Het is een groot voordeel om in complexe situaties, zoals interpersoonlijke conflicten, wijs te kunnen handelen. Nu is bekend dat complexe situaties, waarin tegenstrijdige belangen en standpunten spelen, sterke emoties kunnen oproepen. Dit roept de vraag op welke rol emoties spelen bij de totstandkoming van wijs handelen. Is het zo dat emoties rationaliteit in de weg staan en dat je emoties dus het beste kunt proberen te verminderen? Of kunnen emoties juist behulpzaam zijn in het komen tot wijs gedrag? En zo ja, hoe dan?
Er zijn veel dingen die spanning of onrust kunnen opwekken voor professionals. Voorbeelden hiervan zijn: geconfronteerd worden met complexe problemen, lastige uitgingen van cliënten, tegenslag, eigen fouten, onzekerheden en twijfels, enzovoorts. In dit artikel pleit ik voor het vinden en bewaren van professionele rust omdat het positieve effecten op je cliënten heeft en op jezelf en omdat het de kans op progressie vergroot.
Lees verder »
In een nieuw artikel, getiteld The choice to make a difference, beschrijft Carol Dweck hoe zij als jonge persoon en als jonge onderzoeker zichzelf zag als een well-wisher. Ze deed onderzoek waarvan ze hoopte dat het interessant en bruikbaar was voor anderen. Ze hoopte dat andere mensen haar onderzoek zouden lezen en zouden toepassen. Tegen het einde van de jaren negentig had Dweck een gesprek met ene Betty Hamburg die haar mededeelde dat het tijd voor haar was om de echte wereld in te trekken. Dweck gehoorzaamde en zag nooit meer om. Sinds dat moment is het haar missie om wat ze heeft geleerd te gebruiken ten behoeve van individuen en de maatschappij. Het artikel beschrijft het pad dat ze sindsdien heeft gevolgd inclusief de tegenslagen en problemen die zij en haar collega’s zijn tegengekomen.
Mikken op progressie getuigt van optimisme. Maar hoe optimistisch kunnen we zijn? Hoe goed kunnen we verwachten dat het leven wordt? Hoe we deze vraag beantwoorden heeft veel consequenties voor ons leven.
Wat mogen we verwachten?
Als onze verwachtingen erg laag zijn, worden we passief en spannen we ons nauwelijks in om onze omstandigheden te verbeteren. Op deze manier kunnen lage verwachtingen zichzelf waarmaken. Je verwacht niet dat je omstandigheden beter kunnen worden, je gaat daarom niet aan de slag om ze beter te maken en, inderdaad, ze worden niet veel beter. Hoge verwachtingen kunnen zichzelf, tot op zekere hoogte, ook waarmaken. Je verwacht dat je omstandigheden beter kunnen worden, je gaat aan de slag om ze beter te maken en, inderdaad, ze worden beter. Maar als positieve verwachtingen onrealistisch hoog worden, worden ze een recept voor desillusie. Wie bijvoorbeeld verwacht zonder pijn, innerlijke spanning, conflicten, problemen en tegenslag door het leven te kunnen komen, komt bedrogen uit. Dat zal namelijk niet gebeuren.
Recent verzorgden wij een progressiegerichte sessie voor een team hulpverleners in de jeugdzorg. In eerdere sessies hadden we aandacht besteed aan het oefenen met progressiegerichte principes en technieken. In deze sessie stond het team zelf centraal. We trapten de sessie af met de progressiereceptie-oefening. Vervolgens ging het team aan de slag met de cirkeltechniek oefening. Daarna deden we een oefening die we de waarderingsmuur noemen. We sloten de sessie af met een oefening in drietallen waarin gelegenheid was om casuïstiek te bespreken en te oefenen.
Hieronder zal ik uitleggen hoe de oefening waarderingsmuur in zijn werk gaat. Dit is een eenvoudige oefening die vaak nuttige dingen oplevert.
Sommige progressiegerichte technieken zijn bijzonder eenvoudig en toch effectief. Een voorbeeld van zo’n eenvoudige oefening die vaak heel prettig werkt en nuttig wordt gevonden is de progressiereceptie. Je kunt deze oefening doen aan het begin van een teamsessie. Hieronder beschrijf ik hoe je hem kunt doen en ook wat de oefening vaak oplevert.
