Eén van de meest complexe taken die je als mens kunt hebben, is het opvoeden van kinderen. Omdat complexe taken vragen om een lerende houding is het misschien goed om eens te kijken wat de psychologie ons kan leren over het opvoeden van kinderen. Een goede plaats om te zoeken naar lessen is de zelfdeterminatietheorie.

Zelfconcordante doelen, doelen die passen bij je interesses en waarden, hebben veel voordelen. Hoe krijg je ze?

Het is niet alleen belangrijk dat mensen doelen stellen maar ook wat voor doelen zij stellen. Binnen de zelfdeterminatietheorie is het begrip zelfconcordante doelen geïntroduceerd. Zelfconcordante doelen zijn doelen die goed passen bij de ontwikkelende interesses en waarden van de persoon. Bij zelfconcordante doelen staan mensen helemaal achter de doelen. Zij zijn er dus autonoom gemotiveerd voor.

Lees verder »

In onze gesprekken met leidinggevenden, coaches en docenten horen we hen vaak de vraag noemen: “Wat heb je nodig?” Ook in oefeningen tijdens trainingen horen we mensen deze vraag vaak stellen. Een enkele keer kan deze vraag nuttig zijn maar meestal is het niet zo’n goed idee om deze vraag te stellen.

Lees verder »

Motivatie is energie voor actie. We zijn meestal geneigd om te kijken naar de hoeveelheid motivatie die iemand heeft om iets te doen. Maar belangrijker dan de hoeveelheid motivatie die iemand heeft, is de kwaliteit van de motivatie die iemand heeft. Een type motivatie van een minder goede kwaliteit is gecontroleerde motivatie. Dit is de motivatie die we hebben als we onder druk gezet zijn om iets te doen of verleid zijn om iets te doen. De kwaliteit van gecontroleerde motivatie is niet zo goed omdat hij gepaard gaat met angst en tegenzin. We voeren de taak die ons gevraagd is wel uit maar de kwaliteit van ons werk is niet zo goed, we houden het minder lang vol, we vinden de taak niet zo leuk en we hebben de neiging om ons er zo snel en gemakkelijk mogelijk van af te maken. 

Een type motivatie van een goede kwaliteit is autonome motivatie. Dit is de motivatie die we voelen als we iets doen wat we interessant vinden (dit heet intrinsieke motivatie) en als we iets doen wat we belangrijk vinden (dit heet geïnternaliseerde motivatie). Als we autonoom gemotiveerd zijn, staan we er volledig achter om te doen wat we doen. We voelen ons goed terwijl we de taak doen, we krijgen er energie van, we voeren de taak goed uit en we houden het lang vol.

Goed slapen heeft allerlei voordelen voor ons functioneren. In zijn nieuwe boek The upward spiral bespreekt Alex Korb hoe je je slapen kunt verbeteren zonder medicatie. 

Het begin van het nieuwe jaar biedt een natuurlijk moment om even stil te staan bij wat is geweest. In deze terugblik wil ik tien artikelen van mijn blog uit het afgelopen jaar onder de aandacht brengen. Deze selectie weerspiegelt een reeks thema’s die ik in 2023 heb behandeld en sluit aan bij mijn streven naar progressiegericht werken en voortdurende ontwikkeling. De artikelen variëren van het onderzoeken van psychologische fenomenen tot het bieden van inzichten in organisatieverandering en persoonlijke groei. Ik nodig u uit om deze artikelen opnieuw te bekijken en te reflecteren op de diverse onderwerpen en inzichten die ze bieden.Lees verder »

In en na trainingen progresssiegericht werken horen we vaak dat mensen de progressiegerichte aanpak interessant en relevant voor hun werk vinden. Tegelijk zeggen ze er soms bij dat ze het moeilijk vinden om tussen trainingssessies actief bezig te blijven met progressiegericht werken. Dit komt doordat de dagelijks taken en gang van zaken hen zo in beslag neemt dat ze vaak eenvoudigweg vergeten om met progressiegericht werken bezig te blijven. Ze zeggen er vaak bij dit erg zonde te vinden omdat ze de aanpak wel degelijk heel relevant vinden. Hieronder noem ik 3×5 tips voor individuen en teams om bezig te blijven met progressiegericht werken en er beter in te blijven worden.

Lees verder »

Teresa Amabile pleitte er op grond van haar onderzoek voor om (vrijwel) iedere dag tijd minstens een half uur te reserveren om geconcentreerd en ongestoord te werken aan werk dat betekenisvol voor je is (lees meer). Cal Newport, hoogleraar computer science en auteur van het boek Deep work gaat nog een stap verder. Hij stelt dat in vrijwel ieder beroep een veel betere productiviteit en tevredenheid kan worden bereikt als zoveel mogelijk gewerkt wordt op de manier van ‘diep werk’.

