De replicatiecrisis binnen de psychologie heeft laten zien dat vrij veel onderzoeksresultaten uit het verleden niet vertrouwd kunnen worden. Sommige cynici zien hierin een reden om de hele psychologie af te schrijven en niet serieus meer te nemen. Dit vind ik een onlogische en onverstandige reactie. De replicatiecrisis komt voort uit een tekortschieten aan methodische en statistische kwaliteit van onderzoeken en een te geringe aandacht voor replicatiestudies en negatieve resultaten. De oplossing kan niet zijn om het hele idee van wetenschappelijkheid in de psychologie los te laten. Niet wetenschappelijke beweringen over psychologie zijn nog veel zwakker in methodische zin en daarmee nog minder betrouwbaar. Nee, de oplossingsrichting ligt in het methodisch versterken van wetenschappelijk psychologisch onderzoek (lees hier een voorbeeld van hoe Carol Dweck deze handschoen zeer serieus oppakt). De huidige situatie brengt met zich mee dat er, als het ware, een nieuwe inventaris moet worden opgebouwd van psychologische kennis. We kunnen er niet meer vanuit gaan dat onderzoeksresultaten uit het verleden automatische vertrouwd kunnen worden. Ieder onderwerp binnen de psychologie moet kritisch onder de loep genomen worden.

Lees verder »

De afgelopen tijd heb ik regelmatig opmerkingen gehoord in de trant van: “Ik heb heel erg veel geleerd van jullie boeken en blogs maar het voegt toch ontzettend veel toe om ook training bij jullie te volgen.” Als ik doorvraag over wat het dan is dat die trainingen vooral toevoegen, hoor ik steevast als meest genoemde antwoord: oefenen volgens de deliberate practice aanpak (Ericsson, 1993). Tijdens deliberate practice oefenen we wat de cursisten nog niet zo goed afgaat, wat ze dus lastig vinden. Dit brengt altijd wel een zeker ongemak met zich mee omdat je als cursist tijdens het oefenen merkt dat nog niet alles goed lukt en je ook feedback krijgt over hoe je het anders zou kunnen doen. Soms is het oefenen op de deliberate-practice-manier op een eerste dag van een training wel wat wennen maar op latere trainingsdagen worden cursisten er vaak steeds enthousiaster over omdat ze merken hoeveel ze ervan leren.

Lees verder »

Vandaag verschijnt in de Volkskrant een artikel over angstcultuur die er jarenlang heerste bij het tv-programma De Wereld Draait Door door woede-uitbarstingen van presentator Matthijs van Nieuwkerk. De Volkskrant schrijft: “Vijftien jaar lang geniet een miljoenenpubliek van De Wereld Draait Door. Maar wat de kijker niet ziet, is dat achter de schermen een angstcultuur heerst. Tientallen medewerkers werden ziek. Omroep BNNVara greep niet in. ‘Het was alsof de duivel in hem kroop.’” Ik denk dat we iets belangrijks kunnen leren van de Van Nieuwkerk-affaire.

Lees verder »

Coert Visser (2011)

Heidi Grant Halvorson, PhD, is een experimenteel sociaal psycholoog en de auteur van Succeed: How We Can Reach Our Goals. Zij studeerde summa cum laude af in de psychologie aan de University of Pennsylvania en promoveerde aan de Columbia University, zich specialiserend in de psychologie van doelen stellen en motivatie. Haar onderzoek heeft zich gericht op het begrijpen van hoe mensen reageren op tegenslag en uitdagingen en hoe deze reacties beïnvloed worden door het type doelen dat zij stellen. Zij heeft artikelen gepubliceerd over onderwerpen zoals presteren, zelfregulatie, overtuigen en welbevinden. Ze was ook de co-redacteur van het wetenschappelijke handboek The Psychology of Goals. In dit interview praat ze over enkele van de meest fascinerende inzichten met betrekking tot hoe we op een wijze manier doelen kunnen stellen en hoe we die doelen kunnen bereiken.

