Tijdens een recente training die wij gaven aan leidinggevenden behandelden wij onderzoek van Teresa Amabile naar innerlijke werkbeleving. Een van de implicaties van Amabile’s onderzoek is dat het verstandig is om als leidinggevende te trachten negativiteit in je eigen communicatie te beperken. Toen we dit behandelden, vroeg een deelnemer: “Maar hoe ga je om met iemand anders die heel negatief is?” Deze vraag is begrijpelijk en biedt een waardevolle kans om het onderwerp van negativiteit te reflecteren.
Vrijwel iedereen is negatief
Het is misschien nuttig om te beginnen met de vaststelling de negativiteitsbias een universele menselijke eigenschap is. De negativiteitsbias is het verschijnsel dat we negatieve informatie gemakkelijker opmerken dan positieve informatie en dat we geneigd zijn om meer gewicht toe te kennen aan negatieve informatie dan aan positieve. Niet iedereen heeft de negativiteitsbias is precies dezelfde mate maar vrijwel ieder alle mensen hebben hem ongeacht de cultuur waarin zijn opgroeien. Er is slechts een groep mensen waarin de negativiteitsbias veel minder voorkomt (lees hier welke groep dat is).
Dus, als je denkt aan iemand als “die negatieve persoon”, is dat niet helemaal juist. Vrijwel iedereen heeft namelijk de negativiteitsbias. Je zou dus kunnen zeggen: we zijn allemaal negatief. Het besef dat vrijwel iedereen deze negativiteit heeft kan wellicht mild stemmen. Maar er is wel een verschil in hoe negatief mensen communiceren.
Verschillen in omgaan met negativiteitsbias
Hoewel iedereen de negativiteitsbias ervaart, verschillen mensen sterk in hoe bewust ze zich ervan zijn en in hoe ze ermee omgaan. Sommigen zijn zich zeer bewust van hun neiging om negatief waar te nemen en denken en hebben strategieën ontwikkeld om dit te beheersen. Anderen zijn zich minder bewust van hun negativiteitsbias en kunnen hierdoor sterker beïnvloed worden. Mensen die zich minder van bewust zijn van de negativiteitsbias zijn vaak minder terughoudend in het communiceren op een negatieve manier. Ze zijn zich namelijk minder bewust van het belemmerende effect dat negatieve communicatie op anderen heeft en op hun relaties met anderen.
Tips om met negatieve communicatie van anderen om te gaan
Effectief omgaan met mensen die weinig terughoudend zijn in het communiceren op een negatieve manier kan uitdagend zijn. Hier zijn enkele suggesties voor hoe je dat kunt doen:
- Normaliteit van negativiteit: Ga ervan uit dat het in zekere zin normaal is (en in ieder geval begrijpelijk) dat mensen zich negatief uiten. Dit helpt je om geduldig en begripvol te blijven in plaats van geïrriteerd of defensief te reageren.
- Begrip tonen: Toon begrip wanneer mensen negatieve opmerkingen maken en erken hun perspectief. Dit kan helpen om de spanning te verminderen en een meer constructieve dialoog te bevorderen.
- Doorvragen bij negatieve opmerkingen: Als iemand een negatieve opmerking maakt, vraag dan goed door om te begrijpen wat die persoon belangrijk vindt en waar die persoon voor pleit. Dit kan helpen om de onderliggende zorgen en waarden bloot te leggen.
- Eigen negatieve uitingen beperken: Beperk je eigen negatieve uitingen zoveel mogelijk en belast anderen zo min mogelijk met je eigen negativiteit. Dit helpt om een negatieve spiraal te voorkomen en een positievere interactie te bevorderen.
- Positieve vragen stellen: Stel vragen die de gelegenheid geven om te focussen op positieve ervaringen, zoals bereikte progressie en wat goed is gegaan. Dit kan helpen om het gesprek te verschuiven van negativiteit naar een meer evenwichtig perspectief.
- Gebruik progressiegerichte technieken: In teams kun je gebruik maken van progressiegerichte technieken zoals de cirkeltechniek en progressiepresentaties. Dit kan helpen om de focus te verleggen van problemen naar oplossingen en vooruitgang.
- Positieve uitzonderingen en eerdere successen: Stel vragen naar positieve uitzonderingen en eerdere successen om een evenwichtiger beeld te krijgen en de negativiteitsbias te verminderen.
- Besmettelijkheid van positieve emoties: Wees je bewust van de besmettelijkheid van emoties. Door zelf een positieve houding aan te nemen en positieve ervaringen te delen, kun je anderen aansteken en de algehele sfeer verbeteren.
Conclusie
Het omgaan met negativiteit van anderen vereist bewustzijn en bewuste actie. Door te begrijpen dat negativiteitsbias een universeel verschijnsel is en door gebruik te maken van de bovenstaande technieken, kun je een meer constructieve en positieve interactie bevorderen. Het is belangrijk om te onthouden dat vrijwel iedereen deze bias in enige mate heeft en dat het ontwikkelen van strategieën om ermee om te gaan, een waardevolle investering is in zowel persoonlijke als professionele relaties.
Ik krijg deze vraag ook vaak en dan wordt die zelfs sterker gesteld: “Hoe ga je om met iemand die alleen maar negatief is?”
Ik vind het dan leuk om de vraag te reframen: “Hoe ga je om met iemand met enorm veel onvervulde verlangens?”
Dat is een humorvolle eye-opener die helpt om anders te kijken en anders te reageren.