Persoonlijke controle: belangrijke psychologische bron in zware tijden

Een nieuw onderzoek van Nguyen et al. (2020) kijkt naar in hoeverre een gevoel van persoonlijke controle het welzijn van mensen kan beschermen in zware tijden.

Persoonlijke controle kan onder druk komen in zware tijden

In tijden waarin veel mensen het zwaar hebben, zoals wanneer economische ongelijkheid sterk toeneemt, kan het gevoel van persoonlijke controle van mensen onder druk komen te staan. Persoonlijke controle is zoiets als het gevoel dat er een duidelijke relatie is tussen je gedrag en wat er gebeurt in je dagelijks leven. Wanneer dit gevoel van persoonlijke controle onder druk staat kunnen mensen een beleving van willekeur en chaos hebben die hun welbevinden sterk kan verminderen. Wanneer persoonlijke controle bedreigd wordt kunnen mensen hun toevlucht nemen tot externe bronnen of interne bronnen.

Hoe voorkomen we een gevoel van willekeur en chaos in zware tijden?

Twee theorieën (respectievelijk het compensatory control model en de system justification theory) poneren dat er twee bekende externe bronnen waar mensen hun toevlucht toe kunnen nemen als compensatie voor een gebrek aan persoonlijke controle, namelijk God en de overheid. Door op deze bronnen te vertrouwen hopen mensen zouden mensen hopen een gevoel van willekeur en chaos te kunnen ontsnappen. Verschillende psychologische theorieën, zoals de zelfdeterminatietheorie, stellen dat mensen een gevoel van persoonlijke controle kunnen ontlenen aan interne bronnen en dat dit samenhangt met welbevinden. In het bijzonder gaat het binnen de ZDT om de vervulling van de psychologische basisbehoeften aan autonomie en competentie.

Persoonlijke controle vs. geloof in God en vertrouwen in de overheid

Nguygen et al. deden een onderzoek waarin ze twee vragen probeerden te beantwoorden. De eerste vraag was: is er een unieke rol voor persoonlijke controle bovenop het vertrouwen in God en overheid? De onderzoekers verwachtten dat dit het geval zou blijken te zijn. De tweede vraag was: hangt persoonlijke controle alleen samen met welbevinden in rijke, ontwikkelde landen (waarin over het algemeen een meer individualistische cultuur heerst)? De onderzoekers verwachtten dat persoonlijke controle sterker zou samenhangen in landen met een lager BBP en een hogere economische ongelijkheid.

Ze onderzochten data van bijna een half miljoen mensen uit 104 landen over de periode van 1981 – 2014. De variabelen die ze in hun onderzoek meenamen waren religieus geloof, vertrouwen in de regering, persoonlijke controle, geluk, gezondheid en tevredenheid over het eigen leven, enkele controlevariabelen, BBP en de Gini-coëfficiënt. De onderstaande tabel geeft enkele van de belangrijke resultaten weer die ze vonden.

Persoonlijke controle sterkste voorspeller van welzijn

Deze tabel laat zien dat religieus geloof, vertrouwen in de overheid en persoonlijke controle alle geluk en tevredenheid met het leven voorspelden. De algemene gezondheidstoestand van de burgers werd ook voorspeld door vertrouwen in de overheid en persoonlijke controle, maar niet door religieuze overtuiging. Religieuze overtuiging voorspelde alleen een grotere gezondheid en bufferde het negatieve effect van inkomensongelijkheid op de gezondheid in de welvarende economieën, maar leverde negatieve correlaties op met gezondheid in arme economieën. Verder valt op dat persoonlijke controle significante en onafhankelijke voorspellende waarde opleverde boven en buiten het geloof en vertrouwen in de overheid en dat persoonlijke controle consequent de sterkste voorspeller van alle drie de welzijnsaspecten was.

De relaties tussen persoonlijke controle en vertrouwen in de overheid met welzijnsresultaten waren consistent positief op verschillende niveaus van het BBP en Gini van landen. Verder vervulde persoonlijke controle ook een compenserende functie door het bufferen van het negatieve effect van inkomensongelijkheid in welvarende economieën.

Voor iedereen beschikbare psychologische bron in zware tijden

Dit onderzoek laat zien dat de vrijheid om beslissingen te nemen en controle te hebben over je leven een belangrijke psychologische bron is, en iets waarop mensen van welke levenswandel dan ook kunnen vertrouwen, zelfs in zware tijden.