Eén van de meest complexe taken die je als mens kunt hebben, is het opvoeden van kinderen. Omdat complexe taken vragen om een lerende houding is het misschien goed om eens te kijken wat de psychologie ons kan leren over het opvoeden van kinderen. Een goede plaats om te zoeken naar lessen is de zelfdeterminatietheorie.

Motivatie is energie voor actie. Belangrijk is niet zozeer hoeveel motivatie je voor iets hebt maar wat de kwaliteit van je motivatie is. Twee soorten motivatie zijn: autonome motivatie en gecontroleerde motivatie. In dit filmpje leg ik uit wat deze begrippen inhouden en waarom ze belangrijk zijn.

.
https://youtu.be/e1Yd1JMqPvY

Als je één beginpunt zou moeten aanwijzen in de ontstaansgeschiedenis van de zelfdeterminatietheorie zou dat waarschijnlijk een klassiek onderzoek van Ed Deci naar intrinsieke motivatie moeten zijn. Hij publiceerde dat onderzoek in 1971 en het was de eerste belangrijke publicatie in een enorme reeks van publicaties die zou volgen van Ed Deci en Richard Ryan en een steeds groter wordend netwerk van onderzoekers. Hier kun je een korte beschrijving lezen van dat onderzoek.

Lees verder »

We moeten als mensen niet alleen voortdurend effectief proberen om te gaan met verwachtingen en druk van buitenaf. We staan ook voor de uitdaging om effectief om te gaan met onze eigen emoties, impulsen en neigingen. Mensen kunnen heel verschillende emoties ervaren in bepaalde situaties en hun emoties ook in een heel verschillende intensiteit ervaren. De zelfdeterminatietheorie (ZDT) onderscheidt drie soorten van omgaan met emoties. In een nieuw artikel beschrijven Roth, Vansteenkiste & Ryan (2019) wat deze inhouden en wat de verschillende effecten van deze drie manieren van emotieregulatie zijn.

Lees verder »

In opvoeding, opleiding en werk willen we mensen graag in beweging krijgen. Hoe doen we dat? Grofweg zijn er twee motivatiestijlen onderscheiden die beide veel voorkomen: de contolerende motivatiestijl en de autonomie-ondersteunende motivatiestijl. Veel onderzoek uit de zelfdeterminatietheorie heeft laten zien: de autonomie-ondersteunde stijl is veruit superieur (zie bijvoorbeeld hier). Mensen voelen zich er beter bij en ze functioneren er beter bij. Maar de controlerende stijl, hoe ineffectief ook, komt toch nog zeer vaak voor. Hoe komt dat?

Lees verder »

Hoe hangt autonomie-ondersteuning door sportcoaches samen met het functioneren van sporters? In de sportwereld komen regelmatig verhalen naar buiten over hoe sporters door hun coaches autoritair worden begeleid. In de turnwereld werden sporters bijvoorbeeld vernederd, beledigd en gechanteerd (lees meer). De belangrijkste motivatietheorie binnen de psychologie, de zelfdeterminatietheorie, pleit voor een heel andere manier van begeleiden van sporters. Deze manier van coachen draait om autonomie-ondersteuning. Een nieuw onderzoek brengt de correlaties tussen autonomie-ondersteuning en allerlei aspecten van functioneren van sporters in kaart.

Lees verder »

Eén van de bekendste technieken uit de progressiegerichte aanpak is de CPW 7-stappenaanpak. De originele versie van deze aanpak formuleerden wij in 2004. Door de jaren heen hebben wij de aanpak stap voor stap verfijnd. In de loop van de tijd hebben wij vermoedelijk een paar duizend mensen getraind in het gebruik van de aanpak. De aanpak is inmiddels dan ook vrij bekend vooral onder coaches. Voor wie hem nog niet kent leg ik hem hieronder nog eens kort uit met enkele aanvullende suggesties voor het gebruik.

Lees verder »

De motivatie van mensen voor activiteiten is niet constant. Hij fluctueert steeds en is afhankelijk van de context waarin mensen functioneren. Belangrijk is daarbij in hoeverre die context ruimte biedt voor de bevrediging van drie basale psychologische behoeften: 1) de behoefte aan autonomie, 2) de behoefte aan competentie en 3) de behoefte aan verbondenheid. Wanneer deze behoeften weinig vervuld zijn is er sprake van gecontroleerde motivatie (het individu heeft dan het gevoel dat zijn of haar gedrag van buitenaf wordt bepaald) of zelfs amotivatie, de afwezigheid van motivatie).

