De zelfdeterminatietheorie (ZDT) werd ontwikkeld door Edward Deci en Richard Ryan. Zij behoren nu tot de meest geciteerde psychologen ter wereld. ZDT is de best onderzochte en meest invloedrijke motivatietheorie van dit moment. We bespreken de waarde van de ZDT voor het onderwijs waarbij we laten zien hoe belangrijk autonomie-ondersteuning en structuur zijn voor een goede motivatie.

Lees verder »

Regelmatig krijgen we vragen self-fulfilling prophecies, positief denken, karma en the law of attraction. Bestaan deze fenomenen nou echt? Hoeveel waarde moeten we eraan hechten?

Lees verder »

In een maatschappij die nogal eens het bereiken van perfectie benadrukt, worstelen velen van ons met het verlangen om aan deze hoge standaarden te voldoen. Maar wat als we een gezondere benadering van succes en prestaties konden omarmen? In haar boek ‘Niet perfect, toch tevreden’, biedt Liesbet Boone een transformerende blik op hoe we ons begrip van perfectionisme kunnen ombuigen naar een meer vervullende en duurzame kijk: optimalisme.

Lees verder »

Hieronder presenteer ik een lijst van cognitieve biases, heuristieken en effecten waar we allemaal in zekere mate behept zijn met daarbij een compacte uitleg (lees ook dit, dit en dit). Ik gebruik vooral de Engelse termen omdat deze het vaakst gebruikt worden, ook in Nederlandstalige literatuur. Het kennen van deze fouten en heuristieken kan ons helpen om onszelf en anderen beter te begrijpen, om minder slachtoffer te worden door toedoen van deze fouten en neigingen en om een realistischere kijk op de werkelijkheid te ontwikkelen (lees ook dit, dit en dit).

Lees verder »

Lees verder »

Moet je altijd proberen om zo min mogelijk in gedachten af te dwalen om zo goed en plezierig mogelijk te functioneren? Nee, het ligt genuanceerder.

Lees verder »

Eén van de interessante dingen waar we momenteel mee bezig zijn is het geven van trainingen aan trainers die progressiegericht willen werken. In die trainingen gaan deelnemers aan de slag met het ontwerpen van progressiegerichte trainingsopzetten en met het oefenen met progressiegerichte trainingsinterventies. Ze krijgen bijvoorbeeld gelegenheid om te oefenen in het geven van instructies, het uitvragen na oefeningen, het geven van theoretische uitleg en het reageren op lastige uitingen van cursisten.

Lees verder »

Een nieuw onderzoek van Nguyen et al. (2020) kijkt naar in hoeverre een gevoel van persoonlijke controle het welzijn van mensen kan beschermen in zware tijden.

Lees verder »

Er is een boek verschenen over de psychologie van complimenteren: Psychological perspectives on praise (Brummelman (Ed.), 2020). Complimenteren is een techniek die we vaak gebruiken en vaak met de beste bedoelingen. Maar de psychologie van complimenteren is behoorlijk complex. De effecten van complimenten zijn lang niet altijd wat we ervan verwachten. In dit boek belichten 36 onderzoekers in 16 hoofdstukken complimenten vanuit verschillende theoretische perspectieven zoals de self-enhancement theorie, de self-verification theorie, de attributietheorie, en de zelfdeterminatietheorie. Hieronder bespreek ik kort twee interessante hoofdstukken uit het boek.

Lees verder »

Neurowetenschapper Alex Korb heeft een interessant boek geschreven over depressie met als titel The upward spiral. Een kernidee in zijn boek is dat depressie niet simpelweg een toestand is waarin je rot voelt maar een neerwaartse spiraal. Kort gezegd bedoelt hij hiermee dat je terwijl je je depressief voelt geneigd bent om dingen te doen die je depressie niet verminderen maar in stand houden of verergeren. Dingen die zouden kunnen helpen, zoals lichaamsbeweging, sociaal contact en goed slapen zouden helpen maar zijn nu net de dingen waar je in een depressieve toestand niet zo toe geneigd bent. Zo kun je vast komen te zitten in depressie.