Lees verder »

De zelfdeterminatietheorie (ZDT) is de meest onderzochte en meest invloedrijke motivatietheorie van dit moment. Wat de theorie zo interessant maakt is dat er in vele landen veel onderzoek naar is gedaan. De bevindingen zijn praktisch goed bruikbaar in veel contexten zoals in de opvoeding, de schoolcontext, werk en leidinggeven en coachen en counseling.

Lees verder »

Neuroplasticiteit is de eigenschap van de hersenen om zich levenslang te blijven ontwikkelen. De laatste jaren komt er vanuit de wetenschap steeds meer informatie over hoe groot dit vermogen van de hersenen is om zich te ontwikkelen. In dit artikel leg ik kort uit wat neuroplasticiteit is, in dit artikel schrijf ik over hoe neuroplasticiteit een grote rol kan spelen in het genezen van ziektes en in dit artikel belicht ik sceptische visies op neuroplasticiteit. Sinds ik een jaar of 10 geleden begon te lezen over neuroplasticiteit begon ik mij af te vragen hoe ver de mogelijkheden van hersentraining gaan. Een van de vragen die mij in het bijzonder interesseerde was de vraag in hoeverre leeftijdsgerelateerde problemen kunnen worden vertraagd of voorkomen.

Filosofen hebben zich al eeuwenlang bezig gehouden met de vraag wat een goed leven is. Nauw verwant aan deze vraag is de vraag hoe we onze tijd goed kunnen besteden. Welke tijdsbestedingen beschouwen we tijdens de activiteit of achteraf als goed besteed en welke juist als verloren tijd of erger? Nadenkend over deze vragen kwam ik tot een denkkadertje, een 3×3 model van plezier en nut, dat wellicht behulpzaam kan zijn om hier wat (beginnen van) antwoorden op te formuleren. Lees verder »

Visser, C.F. (2017), Hoe creëer je een leergierige cultuur? TvOO – Tijdschrift voor Ontwikkeling in Organisaties, Nr. 4.

Leergierigheid is goed voor individuen en organisaties. Dit artikel legt uit waarom dat zo is en hoe je een cultuur van leergierigheid kunt ontwikkelen.

We leren op het moment dat er iets gebeurt wat we nog niet wisten of verwachtten. Het is niet zo dat we alleen leren als we er bewust voor kiezen. Het gebeurt voortdurend en we kunnen dan ook niet besluiten om niet meer te leren. Psychologen hebben verschillende vormen van leren bij mensen en andere dieren ontdekt, van eenvoudig tot complex, die geheel of deels automatisch en onwillekeurig plaatsvinden (Haselgrove, 2016), zoals: habituatie, klassieke conditionering, operante conditionering en sociaal leren.

Lees verder »

Jiseul Sophia Ahn & Johnmarshall Reeve (2020) geven in een nieuw onderzoek meer inzicht in hoe onze waarden zich tijdens onze jeugd ontwikkelen. Ze maken daarbij gebruik van het onderscheid uit de zelfdeterminatietheorie (ZDT) tussen intrinsieke waarden en extrinsieke waarden.Lees verder »

In 2020 belandde de Amerikaanse politicus Chris Christie na een ontmoeting met Donald Trump en vijf anderen, ernstig ziek door COVID-19 op de intensivecareafdeling van het ziekenhuis. Hij overleefde het ternauwernood. Tijdens zijn verblijf ontving hij een telefoontje van Trump, ook geïnfecteerd, die vroeg of Christie niet tegen de pers zou zeggen dat hij de ziekte van hem had gekregen. Christie stemde in, onwetend over wie wie had besmet. Later hoorde Christie vertrouwelijk van twee verslaggevers dat Trump tegen hen had gezegd dat Christie hem COVID had gegeven. Later bleek dat Trump al voor de meeting met Christie positief getest was op COVID (bron).

Een intrigerende paradox van onze tijd is het fenomeen waarbij leiders die publiekelijk ontmaskerd zijn als kettingleugenaars, toch een aanzienlijke aanhang behouden. Sprekende voorbeelden zijn Donald Trump en Boris Johnson. Het is alsof hun oneerlijkheid een soort aantrekkingskracht uitoefent, zelfs nadat hun leugens aan het licht zijn gekomen. Deze paradox roept een prangende vraag op: waarom blijven mensen oneerlijke leiders steunen, ondanks de negatieve gevolgen op lange termijn? Psychologen Elizabeth Huppert en Emma Levine bieden in een binnenkort te verschijnen artikel een antwoord.

Lees verder »

Een jaar of 10 geleden was ik aanwezig bij een managementteam van een zorgorganisatie en we spraken over sturen. Ik legde uit dat de functie van sturen is om verwachtingen te verhelderen over wat wel de bedoeling is en over wat niet de bedoeling is. Dat eerste gaat over de prestatieverwachtingen die binnen een organisatie, team of functie aan de orde zijn. Dat tweede gaat over de grenzen die er zijn. Ik vroeg hen wat voor grenzen er binnen hun organisatie zoal bestaan.

Lees verder »