Wij pleiten vaak voor het gebruik van een tentatieve toon en een tentatief taalgebruik. Vandaag ontving ik een e-mail waarin een cursist schreef hoe hij in zijn trainingen en coachingsgesprekken na onze training meer gebruik maakt van een tentatieve houding en hoe beter dit werkt dan de meer stellige aanpak die hij voorheen gebruikte. In dit artikel leg ik uit wat een tentatieve toon en een tentatief taalgebruik betekenen. Ook leg ik uit wanneer je ze kunt toepassen, waarom ze meestal goed werken en, ten slotte, waarom ze erg goed lijken te passen bij wijs handelen.
Wie wil er nog een leiderschapsrol hebben in een grote organisatie in deze complexe tijden? De rol van leiders is namelijk behoorlijk uitdagend. Om te beginnen zijn organisaties zelf vaak enorm complex. Binnen organisaties krijg je als leider te maken met allerlei problemen, meningsverschillen en uiteenlopende belangen. Hoe kun je als leider nu ooit beschikken over de informatie, kennis en vaardigheden om te komen tot overbrugging van deze tegenstellingen en tot oplossingen van deze problemen? En kijk dan eens naar de omgeving waarin organisaties moeten opereren. Die kenmerken zich ook al door een enorme complexiteit, verandering en onzekerheid. Hoe kun je als leider in al deze turbulentie ooit zeker weten welke kant het op moet met de organisatie? Vraagt het zijn van een leider niet om bijna bovenmenselijke energie, capaciteiten en sociale vaardigheden?
Het nemen van afstand na een stressvolle gebeurtenis kan helpen om je beter te voelen en om betekenis te zien in de gebeurtenis. Het ervaren van betekenis in je leven (meaning in life) hangt samen met het positieve ervaringen zoals welbevinden, fysieke gezondheid, proactieve coping en een lager risico op suïcidaliteit. Betekenis kan algemeen (betrekking hebben op je hele leven en hoe je denkt over de wereld) of situationeel (betrekking hebbend op specifieke situaties, zoals stressvolle gebeurtenissen) zijn. Onderzoek heeft laten zien dat de techniek van zelfdistantiëring kan helpen om betekenis te vinden in stressvolle gebeurtenissen. Door van een afstand te kijken naar de situatie wordt het gemakkelijker om je minder te laten overweldigen door de emotionerende details van de situatie. Dit helpt je om je meer te richten op de essentiële kenmerken van de situatie en daardoor om de situationele betekenis van de situatie te kunnen zien.
Van oudsher hebben filosofen zich al verdiept in wijsheid. Maar binnen de psychologie heeft dit onderwerp tot voor kort relatief weinig aandacht gekregen, zeker vergeleken met een onderwerp als intelligentie. Maar de laatste jaren komt daar verandering in. Er is meer consensus ontstaan over wat we bedoelen met wijsheid, in welke mate het voorkomt bij mensen en waar het mee correleert. Grossmann & Brienza (2018) beschrijven in een nieuw artikel hoe wijsheid een unieke bijdrage kan leveren aan het oplossen van complexe vraagstukken van onze tijd.
Intellectuele nederigheid is een psychologisch construct dat de laatste jaren meer in de belangstelling is komen te staan. Een van de redenen daarvoor is dat intellectuele nederigheid een aspect blijkt te zijn van wijs redeneren, een onderwerp waarnaar de laatste jaren veel onderzoek is gedaan. Een nieuwe publicatie beschrijft onderzoek naar de relatie tussen intellectuele nederigheid en het verwerven van nieuwe kennis.
Voor de oplossing van veel problemen die we van dag tot dag tegenkomen zijn kennis en intelligentie niet voldoende. Voor die problemen lijkt de toepassing van wijsheid nuttiger te zijn. Veel van de problemen die wij tegenkomen in het dagelijkse leven zijn namelijk te slecht gestructureerd om simpelweg via de toepassing of intelligentie opgelost te kunnen worden (zie ook). In dit artikel leg ik uit waarom dat zo is. In dit artikel kun je lezen hoe psychologen wijs redeneren meetbaar en ontwikkelbaar maken.
Het is een groot voordeel om in complexe situaties, zoals interpersoonlijke conflicten, wijs te kunnen handelen. Nu is bekend dat complexe situaties, waarin tegenstrijdige belangen en standpunten spelen, sterke emoties kunnen oproepen. Dit roept de vraag op welke rol emoties spelen bij de totstandkoming van wijs handelen. Is het zo dat emoties rationaliteit in de weg staan en dat je emoties dus het beste kunt proberen te verminderen? Of kunnen emoties juist behulpzaam zijn in het komen tot wijs gedrag? En zo ja, hoe dan?
