4 Progressiegerichte aannames over duurzame inspanning

De progressiegerichte aanpak is gestoeld op een aantal aannames over mensen, over betekenisvolle progressie, over duurzame inspanning en over effectieve gespreksvoering. Belangrijke aannames over duurzame inspanning zijn:

1. We zijn zuinig op onze tijd en energie.
2. Duurzame inspanning is nodig voor betekenisvolle progressie.
3. We kunnen leren om duurzame inspanning als positief te gaan zien.
4. Het leveren van duurzame inspanning heeft meer voordelen.

1. We zijn zuinig op onze tijd en energie

In de cognitieve psychologie worden mensen beschreven als cognitive misers oftewel cognitieve vrekken (Fiske & Taylor, 1984; Stanovich, 2009). Hiermee wordt bedoeld dat we als mensen problemen liever op een gemakkelijke dan op een moeilijke manier oplossen. Deze neiging om liever de gemakkelijke weg te nemen dan de moeilijke weg is in veel situaties rationeel. Het helpt ons om geen onnodige tijd en energie te verspillen zodat wij die energie aan interessante en belangrijke dingen kunnen besteden. Het ligt voor de hand dat deze neiging om liever de gemakkelijke dan de moeilijke weg te kiezen een evolutionaire oorsprong heeft. In de dagelijkse strijd om het bestaan die onze verre voorouders moesten voeren, was het verstandig en effectief als ze zuinig met hun energie omsprongen. Door niet meer te doen dan strikt nodig om te kunnen overleven en reproduceren, hadden ze namelijk meer energie beschikbaar in levensbedreigende situaties en hadden ze ook minder voedsel nodig. Hoewel in onze tijd levensbedreigende situaties een zeldzaamheid zijn geworden en er doorgaans meer dan genoeg voedsel beschikbaar is voor ons, is deze oude neiging tot het kiezen van de gemakkelijke weg nog steeds aanwezig in ons.

2. Duurzame inzet is nodig voor betekenisvolle progressie

Voor het boeken van betekenisvolle progressie en het verleggen van onze grenzen, kan onze neiging tot zuinigheid ons in de weg staan. We kunnen namelijk nooit een sluiproute nemen naar ergens heel goed in worden of iets heel moeilijks tot stand brengen. Ergens goed in worden en blijven, vraagt om doelgericht en geconcentreerd werken en om volhouden bij tegenslag. Een manier om goed te oefenen, is deliberate practice  (Ericsson & Pool, 2016). Een manier om uiterst productief te werken, is deep work  (Newport, 2016). Deliberate practice houdt in dat je doelgericht die dingen oefent die je moeilijk vindt, daar steeds feedback op krijgt en dit steeds blijft herhalen tot je steeds iets beter wordt. Deep work houdt in dat je meerdere blokken per dag van bijvoorbeeld een uur diep geconcentreerd werkt, zonder afleidingen aan cognitief uitdagende taken. Zowel deliberate practice als deep work vragen om veel inspanning en kunnen ongemakkelijk en niet altijd even plezierig zijn.

3. We kunnen leren om duurzame inspanning als positief te gaan zien

Positief leren denken over het leveren van duurzame inspanning is mogelijk en het is niet primair een kwestie van het ontwikkelen van een onwrikbare wilskracht. Het ontwikkelen van motivatie voor dit soort inspanning zit hem in tenminste vier andere factoren (lees ook). De eerste factor is het besef dat het leveren van dit soort inspanning je echt verder helpt. Dit besef kun je opbouwen door je vooruitgang tijdens het oefenen en studeren steeds goed bij te houden. Doe je dit niet dan word je misschien wel beter maar besef je dit waarschijnlijk nauwelijks. Om gemotiveerd te raken en blijven, moet je zicht blijven houden op je geboekte progressie. De tweede factor is het anders leren denken over inspanning. In plaats van het ongemak (misschien zelfs frustratie) alleen maar te zien als een noodzakelijk kwaad, kunnen we leren om ongemak als positief te gaan zien. We kunnen leren om het ongemak dat we voelen te koppelen aan het besef dat tegelijk met dit ongemak veranderingen in ons brein tot stand worden gebracht. Het ongemak dat we voelen, kunnen we leren te zien als een teken dat bepaalde neurale circuits worden versterkt of myelinelagen worden verdikt. De derde factor is onze motivatie. Hoe beter we weten welke dingen we interessant en belangrijk vinden, hoe meer energie en volharding we voor die dingen kunnen opbrengen. Het is zelfs zo dat het intensief bezig zijn met deze dingen ons nieuwe energie oplevert. De vierde factor is mindset (Dweck, 2011). Hoe meer we geloven dat het mogelijk is om progressie te boeken, hoe meer we bereid zullen zijn om ons in te spannen en om vol te houden bij tegenslag.

4. Het leveren van duurzame inspanning heeft meer voordelen

Er zijn verschillende voordelen verbonden aan het leveren van duurzame inspanning. Een eerste voordeel werd al genoemd: duurzame inspanning helpt ons om ergens goed in te worden om goede prestaties te leveren. Deze dingen kunnen veel voldoening brengen. Een tweede voordeel is dat het leveren van duurzame inspanning niet alleen energie kost maar ook nieuwe energie opleveren kan. Door veel inspanning te stoppen in iets dat interessant en belangrijk voor ons is, krijgen we nieuwe energie (Thoman et al., 2011). Er ontstaan nieuwe interesses en onze motivatie wordt versterkt. Een derde voordeel is dat het leveren van intensieve inspanning en volharding een effectieve manier is om aan jezelf en aan anderen te laten merken waar je om geeft. Waar je de gemakkelijke weg nemen kunt zien als een nuttige standaardstrategie voor de meeste onderwerpen in de wereld, is de moeilijke weg nemen weggelegd voor een speciale categorie van onderwerpen. Deze categorie bestaat uit die dingen die voor jou het meest nuttig, waardevol en interessant zijn. Door deze duurzame inspanning te leveren, kun je iets waardevols betekenen voor anderen en hen inspireren hetzelfde te doen.

Meer over progressiegericht werken