Heb jij een idee over wat jouw deskundigheid is? Zie je jezelf als een deskundige, of als iemand die op weg is naar het zijn van een deskundige? Als je antwoord ‘nee’ is op deze vragen wil ik je in overweging geven om alsnog op die manier te gaan denken. Ik denk dat het voor (bijna) iedereen goed zou zijn om zichzelf te zien als een deskundige in ontwikkeling. Ik zal uitleggen wat ik hiermee bedoel, waarom ik denk dat het een goed idee is en hoe je het zou kunnen uitvoeren.
Het is natuurlijk fijn dat er coaches zijn die cliënten kunnen helpen wanneer zij daar behoefte aan hebben. Maar wat ook fijn is, is dat we de principes van progressiegerichte coaching ook op onszelf kunnen toepassen. We noemen dit zelfcoaching. En als progressiegerichte professionals kunnen we onze cliënten de vaardigheid van zelfcoaching ook aanleren. Zelfcoaching heeft enkele aantrekkelijke voordelen. We kunnen het altijd en overal toepassen en het is goedkoper en praktisch gemakkelijker te realiseren dan naar een coach te gaan. Om progressiegerichte zelfcoaching te kunnen toepassen, zijn tenminste drie dingen nodig:
Begrippen als de groeimindset, neuroplasticiteit en
levenslang leren zijn tegenwoordig populair. Het idee dat we niet meer kunnen
leren als we ouder worden, is achterhaald. Als oudere mensen zichzelf blijven
uitdagen door nieuwe dingen aan te leren, vergroten ze de kans dat ze vitaal
oud worden. Maar, zo vragen veel mensen zich af, hoe zit
het met dementerende ouderen? Bij dementerende ouderen nemen hun verstandelijk
vermogens en geheugen toch alleen maar af? Dat klopt. Maar het blijkt dat
dementerenden toch nog kunnen blijven leren. Lees hieronder hoe.
Alledaagse taken worden moeilijk
Mensen met dementie krijgen te maken met problemen in het uitvoeren van alledaagse taken, zoals koffie zetten, telefoneren, werken met e-mail, de weg naar huis vinden en dergelijke. Hierdoor wordt hun zelfredzaamheid aangetast. Maar dit hoeven we niet machteloos aan te zien. Uit onderzoek blijkt dat dementerende ouderen nog in staat zijn om dit soort activiteiten opnieuw aan te leren. Een methode die hiervoor geschikt is heet foutloos leren.
Foutloos leren
Foutloos leren (FL) is een leermethode die effectief blijkt
te zijn (De Weerd, 2017) om dementerende mensen nieuwe taken aan te leren. Bij
deze aanpak wordt het maken van fouten tijdens het aanleren van een (nieuwe)
taak voorkomen, zodat enkel de goede respons via het impliciete geheugen wordt
opgeslagen en onthouden.
De groeimindset lijkt relevant voor ons allen
Dat dementerende personen dit soort vaardigheden weer aangeleerd krijgen vergroot hun zelfredzaamheid waardoor ze zich beter kunnen voelen. Leren is niet alleen iets voor jonge mensen en ook niet alleen voor gezonde ouderen. Het lijkt er sterk op dat we allemaal kunnen blijven leren en dat blijven leren voor ons allemaal belangrijk is voor een goede kwaliteit van leven. De groeimindset blijkt ook relevant te zijn voor dementerenden.
Onlangs gaf ik een training aan een aantal leidinggevenden en coaches werkzaam in een thuiszorgorganisatie. De medewerkers van deze organisatie, veelal ZZP’ers, begeleiden patiënten zowel in hun thuissituatie als via 24-uurs zorg in een woonzorgvoorziening. De leiding van de organisatie wil de komende periode met al deze medewerkers, ca. 120, op een progressiegerichte manier in gesprek. Het doel van die gesprekken is om de medewerkers te stimuleren tot reflectie en om hun groei en ontwikkeling te stimuleren. Ze wilden hiervoor gebruik maken van een gesprek waarin de cirkeltechniek werd toegepast. Hieronder kun je lezen welke gespreksstructuur ik hen heb aangereikt.Lees verder »
Deze website maakt gebruik van cookies om uw ervaring te verbeteren. Door de website te gebruiken gaat u akkoord met het gebruik van cookies. Wanneer u zich registreert of abonneert op deze site kunt u zich op elk moment weer afmelden. Wij gebruiken uw gegevens niet voor andere doeleinden en spelen ze niet door aan derden. AccepteerLees meer
