Positieve-psychologie-interventies minder effectief dan eerst gedacht

Een nieuwe meta-analyse naar de effectiviteit van positieve-psychologie-interventies komt tot minder positieve resultaten dan eerdere meta-analyses.

Positieve psychologie

De positieve psychologie (PP) kwam zo’n 20 jaar geleden op (zie Seligman & Csikszentmihalyi, 2000). Deze stroming binnen de wetenschappelijke psychologie had als doel kennis op te bouwen over hoe positief menselijk functioneren tot stand komt. Hiermee werd geprobeerd een tegenwicht te bieden aan de negatieve gerichtheid van de psychologie tot dan toe. In de jaren sindsdien is er enorm veel gepubliceerd binnen de positieve psychologie, onder andere over allerlei interventies die zouden bijdragen aan positief functioneren.

Mijn groeiende scepsis

Aanvankelijk was ik enthousiast over de positieve psychologie maar door de jaren heen ben ik kritischer geworden. Meer over mijn sceptische/kritische kanttekeningen bij (delen/aspecten van) de positieve psychologie kun je hier, hier, hier, hier, hier en hier lezen).

Bevindingen in twee eerdere meta-analyses

Tot nu toe zijn er twee bekende meta-analyses uitgevoerd met als doel de effectiviteit van positieve-psychologie-interventies (PPI’s) in kaart te brengen. Sin & Lyubomirsky (2009) rapporteerde iets grotere effecten van PPI’s op welbevinden (r = .29) en depressie (r = .31) dan Bolier et al. (2013) op subjectief welbevinden (r = .17), psychologisch welbevinden (r = .10), en depressie (r = .11).

Fouten in deze eerdere meta-analyses

In een nieuw onderzoek nemen White et al. (2019) beide hierboven genoemde meta-analyses kritisch onder de loep en heranalyseerden zij de studies uit de eerdere meta-analyses. Ook repliceerden zij de eerdere meta-analyses. De analyse van de twee eerdere meta-analyses wees op meerdere problemen waaronder de volgende: 1) veel van de primaire onderzoeken hadden een te kleine steekproef, 2) er was sprake van een small sample size bias (door effecten van kleine steekproeven en grote steekproeven ongewogen te middelen en 3) veel relevante onderzoeken ontbraken in beide meta-analyses.

Nieuwe meta-analyse: veel kleinere effecten dan eerder gevonden

De in de nieuwe meta-analyses gevonden effecten zijn veel kleiner dan die uit de eerdere meta-analyses. Wanneer rekening gehouden werd met de small sample size bias waren de effecten van PPI’s op welbevinden klein maar significant (ca. r = .10), terwijl de effecten van PPI’s op depressie wisselend waren en meestal niet statistisch significant.