Exacte vakken hebben de naam de moeilijkste te zijn en dat is begrijpelijk. Maar psychologie is in bepaalde opzichten misschien wel moeilijker. 

De zelfdeterminatietheorie (ZDT) is goed bruikbaar in veel contexten. ZDT kent niet alleen een praktische kant maar ook een uitgebreide theoretische kant (zie o.a. Ryan & Deci, 2017). Het begrijpen van deze onderliggende theorie helpt om de praktische suggesties die voortvloeien uit ZDT beter te begrijpen. Ik bespreek hier één van de belangrijke aspecten van de theorie, het principe van organismische integratie.  

Lees verder »

De uitdagingen van schoolsluitingen door COVID waren aanzienlijk voor veel jongeren. Recent onderzoek wijst op twee factoren die jongeren kunnen ondersteunen om gemotiveerd te blijven met schoolwerk tijdens dergelijke periodes.

Lees verder »

Gisteravond besteedde het TV-programma EenVandaag aandacht aan reablement, een werkwijze die kan helpen de ouderenzorg te verbeteren. De ouderenzorg in Nederland staat onder druk. Het aantal ouderen dat acute zorg nodig heeft, neemt snel toe. Het kabinetsbeleid is momenteel dat er geen bedden bijkomen in verpleeghuizen voor ouderen en dat ouderen zo lang mogelijk zelfstandig dienen te blijven en zoveel mogelijk thuis worden verpleegd. Er zijn wachtlijsten in verpleeghuizen, en veel medewerkers in de zorg zijn zwaar belast. Veel mantelzorgers hebben de handen vol aan het begeleiden van en zorgen voor ouderen.

Lees verder »

Een nieuwe studie (Boncquet et al., 2023) onderzocht de invloed van mindset en motivatie op leerprestaties van brugklasleerlingen (N=3415). Deze studie richtte zich op de kwaliteit van motivatie volgens de zelfdeterminatietheorie en de mindset over intelligentie volgens het framework van Carol Dweck. Het doel was om de impact op leeruitkomsten zoals betrokkenheid, leerstrategieën en prestaties te onthullen.

Lees verder »

Diverse onderzoeken hebben laten zien dat de kwaliteit van motivatie van leerlingen gedurende een schooljaar meestal afneemt. Deze minder goede motivatie gaat gepaard met zich minder goed voelen en minder goed functioneren (wat betreft gedrag en cijfers). Rinat Cohen et al. (2022) onderzochten de redenen voor deze afnemende motivatie.

Lees verder »

Di Domenico & Ryan (2017) beschrijven hoe er een neurowetenschap van intrinsieke motivatie aan het ontstaan is. Intrinsieke motivatie is het geheel van onze spontane neigingen om nieuwsgierig en geïnteresseerd te zijn en om uitdagingen en oefening op te zoeken en om onze vaardigheden en kennis te ontwikkelen zelfs in de afwezigheid van duidelijk te onderscheiden beloningen. Onderzoek binnen het theoretische kader van de zelfdeterminatietheorie heeft laten zien dat intrinsieke motivatie een levenslang aanwezige motivatie is die geassocieerd is met allerlei positieve effecten zoals beter leren en presteren, creativiteit en psychologisch welbevinden. Wel is intrinsieke motivatie afhankelijk van de beleving van competentie en autonomie. Als de vervulling van deze twee psychologische basisbehoeften wordt gefrustreerd, zijn we in mindere mate intrinsiek gemotiveerd.

Lees verder »

Flipped learning (FL) is een innovatief onderwijsmodel dat de traditionele klasstructuur omkeert. In dit model bereiden leerlingen zich thuis voor met studiemateriaal, zoals videolectures en leesmateriaal, waarna de klas tijd wordt gebruikt voor diepgaande verkenning van de onderwerpen. Deze methode stimuleert intrinsieke motivatie (IM) en zelfstandig leren, wat leidt tot een dieper en betekenisvoller leerproces. Velen in het onderwijs zijn al enigszins bekend met FL en de voordelen ervan. Toch zou FL meer toegepast kunnen worden.Lees verder »

