Afgelopen week vertelden drie personen me overwogen te hebben ontslag te nemen, waarbij in alle gevallen een controlerende managementstijl van hun leidinggevende de aanleiding was. De eerste persoon deelde dat zijn baas zich bot opstelde en daarna beweerde dat je als leidinggevende nu eenmaal “een beetje een eikel” moet zijn. De tweede persoon beschreef hoe zijn leidinggevende voortdurend dwingend, controlerend en wantrouwend optrad tot frustratie van meerdere mensen in het team. De derde persoon klaagde dat haar leidinggevende haar en haar collega’s niet bij belangrijke beslissingen betrok en hen steeds voor voldongen feiten plaatste. Hoewel ze uiteindelijk nog niet besloten hadden om ontslag te nemen, overwogen ze het serieus.

Lees verder »

Vandaag is het Handboek Progressiegericht Leidinggeven verschenen. We vierden de verschijning ervan met leidinggevenden die de progressiegerichte aanpak benutten in hun werk en die we daarover interviewden.

Sinds progressiegericht werken in 2012 door Coert Visser en Gwenda Schlundt Bodien werd geïntroduceerd is de aanpak steeds bekender en populairder geworden. De kracht van de progressiegericht werken is dat het tegelijkertijd heel praktisch is en gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. De aanpak wordt enthousiast toegepast in allerlei organisaties zoals scholen, universiteiten, ziekenhuizen, zorginstellingen, energiebedrijven, gemeentes, de Nederlandse Spoorwegen, en andere. Ook onder leidinggevenden is aanpak steeds bekender en populairder geworden. Een belangrijke reden is dat progressiegerichte principes en technieken hen helpen om sneller en prettiger resultaten te bereiken met hun team. Lees verder »

Iemand zie laatst: “Ik ben geïnteresseerd in progressiegericht leidinggeven en wil daar in mijn organisatie iets over vertellen. Maar hoe kan ik hen nu heel kort uitleggen wat het inhoudt?” In het onderstaande artikel beantwoord ik die vraag.

Lees verder »

Over een paar weken verschijnt ons nieuwe boek: Handboek Progressiegericht leidinggeven:

Progressiegericht leidinggevenden zullen zich niet snel nadrukkelijk hiërarchisch opstellen. In feite doen ze praktisch het tegenovergestelde. In progressiegericht leidinggeven wordt bijvoorbeeld een autoritaire opstelling als het even kan vermeden (en het kan bijna altijd). Ook stellen ze vragen en geven ze zelden opdrachten. Wanneer ze verwachtingen duidelijk maken aan medewerkers leggen ze specifiek uit wat de reden hiervoor is (lees meer). En ze accentueren de autonomie van medewerkers zoveel mogelijk en scheppen bewust keuzemogelijkheden voor medewerkers. En als het enigszins mogelijk is betrekken ze medewerkers bij het stellen van doelen en het formuleren van regels.

Een van de vele terreinen waarvoor de zelfdeterminatietheorie (ZDT) relevant is, is leidinggeven (zie bijvoorbeeld hier). ZDT stelt dat een autonomie-ondersteunende manier van leidinggeven allerlei voordelen heeft, zoals een betere motivatie van medewerkers, meer welbevinden bij medewerkers en beter functioneren door medewerkers. Diverse onderzoeken hebben in het verleden al een samenhang laten zien tussen autonomie-ondersteunend leidinggeven en dit soort positieve uitkomsten. Een nieuwe meta-analyse (Slemp et al, 2018, k=83, N=32.870) geeft een gestructureerd overzicht van de correlaties tussen autonomie-ondersteunend leidinggeven en allerlei positieve uitkomsten bij medewerkers.

Voor het pas verschenen Handboek Werkgeluk schreef ik een hoofdstuk over Progressiegericht Leidinggeven. Het hoofdstuk legt uit wat de pijlers van progressiegericht werken zijn en hoe je deze als leidinggevende kunt benutten en daardoor een motiverende werkomgeving kunt creëren. Het hoofdstuk ondersteunt dit via theoretische uitleg, overzichtelijke modellen, enkele aansprekende praktijkvoorbeelden en een praktische checklist.

Lees verder »

Onderzoek binnen de zelfdeterminatietheorie heeft veel inzicht opgeleverd in hoe goede motivatie tot stand komt. Hoe we als ouders, docenten, coaches en leidinggevenden met mensen omgaan, heeft veel invloed op de kwaliteit van hun motivatie en daarmee ook op hun functioneren en welzijn. Op grond van dit onderzoek is duidelijk dat de combinatie van het bieden van structuur en autonomie-ondersteuning de beste kans geeft op een goede motivatie (lees meer). In dit artikel presenteer ik een checklist die leidinggevende helpt om hun motivatiestijl effectiever te maken.

