Een belangrijk onderwerp binnen de zelfdeterminatietheorie is de basale behoefte aan verbondenheid, de behoefte aan het beginnen en onderhouden van relaties en aan het zorgen voor anderen en verzorgd worden door anderen (Weinstein, 2014). De behoefte aan verbondenheid is universeel en levenslang aanwezig, ook, zo blijkt uit onderzoek, bij mensen die zeggen geen behoefte aan contact te hebben.

Het belang van autonomie-ondersteuning

• Wat onderzoek ook heeft laten zien, is dat voor het hebben van kwalitatief goede relaties autonomie-ondersteuning erg belangrijk is.
• Met andere woorden: als beide partners zich in een relatie niet autonoom voelen, kan er geen sprake zijn van een goede relatie.
• Dit geldt niet alleen voor zakelijke relaties maar ook voor vriendschappelijke en romantische relaties.

Autonomie en verbondenheid versterken elkaar

• Klinkt dit je paradoxaal in de oren? Realiseer je dan het volgende: autonomie en verbondenheid staan niet op gespannen voet met elkaar maar versterken elkaar juist.
• De behoefte aan autonomie betekent niet de behoefte aan alleen zijn of onafhankelijk zijn. Wanneer mensen zich autonoom voelen, zullen ze juist relaties en afhankelijkheid zoeken.

Voorwaardelijke achting

• Een belangrijk aspect in het onderzoek naar relaties gaat over wat heet voorwaardelijke achting (conditional regard).
• Dit is het verschijnsel dat sommige ouders alleen liefde en aandacht tonen voor hun kinderen wanneer ze zich gedragen zoals zij dat verwachten en kinderen deze liefde en aandacht onthouden wanneer zij zich niet volgens de verwachting gedragen.
• Deze voorwaardelijke achting heeft meerdere negatieve effecten op de relatie en op het welbevinden en functioneren van de kinderen (Assor et al., 2014).

Negatieve effecten

1. Voorwaardelijke achting belemmert de internalisatie van de doelen en verwachtingen van de ouders
2. Door voorwaardelijke achting gaan kinderen vaak op een rigide en kwalitatief minder goede manier presteren
3. Door voorwaardelijke achting is de zelfachting van kinderen vaak wisselend en hun welbevinden laag
4. Door voorwaardelijke achting ontwikkelen de kinderen vaak negatieve oordelen en gevoelens over de ouders

Wrang

Wat extra wrang is, is dat voorwaardelijke achting, een opvoedingspraktijk die dus niet goed werkt, toch vaak van ouder op kind wordt doorgegeven. Met andere woorden: kinderen die voorwaardelijke achting van hun ouders hebben ontvangen, geven hun eigen kinderen ook vaak voorwaardelijke achting.