Veel van onze cursisten vinden het waardevol om te kijken naar deze TED-presentatie van Eduardo Briceño. In deze presentatie legt hij uit dat het belangrijk is om het onderscheid te maken tussen de presteerzone en de leerzone. In de presteerzone passen we onze kennis en vaardigheden toe en proberen we zo goed mogelijk te presteren en fouten te vermijden. In de leerzone werken we aan het verbeteren van onze kennis en vaardigheden door activiteiten te verrichten die hier speciaal voor ontworpen zijn. In de leerzone is er veiligheid en staan we open voor het maken van fouten. Twee belangrijke onderdelen binnen de leerzone zijn oefenen en studeren. Oefenen is belangrijk om vaardigheden te vergroten en studeren is belangrijk om kennis te vergroten. Hieronder bespreek ik een ander belangrijk onderwerp in de leerzone: reflectie en zelfreflectie.
De perspectiefwisselingsvraag is een bijzonder nuttige vraag in progressiegerichte coaching. Deze vraag helpt cliënten om een duidelijker beeld te krijgen van hoe ze willen dat hun situatie eruit komt te zien. In de kern komt de vraag erop neer dat je je cliënten uitnodigt om vanuit een derde-persoonsperspectief een beschrijving van hun eigen gewenste gedrag te maken. Dit doe je door ze een variant van de volgende vraag te stellen: “Wat zien andere mensen jou doen wanneer je situatie beter is geworden?” Hieronder leg ik uit wat de voordelen van de perspectiefwisselingsvraag zijn en geef ik enige tips over hoe je hem kunt stellen.
In dit artikel beschrijf ik het werk van Igor Grossmann en zijn collega’s over het belang van wijs redeneren. Wijs redeneren heeft nog relatief weinig aandacht gehad in onderwijs en wetenschap maar het lijkt verstandig dit meer te gaan doen. Wijs redeneren is goed aan te leren en hangt samen met verschillende wenselijke uitkomsten zoals sociaal gedrag, welbevinden en genuanceerd denken. Het lijkt essentieel te zijn voor goed leiderschap en het kan helpen om complexe vraagstukken op te lossen en polarisatie tegen te gaan. Daarom lijkt het een goed idee om in onderwijs aandacht te besteden aan de ontwikkeling van wijsheid. Maar ook in organisaties kunnen we dingen doen om wijsheid te bevorderen. Een aanpak die hierbij goed kan werken, is progressiegerichte intervisie.
Zowel in de psychologie als binnen westerse maatschappijen is relatief veel belang toegekend aan intelligentie. Twee Canadese psychologen hebben gewezen op het belang van andere aspecten van ons cognitieve functioneren die in hun ogen minsten zo belangrijk zijn en ten onrechte minder aandacht hebben gekregen. De ene is Keith Stanovich die er voor pleit om veel meer aandacht te hebben voor rationaliteit. De andere is Igor Grossmann die wijst op het grote belang van wijs redeneren. In twee nieuwe artikelen die hij samen met collega’s schreef, legt hij uit wat wijs redeneren inhoudt, waarom het zo belangrijk is en hoe we het kunnen onderwijzen.
Wijsheid kun je definiëren als het verstandig omgaan met complexe levenssituaties, situaties waarin sprake is van ambiguïteit, meerdere gezichtspunten, verschillende belangen, verschillende korte- en langetermijneffecten en voortdurende verandering (zie hier). Wijsheid komt vooral neer op het onderkennen van onzekerheid, het relativeren van je eigen perspectief en het oog hebben voor het perspectief van anderen. Wijsheid is belangrijk. Het hangt niet samen met intelligentie maar wel met welbevinden en het hebben van goede sociale relaties. Justin Brienza en Igor Grossmann (2017) laten in een nieuw onderzoek een interessante relatie zien tussen wijsheid en sociale klasse.
Hoe goed we leren en presteren, hangt mede af van hoe goed we denken. Maar wat is goed denken? Is dit hetzelfde als intelligentie? Weten we, als we een intelligentietest bij iemand hebben afgenomen, hoe goed die persoon kan denken? Het antwoord is “nee”. Goed denken is veel breder dan intelligentie. Intelligentietests zijn slechts incomplete instrumenten om de kwaliteit van denken van mensen te meten. Als goed denken breder is dan intelligentie, hoe zou je het dan kunnen definiëren? Ik doe dat aan de hand van de volgende vier dimensies:
Eén van de onderwerpen die ik behandel in mijn nieuwe boek Leren & presteren is hoe we beter kunnen leren denken. Hieronder zal ik een tipje van de sluier oplichten over wat ik versta onder beter denken.
Zijn mensen met sterke verstandelijke vermogens gelukkiger? Onderzoek dat in het verleden naar deze vraag is gedaan, leidde niet tot een eenduidig antwoord op deze vraag.
Wij gebruiken cookies op onze website om u de meest relevante ervaring te bieden door uw voorkeuren en herhaalbezoeken te onthouden. Door op "Accepteren" te klikken, stemt u in met het gebruik van ALLE cookies.
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
Wat dit verschil verklaart weet ik niet. Je kunt de paper vinden door op de link bovenaan te klikken ("Open…