De zelfdeterminatietheorie laat zien dat mensen psychologische basisbehoeften aan autonomie, competentie en verbondenheid hebben. Deze basisbehoeften zijn universeel (ze zijn van toepassing in alle culturen) en aanwezig gedurende het hele leven. In een nieuw artikel schrijven Maarten Vansteenkiste en Richard Ryan dat de bevrediging van deze psychologische basisbehoeften samenhangt met welbevinden en veerkracht. De frustratie van die behoeften ertoe leidt dat mensen zich slecht voelen en een grotere kans hebben op verschillende soorten psychologische problemen. Het volgende plaatje (dat ik heb vertaald en zeer licht heb aangepast op basis van de tekst) vat de effecten samen van het niet bevredigd worden van de psychologische basisbehoeften:  Lees verder »

In en na trainingen progresssiegericht werken horen we vaak dat mensen de progressiegerichte aanpak interessant en relevant voor hun werk vinden. Tegelijk zeggen ze er soms bij dat ze het moeilijk vinden om tussen trainingssessies actief bezig te blijven met progressiegericht werken. Dit komt doordat de dagelijks taken en gang van zaken hen zo in beslag neemt dat ze vaak eenvoudigweg vergeten om met progressiegericht werken bezig te blijven. Ze zeggen er vaak bij dit erg zonde te vinden omdat ze de aanpak wel degelijk heel relevant vinden. Hieronder noem ik 3×5 tips voor individuen en teams om bezig te blijven met progressiegericht werken en er beter in te blijven worden.

Lees verder »

Auteur: Marcel van der Bie, Coach|adviseur|counselor|inspirator bij loopbaan, arbeidsmarkt en functioneringsvragen

Het verliezen van je baan of het krijgen van ontslag is een ingrijpende levensgebeurtenis. Bestaande zekerheden vallen weg, en je wordt geconfronteerd met een beslissing waar je niet zelf voor hebt gekozen. Dagelijks spreek ik in mijn werkpraktijk als loopbaanadviseur met cliënten die hiermee worden geconfronteerd. Na ruim 10 jaar mensen te hebben begeleid, zit ik zelf aan de andere kant van de tafel en houdt ook voor mij de baan van loopbaanadviseur op omdat de organisatie heeft besloten het werk uit te besteden. Deze gebeurtenis heeft me geïnspireerd tot het schrijven van dit artikel. Hoe kun je op een progressiegerichte manier omgaan met het verliezen van je baan? Om progressie te boeken zou je kunnen beginnen met de vraag te stellen wat op dit moment in deze situatie nuttig voor jou is om verder te komen. Hierbij kun je denken aan waar jij nu op dit moment het meest behoefte aan hebt, wat je voelt, denkt, verwacht en zou willen. Met andere woorden datgene wat zich in het moment aandient.Lees verder »

Bij het werken met groepen kan het soms lastig zijn dat de meningen over belangrijke onderwerpen uiteen lopen. In die gevallen kan soms een situatie ontstaan waarin verschillende groepsleden of partijen tegenover elkaar komen te staan en niet goed zien hoe ze vooruit kunnen komen. De discussie kan zich dan steeds meer gaan richten op de dingen waar men het over oneens is. Eerst worden de argumenten voor het ene standpunt naar voren gebracht. Vervolgens worden tegenargumenten gegeven en de argumenten voor het andere standpunt naar voren gebracht. Dan worden de tegenargumenten tegen dit andere standpunt weer belicht. Zo herhaalt zich dit. Er kan een situatie ontstaan waarin beide partijen in herhaling gaan vallen en men niet nader tot elkaar komt. Men kan het gevoel krijgen dat er een patstelling is ontstaan en dat men geen manier kan bedenken om de discussie weer vooruit te helpen.

