Hier vind je een overzicht van onderzoeksupdates op deze website van de afgelopen drie maanden.Lees verder »

We begrijpen en nemen de werkelijkheid niet volledig waar zoals die is. Ten eerste belemmeren onze zintuigen ons om grote delen van de werkelijkheid betrouwbaar waar te nemen of überhaupt waar te nemen. Ten tweede heeft de evolutie ons voorzien van cognitieve vuistregels (heuristieken) die snel zijn en ons helpen om te overleven in veel situaties maar die ook slordig en inaccuraat zijn in veel opzichten (lees meer). Hier komt nog eens bij dat we ons in bepaalde (misschien hoge) mate onbewust zijn van deze handicaps. Met andere woorden: we kunnen onwetend zijn zonder het ons te realiseren. Het 2×2 model hieronder beschrijft vier houdingen die we kunnen hebben met betrekking tot onze onwetendheid.

In dit artikel beschrijf ik onderzoek van Pulfrey, Vansteenkiste & Michou (2019) over hoe verschillende soorten doelen samenhangen met onze neiging tot sjoemelen. Hun onderzoek geeft inzicht in hoe we de kans op sjoemelen kunnen verkleinen.

Lees verder »

In Zelfconcordantietheorie noemde ik dat Vasalampi, Salmela-Aro, & Nurmi (2009) empirische steunen vonden voor de zelfconcordantietheorie die stelt dat persoonlijke doelen hebben die gekozen zijn voor autonome redenen doelgerichte inspanning verhoogt en daardoor progressie in de richting van het doel. Progressie, op haar beurt, leidt tot een toename van subjectief welbevinden en aanpassing.” Twee recentere studies bevestigen de relatie tussen zelfconcordante doelen en progressie maar vonden dat deze relatie gemedieerd wordt door verschillende andere variabelen. 

Lees verder »

In een vorig bericht werden twee publicaties genoemd die laten zien dat zelfkritiek progressie belemmert. Blijkbaar werkt een dergelijk harde aanpak van jezelf niet goed. Werkt een vriendelijke ‘zelfaanpak’ beter? Nieuw onderzoek laat zien dat dit inderdaad het geval is.

Lees verder »

De negativiteitsbias (ook wel genoemd het negativiteitseffect) is het verschijnsel dat we negatieve gebeurtenissen en informatie gemakkelijker opmerken dan positieve, dat we er sterker door beïnvloed worden en dat we ze gemakkelijker herinneren. Hoewel niet ieder individu en niet iedere leeftijdsgroep even gevoelig is voor de negativiteitsbias treedt hij wel vaak op. Amabile & Kramer (2011) vonden bijvoorbeeld in hun onderzoek naar werkbeleving dat het effect van negatieve gebeurtenissen twee tot drie keer zo sterk was als het effect van positieve gebeurtenissen.

Lees verder »

In mijn eerdere artikel Redenen voor scepsis over onderzoek naar geluk beschreef ik de volgende sceptische kanttekeningen bij onderzoek naar en publicaties over geluk (ik parafraseer hoe ik het toen gezegd heb): (1) Geluk is belangrijk maar het belang van geluk wordt overdreven. Geluk dient geen ultiem levensdoel te zijn. Het is van relatief belang. Er zijn veel andere dingen in het leven die evenzeer belangrijk zijn. Bovendien is het trachten te maximaliseren van geluk een onwijze strategie, (2) Veel onderzoek naar geluk is correlationeel van aard. Op grond van correlationeel onderzoek kunnen geen conclusies over causaliteit getrokken worden. Toch is de suggestie (of althans de interpretatie door het publiek) van publicaties vaak dat als een variabele correleert met geluk, dat die variabele dan geluk veroorzaakt, (3) Er zijn redenen om de validiteit van zelfgerapporteerd geluk te betwijfelen. Onderzoek van Sean Wojcik liet zien dat conservatieven zichzelf als gelukkiger beschrijven dan democraten maar ongelukkiger lijken dan democraten als twee objectieve methoden worden gebruikt (geautomatiseerde tekstanalyse en expertbeoordeling van de echtheid van hun lach).

