De wetenschap van wijsheid biedt nuttige aanknopingspunten om samenwerking tussen mensen effectiever te maken. Hieronder kun je daarvoor enkele ideeën opdoen.

Lees verder »

We hebben op het moment met een aantal spannende ontwikkelingen te maken in onze maatschappij. Die ontwikkelingen brengen voor velen onzekerheid en problemen met zich mee. De coronacrisis houdt ons nu al meer dan anderhalf jaar intensief bezig. Er is minder politieke stabiliteit dan decennialang het geval was en een luidruchtige minderheid in onze samenleving hangt extreme ideeën aan. De inflatie is hoger dan we lang hebben meegemaakt. De urgentie van de klimaatcrisis begint door te dringen maar de energietransitie verloopt niet snel genoeg. Dit soort dingen kan een mens behoorlijk zenuwachtig maken. Veel mensen hebben echter baat bij een stoïcijnse benadering. Een stoïcijnse manier van kijken helpt hen om zich niet van hun stuk te laten brengen te midden van al deze turbulentie. Van Dale definieert het woord stoïcijns als onverstoorbaar, gelijkmoedig. Hieronder kun je iets meer lezen over waar de term ‘stoïcijns’ vandaan komt en wat hij ongeveer inhoudt.

Lees verder »

In het artikel Modern leiderschap is wijs leiderschap beschreef ik 7 uitgangspunten voor wijs leiderschap. Hoe zijn deze uitgangspunten in de praktijk te realiseren? Welke leiders kiezen en volgen we en welke niet? Welke zijn wijs in hun rol en welke niet? Natuurlijk kunnen we goed letten op wat ze zeggen over hun bedoelingen en plannen. Ook kunnen we hun gedrag goed proberen in te schatten. Maar onfeilbaar is deze methode niet. Onwijze personen kunnen namelijk altijd een sociaal wenselijk verhaal ophangen. Maar het zou al veel helpen als we leren om aspirant-leiders uit te schiften die bewust een leiderschapsstijl voorstaan die haaks staat op de uitgangspunten van wijs leiderschap. Maar welke aspirant-leider zou zo gek zijn om onwijs beleid na te streven en onwijs gedrag te vertonen? Dat doet toch niemand? Toch wel.

Lees verder »

De Ontwikkeling van Wijsheid. Over de geschiedenis en wetenschap van wijsheid.

Coert Visser (2021),  Hardcover, 240 pagina’s, 9789079750115

De zoektocht naar wijsheid is bijna zo oud als de mensheid zelf. Al duizenden jaren geleden hebben filosofen, theologen en schrijvers inspirerende antwoorden geformuleerd op de vraag wat wijsheid is en hoe je het ontwikkelt en toepast. Tegelijk blijft er verwarring vanwege de grote verscheidenheid aan perspectieven op wijsheid. Sinds enkele decennia is er aandacht van wetenschappers voor het onderwerp. En dat helpt. Lees verder »

Veel problemen die we in het dagelijks leven tegenkomen vragen niet alleen om intelligentie, kennis en vaardigheden maar ook om wijsheid. Dit is vooral het geval bij zogenaamde slecht gestructureerde problemen. Slecht gestructureerde problemen zijn problemen waarbij sprake is van een aantal lastige kenmerken. Zo is er vaak sprake van onvolledige, tegenstrijdige en onduidelijke informatie. Ook is er vaak onduidelijkheid over doelen. Betrokkenen zijn het vaak niet eens over hoe belangrijk het vraagstuk is over wat er precies bereikt moet worden. Ook hebben betrokkenen vaak tegengestelde overtuigingen, meningen en belangen. En als klap op de vuurpijl kan er nog sprake van onderling wantrouwen zijn tussen betrokkenen. Via de onderstaande checklist kun je in dit soort situaties wijzer kunt denken en doen. h

Lees verder »

Wijsheid is iets om na te streven. Veel mensen zouden graag wijs willen kunnen handelen in complexe situaties. En voor veel mensen is het een aantrekkelijk perspectief om, naarmate zij ouder worden, wijzer te worden. Maar zijn we het eens over wat we bedoelen als we het over wijsheid hebben? Of is wat we wijs noemen eenvoudigweg een reflectie van onze persoonlijke waarden? Is wat de één wijs noemt iets heel anders dan wat de ander wijs noemt? In dit artikel bespreek ik onderzoek van Glück, et al. (2021) dat interessante antwoorden geeft op deze vragen.