Lees verder »

Autonomie-ondersteuning door leidinggevenden hangt samen met allerlei gewenste aspecten van het functioneren van medewerkers. Een controlerende aansturing door leidinggevenden daarentegen hangt samen met uiteenlopende ongewenste aspecten. Een nieuw artikel van Kanat-Maymon et al. (2018) onderzoekt in hoeverre ogenschijnlijke effectiviteit van autonomie-ondersteuning te maken heeft met de acceptatie van het gezag van de leidinggevende. Via twee onderzoeken komen zij tot interessante inzichten. 

Lees verder »

Leidinggeven in de hedendaagse werkwereld vereist meer dan zakelijke en operationele vaardigheden; het vraagt om kennis over psychologie. Hoewel sommigen zich hier misschien niet bewust van zijn, speelt psychologisch inzicht een waardevolle rol in effectief leiderschap. Dit artikel belicht hoe psychologische kennis bijdraagt aan het succes van leidinggevenden.Lees verder »

Recent beschreef ik onderzoek van Kakkar & Sivanathan (2021) waaruit bleek dat dominant gedrag van leiders de neiging van ondergeschikten vermindert om elkaar te helpen in het werk. Bepaald gedrag van leiders kan ook juist het omgekeerde bewerkstelligen, dat medewerkers elkaar juist meer gaan helpen. Dit blijkt uit onderzoek van Zhang et al. (2020).

Lees verder »

Tijdens een training progressiegericht leidinggeven aan teamleiders in een Jeugdzorg-organisatie kwam er interessant voorbeeld van betekenisvolle progressie naar voren. Aan het begin van de derde trainingsdag training hadden de deelnemers in duo’s een kwartiertje met elkaar gesproken over welke progressiegerichte principes en technieken ze al hadden uitgeprobeerd en wat dat had opgeleverd. Toen de deelnemers terugkwamen in de trainingszaal vroeg ik hen of het gesprekje nuttig was geweest. Eén van de mensen die het nuttig vond, wilde dit graag toelichten.

Lees verder »

Tijdens een informele gelegenheid kwam ik Mats tegen. In ons gesprek vertelde hij me op een gegeven moment dat zijn werk hem erg beviel maar dat de houding van zijn leidinggevende hem frustreerde. Wat hij me vertelde deed me denken aan de invloedrijke inzichten van Douglas McGregor die hij beschreef in zijn boek The Human Side of Enterprise. Lees verder »

Wat is effectief leiderschap? Ooit werd de effectieve leider gezien als de onbetwiste, dominante autoriteit, die alles begrijpt en elke beslissing neemt. Maar ons beeld van wat effectief en acceptabel leiderschap is, is door de jaren heen aanzienlijk getransformeerd. Oude opvattingen over leiderschap steunden sterk op dogma’s en intuïties. Maar we kunnen niet langer alleen op onze intuïties leunen als het gaat om het bepalen van leiderschapskwaliteit. Empirisch onderzoek heeft bewezen noodzakelijk te zijn bij het ontdekken van wat echt werkt in leidinggeven. De psychologische wetenschap biedt hierbij onmisbare methoden en levert cruciale inzichten. In dit artikel duik ik dieper in enkele van deze onderzoeken, die illustratief zijn voor hoe de empirische wetenschap onze visie op leiderschap fundamenteel heeft veranderd.

Lees verder »

Leidinggevenden zijn soms niet zo duidelijk over wat zij verwachten van een medewerker en hopen dat een externe coach of trainer deze duidelijkheid kan bieden. Dat werkt vaak niet. 

Leidinggevenden vinden het niet altijd zo gemakkelijk om duidelijk te zijn over hun verwachtingen van medewerkers. Mogelijk heeft dit ermee te maken dat ze niet autoritair willen overkomen of omdat ze wel eens negatieve reactieve reacties hebben gehad op eerdere pogingen om duidelijk te zijn. Als coach kreeg ik eens het verzoek van een leidinggevende om een van zijn medewerkers te coachen. Ik vroeg wat of er wat hem betreft een doel van de coaching was en de leidinggevende reageerde in wat algemene (vage) termen. Ik herinner me niet meer precies wat hij zei -het is al bijna 15 jaar geleden- maar ik kreeg de indruk dat de coaching helemaal bedoeld was voor deze medewerker en dat de leidinggevende zelf geen specifieke doelen had met de coaching.