De negativiteitsbias (ook wel genoemd het negativiteitseffect) is het verschijnsel dat we negatieve gebeurtenissen en informatie gemakkelijker opmerken dan positieve, dat we er sterker door beïnvloed worden en dat we ze gemakkelijker herinneren. Hoewel niet ieder individu en niet iedere leeftijdsgroep even gevoelig is voor de negativiteitsbias treedt hij wel vaak op. Amabile & Kramer (2011) vonden bijvoorbeeld in hun onderzoek naar werkbeleving dat het effect van negatieve gebeurtenissen twee tot drie keer zo sterk was als het effect van positieve gebeurtenissen.
Klopt het dat we bij feedback op ons eigen functioneren geen negativiteitsbias maar een positiviteitsbias hebben? Er wordt vaak gesproken van een negativiteitsbias die bij de meesten van ons in allerlei situaties optreedt. Deze houdt in dat we negatieve informatie eerder opmerken en er sterker door beïnvloed worden.
Maar hoe verhoudt deze negativiteitsbias zich tot een ander verschijnsel waar we ook vaak over horen, namelijk de self-enhancement bias? Dit laatste verschijnsel houdt in dat we een voorkeur hebben voor positieve informatie over onszelf zodat we een positief zelfbeeld kunnen bewaren.
Klopt het nou dat bij informatie over ons eigen functioneren geen negativiteitsbias maar een positiviteitsbias hebben? Nieuw onderzoek van Müller-Pinzler et al. (2019) geeft antwoord op deze vraag.
Er is een nieuw wereldwijd experimenteel onderzoek (Soroka, Fournier, & Nir, 2019) gedaan naar de negativiteitsbias in nieuwsberichten. Ze vroegen zich af: treedt de negativiteitsbias inderdaad op? Is het een wereldwijd verschijnsel? Zijn er belangrijke culturele verschillen in de mate waarin de negativiteitsbias optreedt? Zijn er belangrijke individuele verschillen? Hieronder vat ik dit onderzoek samen.Lees verder »
In sociale interacties communiceren we vooral via woorden en gezichtsuitdrukkingen. Deze woorden en gezichtsuitdrukkingen kunnen een positieve of negatieve emotionele lading (valentie) hebben. De emotionele valentie van woorden en gezichtsuitdrukkingen kan een effect hebben op hoe we de informatie in de sociale interactie verwerken. Verwerken we negatieve woorden en gezichtsuitdrukkingen beter en sneller? Of is het juist omgekeerd en hebben positieve woorden en gezichtsuitdrukkingen een voordeel? Of is er een verschil in hoe we reageren op woorden en gezichtsuitdrukkingen? En is het antwoord op dit soort vragen afhankelijk van je leeftijd? Kauschke et al. (2019) beantwoorden deze vragen in een nieuw reviewartikel (pdf).
Progressiemonitoring kan een krachtige tegenmaatregel tegen de negativiteitsbias zijn. Wij beginnen onze trainingen vrijwel altijd met, wat wij noemen, een erinkomoefeningetje. Dit is een korte oefening, meestal een minuut of 10, die we meestal in duo’s laten doen. Tijdens het erinkomoefeningetje geven we de deelnemers altijd een concrete vraag mee om te bespreken. Een vraag die regelmatig gebruiken is: “Vertel elkaar om beurten eens over betekenisvolle progressie die je de afgelopen periode hebt geboekt.” Vaak blijf ik verrast over hoe goed deze vraag werkt en hoeveel interessants hij oplevert.
Eén specifieke valkuil als gevolg van de negativiteitsbias is dat we na een gemaakte fout meer willen veranderen dan nodig en verstandig is. Ik zal uitleggen wat ik bedoel. De negativiteitsbias is onze neiging om negatieve informatie en gebeurtenissen sterker op te merken dan positieve en er ook sterker door beïnvloed te worden. De grote meerderheid van de mensen is vatbaar voor deze negativiteitsbias (hoewel niet iedereen en ook niet iedereen in dezelfde mate). Een consequentie van de negativiteitsbias is dus dat we normaal gesproken de wereld iets negatiever en problematischer waarnemen dan terecht is. Er gaat meer iets meer, of misschien veel meer, goed dan we ons realiseren.
Binnen de psychologie is de negativiteitsbias, ook wel het negativiteitseffect genoemd al lang bekend. Kort gezegd betekent het negativiteitseffect dat we negatieve informatie eerder opmerken dan positieve en dat we er ook sterker door beïnvloed worden. Een jaar of 20 geleden begonnen psychologen te denken dat dit negativiteitseffect een algemeen menselijk verschijnsel was. De laatste 15 jaar heeft onderzoek echter laten zien dat het negativiteitseffect met het ouder worden bij de meeste mensen langzaam maar zeker omslaat in het tegenovergestelde: een positiviteitsbias: de neiging om positieve informatie eerder op te merken en er sterker voor beïnvloed te worden (lees meer). Wat is de verklaring hiervoor en wat betekent het voor ons eigen leven?