Lees verder »

Of je het nut ziet van het cultiveren van wijsheid in werksituaties hangt ervan af of je gelooft dat wijsheid überhaupt ontwikkeld kan worden. Recent experimenteel onderzoek heeft laten zien dat de belangrijke componenten van wijsheid inderdaad goed ontwikkelbaar zijn. In een nieuw hoofdstuk zet Igor Grossmann (2020) op een rijtje wat er bekend is over de ontwikkelbaarheid van wijsheid. Ook geeft hij suggesties voor hoe wijsheid in werk gecultiveerd kan worden.Lees verder »

Igor Grossmann werd geboren in de Sovjet-Unie, groeide op in Oekraïne en Duitsland en studeerde in Duitsland en de VS. Momenteel geeft hij leiding aan het Wisdom and Culture Lab aan de Universiteit van Waterloo, Canada. Hij is één van de leidende onderzoekers op het gebied van wijsheidsonderzoek (bekijk zijn Google Scholar-profiel ). Zijn werk richt zich op het ontraadselen van wijsheid en het modelleren van culturele verandering. Hij is ook co-host van de On Wisdom Podcast en heeft worldaftercovid.info geïnitieerd. In dit interview zullen we het hebben over onderwerpen als wat wijsheid is, waarom er nu een steeds grotere roep om wijsheid lijkt te zijn, hoe individuen verstandiger kunnen redeneren en handelen, en hoe wijsheid kan worden onderwezen. Lees verder »

Hoe hangt bescheiden leiderschap samen met het vertrouwen functioneren van medewerkers? Een onderzoek van Cho et al (2020) geeft hier inzicht in. Lees verder »

Er is een boek verschenen over existentiële risico’s en over progressie op de grootst denkbare tijdschaal. Het heet The Precipice (De Afgrond) en het is geschreven door de aan Oxford werkende Australische moraalfilosoof Toby Ord. Het boek stelt dat we als mensheid mogelijk pas aan ergens aan het begin van onze ontwikkeling staan en enorme progressie voor de boeg hebben als we in staat zijn de ondergang van de menselijk beschaving door existentiële risico’s af te wenden. De mensheid bestaat 200.000 jaar en er zouden nog miljoenen toekomstige menselijke generaties kunnen zijn. In de tijd die we tot nu toe hebben gehad als mensheid hebben we belangrijke progressie geboekt in het verbeteren van de menselijke conditie, met name in de laatste paar honderd jaren. Als mensheid hebben we met elkaar samengewerkt over tijd en afstand.

Lees verder »

De illusie van begrip is onze neiging om te overschatten hoe goed we dingen begrijpen. Deze illusie, die ook bekend staat onder de namen ‘kennisillusie’ en ‘illusie van verklarende diepte’, treedt bij ons allemaal op.

Het boek The Knowledge Illusion van cognitieve wetenschappers Steven Sloman & Philip Fernbach is geheel gewijd aan deze cognitieve bias. Hieronder leg ik uit wat deze illusie inhoudt en waarom het belangrijk is om er kennis over te hebben.

Lees verder »

Zowel in ons eigen alledaagse leven als in de maatschappij worden we geconfronteerd met belangrijke vraagstukken die lastig met kennis en rationaliteit alleen kunnen worden opgelost. De reden hiervoor is dat deze vraagstukken complex zijn, met veel onzekerheid zijn omgeven en dat er vaak verschillende perspectieven en belangen bij betrokken zijn. Denk aan hoe om te gaan met de Corona-crisis, de opkomst van artificiële intelligentie en de mogelijke ethische consequenties daarvan, politieke polarisatie en de verspreiding van misinformatie. Veel filosofen en psychologen denken dat wijsheid nodig is om dit soort vraagstukken effectief te lijf te gaan (lees meer). Maar wat is wijsheid?

Lees verder »

Wat is relatie tussen intellectuele bescheidenheid en het aanleren van nieuwe kennis en vaardigheden? Onderzoek van Porter, et al. (2020) geeft hier inzicht in. Lees verder »

Meningsverschillen en conflicten maken deel uit van het leven iedereen. Het ligt voor de hand dat het nuttig kan zijn om van te voren na te denken over hoe je met een toekomstig conflict wilt omgaan. Johanna Peetz & Igor Grossmann (2020) hebben onderzocht hoe anticiperen op conflicten op een manier die gebruik maakt van de vijf kenmerken van wijs redeneren behulpzaam kan zijn voor hoe je het conflict en de relatie met de ander na afloop beleeft.

Lees verder »

Je kent vast wel de ja-maar reactie. En je hebt vast al wel gemerkt dat deze reactie vaak niet zo prettig en effectief is. Hieronder kun je iets lezen over waarom die ja-maar reactie zo veel voorkomt, waarom hij vaak niet goed werkt en wat je in plaats van ja-maar zeggen kunt doen.

Lees verder »