Lees verder »

In dit artikel beschrijf ik nieuw onderzoek van David Yeager en zijn collega’s naar hoe mindsets over capaciteiten en mindsets over stress elkaar kunnen versterken, in positieve en in negatieve zin.

Lees verder »

In het verlengde van mijn bespreking van Steven Pinker’s Enlightenment now, noem ik nu een ander nieuw boek met een vergelijkbare boodschap: It’s better than it looks van Gregg Easterbrook. In 2003 schreef deze econoom het boek The progress paradox, waarin hij de paradox beschreef dat, terwijl het leven steeds beter wordt, mensen zich slechter gaan voelen. In zijn nieuwe boek is zijn boodschap hetzelfde maar geeft hij tevens aan hoe er op allerlei gebieden enorm veel progressie is geboekt. Hij gaat ook in op een angst die veel mensen hebben ondanks al deze progressie: de angst voor instorting (collapse anxiety).

Lees verder »

Toen ik een jaar of 15 was, zat ik tijdens de Engelse les naast mijn vriend, Jeroen. De lerares had net iets uitgelegd en vroeg toen: “Heeft iemand nog een vraag?” Jeroen stak zijn vinger op en zei met een uitdagende glimlach: “Ja, wat is de zin van het leven?” Ik vond het een hilarisch moment maar de lerares leek het niet echt grappig te vinden. Ze negeerde de vraag en ging verder met de les. Iddo Landaus boek Finding meaning in an imperfect world begint met ook een student die tijdens een les iets zegt over de zin van het leven. Hieronder stip ik de thema’s aan die Landau bespreekt in zijn boek.

Lees verder »

Hoofdstuk 3 uit De Psychologie van Progressie (2017).

Mikken op progressie getuigt van optimisme. Maar hoe optimistisch kunnen we zijn? Hoe goed kunnen we verwachten dat het leven wordt? Hoe we deze vraag beantwoorden heeft veel consequenties voor ons leven. 

Lees verder »

Op dit moment is de wereld in de greep van het Corona-virus. Ook een groot deel van Nederland staat in een soort pauzestand. Velen zijn naarstig op zoek naar manieren om goed met deze zorgwekkende en uitdagende situatie om te gaan. Talloze professionals, bijvoorbeeld in de zorg, werken hard om de maatschappij zo goed mogelijk draaiend te houden. We zoeken naar manieren om in groepsverband contact met elkaar te houden, bijvoorbeeld via online vergadertools. Er komt enorm veel creativiteit en hulpvaardigheid vrij. Op sociale media zijn veel adviezen te lezen over hoe je je het beste staande kunt houden in deze moeilijke tijd. Graag wil ik ook een kleine suggestie doen.

Lees verder »

In dit artikel schreef ik dat bij CPW-trainingen we cursisten na de (heerlijke) lunch vaak even de gelegenheid geven om, in duo’s, met elkaar 20 minuten te wandelen en te praten over het huiswerk dat ze hebben gedaan voor de trainingsdag. Huiswerkwandelen noemen we die oefening. Ik schreef in dat artikel al dat zo’n wandeling heel goed werkt, onder andere omdat zo’n wandeling van 20 minuten ertoe leidt dat je brein veel beter doorbloed raakt (zie hier). Nu is onderzoek gepubliceerd waaruit blijkt dat wandelen goed is voor creatief denken.

Lees verder »

Wij pleiten vaak voor het gebruik van een tentatieve toon en een tentatief taalgebruik. Vandaag ontving ik een e-mail waarin een cursist schreef hoe hij in zijn trainingen en coachingsgesprekken na onze training meer gebruik maakt van een tentatieve houding en hoe beter dit werkt dan de meer stellige aanpak die hij voorheen gebruikte. In dit artikel leg ik uit wat een tentatieve toon en een tentatief taalgebruik betekenen. Ook leg ik uit wanneer je ze kunt toepassen, waarom ze meestal goed werken en, ten slotte, waarom ze erg goed lijken te passen bij wijs handelen.

Lees verder »