Motivatie door progressie: progressiebehoeftes definiëren en progressie zichtbaar maken

Progressie bereiken in iets wat belangrijk voor je is, is één van de meest motiverende dingen voor mensen. Om dit motiverende effect te kunnen beleven, moet ten minste aan twee voorwaarden zijn voldaan. De eerste is dat je je je progressie monitort. Omdat mensen normaal gesproken behept zijn met de negativiteitsbias komt het vaak voor dat ze de progressie die ze wel degelijk boeken niet goed waarnemen. Om gemotiveerd te raken door je bereikte progressie moet je haar wel kunnen zien en dus monitoren en in beeld brengen. De tweede voorwaarde is dat je een helder idee hebt over welke belangrijke progressie je eigenlijk wilt bereiken. We kunnen dit je progressiebehoefte noemen.

Progressiebehoeftes: WAT en WAARTOE

Progressiebehoeftes bestaan uit twee onderdelen. De twee onderdelen van progressiebehoeftes zijn het WAT en het WAARTOE. Het WAT beschrijft wat je wilt dat er beter wordt, het WAARTOE beschrijft het voordeel dat deze verbetering oplevert. Als we progressiebehoeftes in kaart willen brengen, beginnen we normaal gesproken met het definiëren van het WAT. Hierbij komt het vaak voor dat het in eerste instantie gemakkelijker vinden om te beschrijven wat we niet willen dan wat we wel willen. Het lukt ons aanvankelijk vaak beter om het WAT in negatieve termen (een min) te beschrijven dan meteen in positieve termen (een plus). Dit heeft waarschijnlijk vooral te maken met de eerder genoemde negativiteitsbias.

Maar dit is geen probleem mits we vervolgens gaan van min naar plus. Dit kunnen we doen door eerst rustig te bespreken wat we niet willen (de min) omdat we er last van hebben en vervolgens over te gaan naar het bespreken van wat we ervoor in de plaats willen (de plus). Hoe helderder je kunt beschrijven hoe je gewenste situatie eruit ziet, hoe nuttiger het zal zijn. In de praktijk betekent dit dat je doorvraagt tot je de gewenste situatie voor je ziet. Vooral het komen tot gedragsbeschrijvingen werkt hierbij goed. Het beste werkt het als je kunt zien hoe je je in een bepaalde situatie zou willen kunnen gedragen.

Vervolgens focussen we op het WAARTOE. Dit doen we door te bespreken wat we voordelen zouden zijn als het WAT gerealiseerd wordt. Dit kunt je doen door te bespreken hoe het zou helpen als de gewenste situatie bereikt zou zijn. Wat zou er dan beter gaan? Wie zouden deze verbeteringen opmerken en wie zouden er voordeel van hebben? Het helder beschrijven van het WAARTOE van  je progressiebehoefte komt neer op het maken van het onderscheid tussen gewoonweg een verandering en vooruitgang. Als je alleen het WAT beschrijft, weet je hoe je wilt dat je situatie anders wordt. Als je het WAARTOE helder beschrijft, ga je beter zien hoe deze verandering daadwerkelijk vooruitgang zal zijn.

Progressiebehoeftes in coaching en in sturing

Denken in termen van progressiebehoeftes is even relevant in coaching als in sturing. Coaches kunnen de progressiebehoeftes van hun cliënten in kaart helpen brengen via de eerste drie stappen van het CPW 7 stappen model. Dit is een uiterst nuttig begin van een coachingsgesprek. Zonder een helder zicht op je progressiebehoefte kun je namelijk ook niet goed werken aan progressie en merken of je progressie aan het boeken bent. Leidinggevenden kunnen ook heel goed werken met het concept van progressiebehoeftes. Dit kan aan de hand van de CPW aanpak van progressiegericht sturen. Door goed voor te bereiden welke progressie je verwacht van een medewerker (het WAT) en waarom je dit verwacht (het WAARTOE) kun je een duidelijk en constructief gesprek voeren.

Progressie zichtbaar maken

Het verhelderen van de progressiebehoefte is een goed begin omdat het duidelijk maakt in welke richting je progressie wilt boeken. Maar het is niet genoeg. Het is ook belangrijk om goed in de gaten te blijven houden welke progressie je vervolgens feitelijk boekt. Als we bereikte progressie niet bewust en regelmatig in beeld brengen, is de kans aanzienlijk dat we niet of nauwelijks doorhebben dat we progressie boeken. Dit hangt samen met de eerder genoemde negativiteitsbias, onze neiging om negatieve informatie en gebeurtenissen gemakkelijker op te merken en onthouden dan positieve informatie. Door regelmatig aandacht te besteden aan welke progressie je aan het boeken bent, kun je het motiverende effect van progressie pas goed beleven. Dit motiverende effect helpt je om beter te functioneren en vol te houden (lees onder andere dit artikel).

Er zijn talloze manieren om je progressie te monitoren en zichtbaar te maken. Je kunt bijvoorbeeld een progressiedagboek bijhouden of gebruik maken van apps als deze. Maar het is ook heel leuk en nuttig om samen met collega’s bereikte progressie te monitoren en bespreken (lees onder ander over de progressielunch). In dit artikel kun je meer ideeën opdoen over hoe je progressie in teams kunt bespreken. Ook is het verstandig om te bedenken hoe progressie over langere periodes kunt visualiseren (lees hier hoe en waarom).