zijn universeel in de zin dat ze (kort gezegd) van toepassing zijn ongeacht context, cultuur en leeftijd. Enkele jaren geleden werd geopperd dat de behoefte aan noviteit (nieuwheid/variatie) ook een universele psychologische basisbehoefte zou kunnen zijn (zie o.a. van González-Cutre et al., (2016). Nu is er nieuw onderzoek (Bagheri & Milyavskaya, 2019) dat wat extra aanwijzingen biedt dat de behoefte aan nieuwheid/variatie inderdaad weleens een basisbehoefte zou kunnen zijn.

Lees verder »

Een belangrijk onderwerp binnen de zelfdeterminatietheorie is de basale behoefte aan verbondenheid, de behoefte aan het beginnen en onderhouden van relaties en aan het zorgen voor anderen en verzorgd worden door anderen (Weinstein, 2014). De behoefte aan verbondenheid is universeel en levenslang aanwezig, ook, zo blijkt uit onderzoek, bij mensen die zeggen geen behoefte aan contact te hebben.

Lees verder »

De zelfdeterminatietheorie (ZDT) stelt dat autonomie een basale psychologische behoefte is en dat de vervulling van die behoefte leidt tot een grotere intrinsieke motivatie wat verschillende bijkomende voordelen heeft. Onderzoekers Meng en Ma (2015) deden een experiment waarbij proefpersonen een taak moesten uitvoeren (die bestond uit het schatten van tijd). Er waren twee condities. In de ene conditie konden de deelnemers zelf hun taak kiezen, in de andere werd hen een taak toegewezen en zij deden elektrofysiologische metingen en inventariseerden zij zelfbeoordelingen.

Er vindt momenteel veel interessant onderzoek plaats naar psychologische basisbehoeften. Dit onderzoek valt binnen één van de zes minitheorieën van de zelfdeterminatietheorie, de Basic Psychological Needs Theory (BPNT). Van drie behoeften bestaat inmiddels veel bewijs dat ze voldoen aan de uiterst strikte eisen die gesteld worden om te kunnen spreken van een psychologische basisbehoefte: de behoeften aan autonomie, competentie en verbondenheid. Enkele andere begrippen die gezien zijn als veelbelovende kandidaten om ook aangemerkt te worden als basisbehoefte zijn: de behoefte aan nieuwheid (zie hier en hier), aan contact met de natuur en aan weldadigheid (beneficence) (zie o.a. hier). Nieuw onderzoek van Martela & Ryan (2019) gaat in op die laatste kandidaat: de behoefte aan weldadigheid. Hun onderzoek laat zien dat deze behoefte niet dient te worden gezien als een psychologische basisbehoefte maar wel als een basic wellness enhancer, oftewel een basiswelzijnsversterker. Lees verder »

Leerlingbetrokkenheid speelt een belangrijke rol bij het bereiken van goede schoolprestaties. Traditioneel gaan onderzoekers ervan uit dat er drie manieren zijn waarop leerlingen betrokken kunnen zijn (gedragsmatig, emotioneel en cognitief). In twee longitudinale onderzoeken laten Reeve et al. (2020) zien dat leerlingbetrokkenheid op twee manieren geherdefinieerd moet worden.

Lees verder »