Op welke manier informatie over een onderwerp gepresenteerd wordt heeft invloed op onze houding en beslissingen ten aanzien van het onderwerp. In de psychologie heet een dergelijk verschijnsel een framing effect. Naar zulke framing effecten is veel onderzoek gedaan. Ook is er nu steeds meer onderzoek naar de effecten van reframing. Bij reframing verandert de frame van positief naar negatief of andersom. Hieronder bespreek ik deze effecten en ook hoe zij samenhangen met de negativiteitsbias en met leeftijd.
Nieuwsmedia geven vaak een te negatief beeld van de werkelijkheid. Twee nieuws-selectiebiases versterken dit effect. Het resultaat is dat nieuwsconsumenten een vertekend (te negatief) beeld krijgen van de wereld waarin ze leven. Is hier iets aan te doen? Twee onderzoekers bekeken of het vergroten van mediageletterdheid kan helpen.
Visser, C.F. (2017). Leren van progressie. O&O – Ontwikkeling en Opleiding, jaargang 30. nr. 4.
Fouten laten ons zien wat er beter moet worden. Zorgvuldig kijken naar progressie kan ons laten zien hoe dat wat we belangrijk vinden beter moet worden en hoe we dat kunnen bereiken.
Als professionals op het gebied van ‘leren en ontwikkelen’ zijn we gericht op hoe mensen zichzelf kunnen verbeteren in hun werk en hoe leerprocessen hier ondersteunend bij kunnen zijn. Het is daarom belangrijk dat we kennis hebben over hoe mensen bepaalde leerervaringen kunnen opdoen, die teweeg brengen dat ze progressie boeken in dat wat ze doen en waarin ze zich willen verbeteren. Fouten spelen meestal een belangrijke rol bij leren: ze laten ons zien en ervaren wat er beter moet. Maar de rol van fouten is iets beperkter dan we ons vaak realiseren. Om een proces van voortgaande verbetering tot stand te brengen, is het nodig om zorgvuldig te kijken naar de progressie die we boeken en naar hoe die progressie tot stand komt. In dit artikel leg ik uit hoe dat werkt.
Een goede manier om bewust te werken aan het vergroten van je vaardigheid in progressiegerichte communicatie is door aandacht te besteden aan hoe je via e-mail communiceert. Het verbeteren van je e-mailcommunicatie is een goed aangrijpingspunt om je progressiegerichte vaardigheden te verbeteren omdat je per e-mail wat extra tijd beschikbaar hebt om over je manier van communiceren na te denken. In gesprekken wordt er meestal verwacht dat je relatief snel reageert waardoor je minder tijd hebt om je communicatie zorgvuldig op te bouwen. Hier zijn enkele tips hoe je je communicatie per e-mail kunt verbeteren. Als je je e-mailcommunicatie wilt verbeteren kun je de volgende tips uitproberen:
Een interventie die nog niet zo bekend is bij veel coaches is de observatiesuggestie. Deze eenvoudige interventie is er één die je als coach misschien niet zo vaak nodig hebt, maar in specifieke situaties kan hij heel effectief zijn. De observatiesuggestie komt neer op het stellen van de volgende vraag aan cliënten: “Zou je tussen nu en ons volgende gesprek eens willen opletten wanneer het al iets beter gaat?” Het stellen van deze eenvoudige vraag heeft vaak een verrassend sterk effect.
Progressie bereiken in iets wat belangrijk voor je is, is één van de meest motiverende dingen voor mensen. Om dit motiverende effect te kunnen beleven, moet ten minste aan twee voorwaarden zijn voldaan. De eerste is dat je je je progressie monitort. Omdat mensen normaal gesproken behept zijn met de negativiteitsbias komt het vaak voor dat ze de progressie die ze wel degelijk boeken niet goed waarnemen. Om gemotiveerd te raken door je bereikte progressie moet je haar wel kunnen zien en dus monitoren en in beeld brengen. De tweede voorwaarde is dat je een helder idee hebt over welke belangrijke progressie je eigenlijk wilt bereiken. We kunnen dit je progressiebehoefte noemen.
In het verlengde van mijn bespreking van Steven Pinker’s Enlightenment now, noem ik nu een ander nieuw boek met een vergelijkbare boodschap: It’s better than it looks van Gregg Easterbrook. In 2003 schreef deze econoom het boek The progress paradox, waarin hij de paradox beschreef dat, terwijl het leven steeds beter wordt, mensen zich slechter gaan voelen. In zijn nieuwe boek is zijn boodschap hetzelfde maar geeft hij tevens aan hoe er op allerlei gebieden enorm veel progressie is geboekt. Hij gaat ook in op een angst die veel mensen hebben ondanks al deze progressie: de angst voor instorting (collapse anxiety).
Hieronder bespreek ik 4 psychologische principes die van belang zijn in gesprekken. Vervolgens kun je een checklist progressiegerichte gespreksvoering invullen die je kan helpen om je gesprekken effectiever te maken.
Wij gebruiken cookies op onze website om u de meest relevante ervaring te bieden door uw voorkeuren en herhaalbezoeken te onthouden. Door op "Accepteren" te klikken, stemt u in met het gebruik van ALLE cookies.
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
Open link ► De Amerikaanse filosoof Daniel Dennett is onlangs op 82-jarige leeftijd overleden. Dennett stond bekend om zijn unieke…