Toen ik opgeleid werd als psycholoog, in de jaren ’80, neigde de dominante manier van denken over intelligentie en persoonlijkheid naar wat we nu een statische mindset noemen. In grote lijnen werd ons aangeleerd dat zowel intelligentie als persoonlijkheid vanaf een bepaalde leeftijd (zeg, 18) nauwelijks ontwikkelbaar zijn. Persoonlijkheid werd grofweg gedefinieerd als het geheel van stabiele gedragsneigingen van individuen. Er werd gedacht dat individuele verschillen in persoonlijkheid relatief onveranderlijk waren en ook betekenisvol voor hoe we ons leven zouden moeten inrichten (denk bijvoorbeeld aan loopbaankeuzes). Met het woord ‘stabiel’ werd gedoeld op twee dingen. Ten eerste werd gedacht dat persoonlijkheidskenmerken stabiel over situaties waren. Met andere woorden: dat we ons in verschillende soorten situaties ongeveer op een zelfde manier gedragen vanwege onze persoonlijkheidstrekken. Ten tweede werd gedacht dat persoonlijkheidstrekken stabiel over tijd waren. Hiermee werd bedoeld dat persoonlijkheidskenmerken over de loop van een leven niet veel (kunnen) veranderen.Lees verder »

Eén van de bekende psychologische interventies die onder andere veel toegepast worden in onderwijs is de zogenaamde zelfbevestigingsinterventie. Binning et al. (2019) onderzochten in een longitudinaal onderzoek de effecten van zelfbevestigingsoefeningen op gedrag van leerlingen.

Lees verder »

In persoonlijke ontwikkeling, conflictoplossing en maatschappelijke vooruitgang spelen moeilijke gesprekken een centrale rol. Deze gesprekken kunnen variëren van ouders die gevoelige onderwerpen als de dood en racisme bespreken tot professionals die ongemakkelijke waarheden moeten overbrengen.  Een recente publicatie van Emma Levine, onderzoeker op het gebied van eerlijkheid aan de Universiteit van Chicago, die zij samen met enkele collega’s schreef, werpt nieuw licht op de complexe dynamiek van lastige gesprekken.

Lees verder »

Onderzoekers Gillison et al. (2018) hebben een meta-analyse uitgevoerd om het effect te bepalen van technieken gebaseerd op de zelfdeterminatietheorie (ZDT) op motivatie voor gezond gedrag. In 8 databases zochten zij relevante publicaties uit de periode van 1970-2017. In de meta-analyse namen zij uiteindelijk 74 onderzoeken mee die alle een controlegroep hadden en een voor- en nameting. De gebruikte technieken werden gegroepeerd tot 18 ZDT technieken. Er werd gekeken naar het effect van het gecombineerde gebruik van deze technieken op de volgende uitkomsten: 1) beleefde autonomie, 2) beleefde competentie, 3) beleefde verbondenheid, 4) autonome motivatie en 5) beleefde autonomie-ondersteuning. Ook werd gekeken naar de afzonderlijke effecten van de ZDT-technieken.

Lees verder »

Zelfdeterminatietheorie (ZDT) is één van de krachtigste raamwerken om te begrijpen en beïnvloeden hoe menselijke floreren zich ontwikkelt. Hier is zeer korte samenvatting van deze theorie inhoudt*. ZDT neemt twee dingen aan over mensen: 1) dat ze van nature actief zijn en gericht op groei en 2) dat ze een neiging hebben tot psychologische integratie. Met die laatste wordt bedoeld dat, als mensen nieuwe ervaringen tegenkomen, ze uitgedaagd zullen zijn om deze te integreren met de al bestaande aspecten van zichzelf. Dit proces van integratie leidt ertoe dat individuen steeds ‘zelfstructuren’ ontwikkelen die steeds complexer zijn en waarin waarden, regels en normen van buiten geïntegreerd worden. 

Lees verder »

Lees ook: Aannames in progressiegericht werken

Binnen progressiegericht werken gaan we uit van een aantal aannames over mensen, over progressie, over inspanning en over effectiviteit in gesprekken. De aannames die we over mensen hebben, zouden als volgt kunnen worden samengevat:

1. We hebben autonomie, competentie en verbondenheid nodig.
2. Het is goed om te geloven dat we onszelf kunnen ontwikkelen.
3. De menselijke natuur is flexibel.
4. Onze intuïtie is minder betrouwbaar dan we denken.

Hieronder volgt een toelichting op elk van deze aannames:

Lees verder »

Hoe beïnvloeden mindsets van docenten de veiligheid en het presteren van hun studenten? Twee nieuwe onderzoeken geven inzicht in hoe studenten merken of hun docent een statische mindset heeft of een groeimindset en hoe studenten beïnvloed worden door de door hem beleefde mindset van hun docent.

Lees verder »