Lees verder »

Judith Glück is hoogleraar ontwikkelingspsychologie aan de Universiteit van Klagenfurt in Oostenrijk. Ze is één van de toonaangevende wetenschappers in het opkomende gebied van wijsheidswetenschap. Ze begon dit onderwerp ruim 20 jaar geleden te bestuderen, waar ze werkte met de pionier van de wijsheidswetenschap Paul Baltes aan het Max Planck Instituut in Berlijn. Haar onderzoek heeft zich gericht op hoe leken tegen wijsheid aankijken, hoe wijsheid zich ontwikkelt, hoe deze kan worden gemeten, op situationele determinanten van wijsheid en op de relatie tussen wijsheid en waarden en intuïties. Samen met haar collega Susan Bluck introduceerde ze het MORE Life-ervaringsmodel van wijsheid. In dit interview vraag ik naar een verscheidenheid aan onderwerpen, zoals wat wijsheidswetenschap is, wat wijsheid zelf is, waarom wijsheid nu misschien meer dan ooit nodig is in de wereld, en hoe wijsheidswetenschap kan bijdragen aan vooruitgang in de wereld.

Lees verder »

Twintig jaar gelden stopte ik met vlees eten omdat ik het gevoel had dat het beter was om geen vlees te eten dan om wel vlees te eten. De aanleiding om te stoppen was dat ik iets op tv had gezien over de manier waarop dieren in de bio-industrie werden behandeld. Mijn redenering was dat dit zinloze wreedheid tegen dieren was* omdat we ook goed kunnen overleven zonder vlees te eten.

Lees verder »

Hoe mindsetinterventies de geestelijke gezondheid van adolescenten kunnen verbeteren. Een nieuw artikel van David Yeager en Carol Dweck brengt het idee naar voren dat adolescenten verschillende denkbeelden hebben over hun persoonlijke kwaliteiten, en dat het veranderen van deze denkbeelden kan leiden tot een betere omgang met uitdagende situaties en een verbeterde geestelijke gezondheid. Het artikel presenteert zowel theorie als gegevens die dit idee ondersteunen.

Lees verder »

Wat is effectief leiderschap? Ooit werd de effectieve leider gezien als de onbetwiste, dominante autoriteit, die alles begrijpt en elke beslissing neemt. Maar ons beeld van wat effectief en acceptabel leiderschap is, is door de jaren heen aanzienlijk getransformeerd. Oude opvattingen over leiderschap steunden sterk op dogma’s en intuïties. Maar we kunnen niet langer alleen op onze intuïties leunen als het gaat om het bepalen van leiderschapskwaliteit. Empirisch onderzoek heeft bewezen noodzakelijk te zijn bij het ontdekken van wat echt werkt in leidinggeven. De psychologische wetenschap biedt hierbij onmisbare methoden en levert cruciale inzichten. In dit artikel duik ik dieper in enkele van deze onderzoeken, die illustratief zijn voor hoe de empirische wetenschap onze visie op leiderschap fundamenteel heeft veranderd.

Lees verder »

Op  Annie Murphy Pauls voorspelbaar interessante blog The Brillant Blog staan twee nieuwe artikelen over interesse; over wat het is, hoe het zich ontwikkelt en waar het toe leidt (hier en hier). Ik probeer hieronder samen te vatten (en hier en daar te parafraseren) wat ze zegt en raad je aan haar blog te bezoeken als je er meer over wilt weten.

Annie schrijft over de opkomende wetenschap van interesse die laat zien dat wanneer we geïnteresseerd zijn we informatie beter en dieper verwerken, we harder werken en langer volhouden. En wanneer vinden we dingen eigenlijk interessant? Het blijkt zo te zijn dat dingen, om interessant te kunnen zijn, nieuw, complex en begrijpelijk moeten zijn. Wanneer we eenmaal geïnteresseerd zijn in iets kan onze interesse autonoom verder groeien en ontwikkelen. Dit komt doordat, wanneer we een onderwerp interessant vinden, we vaak nieuwe informatie tegenkomen die in zekere mate op gespannen voet staat met wat we al over het onderwerp wisten. Omdat we dit conflict tussen wat we al wisten en deze nieuwe informatie willen oplossen, is onze interesse verlengd.

Lees verder »