Onderzoek heeft laten zien dat mensen zichzelf nogal eens overschatten. Deze zelfoverschatting kan tot problemen leiden in het functioneren en in de samenwerking met anderen. Vaak wordt gedacht dat deze neiging om de eigen kwaliteiten te rooskleurig in te schatten een universele neiging is. Nieuw onderzoek laat echter zien dat dit niet het geval is. Vooral mensen met een statische mindset zijn vatbaar voor zelfoverschatting.

Lees verder »

Effectieve leiderschapsontwikkeling vergt een groeimindset en een gerichtheid op leerdoelen.

Recent schreef ik een kort artikel over het stellen van doelen. In dat artikel werden onder andere prestatiedoelen en leerdoelen met elkaar vergeleken. Prestatiedoelen hebben betrekking op te bereiken resultaten; leerdoelen hebben betrekking op aan te leren kennis of vaardigheden. Prestatiedoelen leiden in het algemeen tot de beste resultaten bij rechttoe-rechtaan-taken, met andere woorden: indien de door het individu te verrichten taak geheel duidelijk is en indien het individu geheel competent is voor die taak. Leerdoelen leiden tot de beste resultaten indien taken complex zijn en niet geheel kunnen worden overzien en indien zij verder leren vergen van het individu. Met dit in gedachten is het niet gek om te veronderstellen dat leerdoelen relevanter zijn voor leiderschapsontwikkeling dan prestatiedoelen.

Lees verder »

Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen de Piramide van Maslow en de psychologische basisbehoeften uit de zelfdeterminatietheorie?

Lees verder »

De illusie van begrip is onze neiging om te overschatten hoe goed we dingen begrijpen. Deze illusie, die ook bekend staat onder de namen ‘kennisillusie’ en ‘illusie van verklarende diepte’, treedt bij ons allemaal op.

Het boek The Knowledge Illusion van cognitieve wetenschappers Steven Sloman & Philip Fernbach is geheel gewijd aan deze cognitieve bias. Hieronder leg ik uit wat deze illusie inhoudt en waarom het belangrijk is om er kennis over te hebben.

Lees verder »

Een nieuwe meta-analyse naar de effectiviteit van positieve-psychologie-interventies komt tot minder positieve resultaten dan eerdere meta-analyses.

Lees verder »

In sociale interacties communiceren we vooral via woorden en gezichtsuitdrukkingen. Deze woorden en gezichtsuitdrukkingen kunnen een positieve of negatieve emotionele lading (valentie) hebben. De emotionele valentie van woorden en gezichtsuitdrukkingen kan een effect hebben op hoe we de informatie in de sociale interactie verwerken. Verwerken we negatieve woorden en gezichtsuitdrukkingen beter en sneller? Of is het juist omgekeerd en hebben positieve woorden en gezichtsuitdrukkingen een voordeel? Of is er een verschil in hoe we reageren op woorden en gezichtsuitdrukkingen? En is het antwoord op dit soort vragen afhankelijk van je leeftijd? Kauschke et al. (2019) beantwoorden deze vragen in een nieuw reviewartikel (pdf).

Lees verder »

Bron: Visser, C.F., (2017). Leren & presteren. Hoe word je beter? Just-in-Time Books. 

Hoe goed we leren en presteren, hangt mede af van hoe goed we denken. Maar wat is goed denken? Is dit hetzelfde als intelligentie? Weten we, als we een intelligentietest bij iemand hebben afgenomen, hoe goed die persoon kan denken? Het antwoord is “nee”. Goed denken is veel breder dan intelligentie. Intelligentietests zijn slechts incomplete instrumenten om de kwaliteit van denken van mensen te meten. Als goed denken breder is dan intelligentie, hoe zou je het dan kunnen definiëren? Ik doe dat aan de hand van de volgende vier dimensies:

Lees verder »

Onderzoekers Walmsley & O’Madagain (2020) deden twee experimenten om erachter te komen of er zoiets bestaat als een worst-motive fallacy. Dit is de neiging om te denken dat andere mensen vooral (en meer dan wijzelf) geneigd zijn om zich te laten leiden door slechte motieven.

Lees verder »