Wanneer mensen de ruimte krijgen om eigen initiatieven te ontplooien, de gelegenheid krijgen om hun competenties in te zetten en ontwikkelen en wanneer zij serieus genomen worden en zich verbonden voelen met andere mensen dan is er sprake van autonome motivatie. De persoon heeft dan het gevoel dat hij of zij zelf zijn of haar gedrag kan bepalen. Het onderstaande schema (een aanpassing van Ryan & Deci, 2000 en Van den Broeck et al. 2009, geeft dit weer.Lees verder »

Motivatie betekent energie voor actie. Als je goed gemotiveerd bent voor wat je moet doen, dan sta er je erachter, heb je veel energie, presteer je goed en voel je je in het algemeen ook goed. Als je niet goed gemotiveerd bent voor wat je moet doen dan ervaar je negatieve gevoelens zoals tegenzin, angst of spanning. Bovendien presteer je minder goed en houd je minder lang vol. Iedereen voelt zich wel eens wat minder goed gemotiveerd. Dat is normaal en geen probleem. Maar als je merkt dat je vaak slecht gemotiveerd voelt, is het de moeite waard om te onderzoeken hoe je je motivatie kunt verbeteren. Hier zijn enkele tips om daar mee aan de slag te gaan.

Lees verder »

Een artikel van Angelica Moè en Idit Katz (2022) onderzoekt de relaties tussen motivatie van docenten, hun enthousiasme en hun motivatiestijl richting leerlingen.

Lees verder »

Intrinsieke motivatie is de motivatie die voelen voor het doen van activiteiten die we leuk of interessant vinden. Veel onderzoek heeft laten zien dat intrinsieke motivatie bij ieder mens, ongeacht cultuur en leeftijd, aanwezig is en een belangrijke bron van volharding, groei en geluk is (lees meer hier, hier en hier). De mate waarin intrinsieke motivatie tot uiting komt, is afhankelijk van de mate waarin de psychologische basisbehoeften wordt voldaan (vooral aan autonomie en competentie maar mogelijk aan verbondenheid). 

Lees verder »

Op deze site heb ik al vaak aandacht besteed aan de zelfdeterminatietheorie. Talloze onderzoeken hebben laten zien dat het kunnen maken van autonome keuzes, keuzes die gebaseerd zijn op je eigen interesses en waarden, veel voordelen heeft voor mensen (lees bijvoorbeeld hoofdstuk 3 in mijn boek). Bij vrijwel al deze onderzoeken werd gebruik gemaakt van allerlei soorten vragenlijsten en gedragsobservaties maar ook van meer objectieve indicatoren zoals prestatiemetingen. Wat nog relatief weinig is uitgevoerd is neurowetenschappelijk onderzoek naar de effecten van het maken van autonome keuzes. Dat type onderzoek begint nu echter van de grond te komen. Hierdoor beginnen we zicht te krijgen op welke hersengebieden en welke neurale mechanismes een belangrijke rol spelen bij autonoom functioneren.Lees verder »

Het woord waarden verwijst naar wat we belangrijk vinden in het leven en wat we denken dat goed en slecht is. Waarden zijn belangrijk omdat ze een sterke invloed op onze oordelen, keuzes en gedragingen hebben. Onderzoek uit de zelfdeterminatie laat zien dat wanneer we activiteiten verrichten die in overeenstemming zijn met onze waarden, we ons beter voelen en beter functioneren. Maar wat voor waarden kunnen we zoal hebben? In dit artikel beschrijf ik kenmerken van waarden en leg ik Shalom Schwartz’ Theorie van fundamentele menselijke waarden uit. Vervolgens beschrijf ik welke waarden wijze mensen vooral hebben en welke zij vooral niet hebben. Als je wijzer wilt worden, kun je hier misschien inspiratie uit opdoen.

Lees verder »

Autonome motivatie is kwalitatief goede motivatie. Als we autonoom gemotiveerd zijn staan we volledig achter wat we aan het doen zijn. Als we autonoom gemotiveerd zijn voelen we ons beter en functioneren we ook beter. In deze presentatie kun je hier meer uitleg over lezen. Als we werken met andere mensen (kinderen, leerlingen, medewerkers, cliënten) kunnen we dingen doen die de kans vergroten dat zij autonoom gemotiveerd zijn. We kunnen dit doen door dingen te doen die hun autonomie ondersteunen. Veel docenten en leidinggevenden vallen nogal eens terug op een strenge, straffende en belonende manier van werken met anderen omdat ze niet goed weten hoe het anders kan. Ze zien niet concreet voor zich hoe autonomie-ondersteuning in de praktijk werkt. Vaak stellen ze zich ook voor dat het nogal moeilijk is om autonomie-ondersteunend te werken. Maar als ze autonomie-ondersteunende technieken hebben aangeleerd, voelen ze zich competenter en zelf ook meer gemotiveerd. Ook zeggen ze meestal dat het bieden van autonomie-ondersteuning minder moeilijk was dan ze van tevoren dachten. Hieronder bied ik een checklist aan van concrete dingen die je kunt doen om autonomie van (bijvoorbeeld) leerlingen te ondersteunen. Door hem op te slaan en te printen en dan in te vullen kun je je eigen repertoire van autonomie-ondersteunende interventies vergroten. 

Lees verder »

In deze video legt Ed Deci, grondlegger van de zelfdeterminatietheorie uit dat we als ouders, docenten, coaches of leidinggevenden niet zozeer moeten proberen mensen te motiveren maar in plaats daarvan de condities moeten proberen te scheppen waarin mensen zichzelf kunnen motiveren.