Er is veel onderzoek gedaan naar welke interventies leerlingen en studenten helpen om goed te leren en te presteren. Tot nu toe heeft nadruk gelegen op het onderzoeken van kortetermijneffecten van interventies. Begrijpelijk, want je wilt graag dingen doen die studenten snel helpen wanneer ze problemen in het leren en presteren. Maar wat weten we over de langetermijneffecten van interventies?

Graag wil ik iets uitleggen over psychologische interventies die leiden tot recursieve verandering in personen en situaties. In allerlei contexten in het leven zijn we voortdurend op zoek naar manieren om verbetering tot stand te brengen. Een voorbeeld is het verbeteren van de inzet, betrokkenheid en leerprestaties van leerlingen in het onderwijs, in het bijzonder voor leerlingen in achterstandssituaties. Een ander voorbeeld is het verminderen van de ongelijkheid tussen groepen op de arbeidsmarkt. Hieronder kun je lezen over een nog niet zo breed bekende manier om bij te dragen aan sociale progressie: psychologische interventies.

Lees verder »

Gregory Walton en Timothy Wilson hebben een artikel gepubliceerd waarin zij een interventiebenadering presenteren voor persoonlijke en sociale problemen (Walton & Wilson, 2019). De noemen deze aanpak wise interventions en hij is gebaseerd op kennis uit de sociale psychologie (zie ook psychologische interventies). In de aanpak staat centraal hoe mensen subjectieve betekenis geven aan hun situaties. Ze vormen werkhypotheses over zichzelf, over andere mensen en over sociale situaties. In bepaalde contexten kunnen schadelijke werkhypotheses ontstaan die een negatieve spiraal kunnen veroorzaken. De auteurs beschrijven interventies waarmee mensen hun werkhypotheses kunnen aanpassen waardoor ze beter kunnen gaan functioneren. Ze leggen uit hoe kleine interventies kunnen leiden tot eerste veranderingen die ingebed kunnen raken in het leven van mensen. Hieronder kun je een korte beschrijving lezen van de wise interventions aanpak.

Lees verder »

Hoofdstuk 3 uit De Psychologie van Progressie (2017).

Mikken op progressie getuigt van optimisme. Maar hoe optimistisch kunnen we zijn? Hoe goed kunnen we verwachten dat het leven wordt? Hoe we deze vraag beantwoorden heeft veel consequenties voor ons leven. 

Lees verder »

Er zijn twee nieuwe publicaties over de effecten van groeimindsetinterventies. De twee artikelen analyseren via meta-analyses dezelfde onderzoeksliteratuur maar trekken totaal verschillende conclusies. Macnamara & Burgoyne (2022) stellen dat groeimindsetinterventies nauwelijks werken; Burnette et al. (2022) vonden positieve effecten op academische resultaten, geestelijke gezondheid en sociaal functioneren. Hoe dit kan? Er is een eenvoudige en belangrijke verklaring die wordt beschreven in een artikel van Tipton et al (2022).

Lees verder »

Onlangs viel me op, nog wat meer dan anders al het geval is, hoeveel fouten ik maak. Ik constateerde dat ik, in feite, aan de lopende band kleine en grotere fouten maak. Het is niet zo dat ik mijn best niet doe voor wat ik probeer te bereiken. Dat doe ik wel. Toch blijven de fouten komen. En ik sta hierin denk ik niet alleen. Ieder van ons maakt elke dag fouten. Ook viel me op dat hoe goed ik ook heb geprobeerd om iets goeds op te bouwen in mijn leven en werk, er altijd problemen blijven komen. Ook hierin denk ik niet alleen te staan. Hoe succesvol je ook bent, je komt iedere dag kleine en grotere problemen tegen. Hoe kunnen we het beste denken over deze onvermijdelijkheid van fouten en problemen?Lees verder »

Exacte vakken hebben de naam de moeilijkste te zijn en dat is begrijpelijk. Maar psychologie is in bepaalde opzichten misschien wel moeilijker. 

Hieronder kun je drie gesprekjes lezen tussen een HR-adviseur en een leidinggevende. In de eerste drie gesprekjes is de aanpak van de leidinggevende niet effectief, in het vierde gesprekje wel. In de eerste twee gesprekjes is de aanpak van de HR-adviseur niet effectief, in het derde gesprekje, een voorbeeld van progressiegericht adviseren, wel.Lees verder »

Hieronder presenteer ik een lijst van cognitieve biases, heuristieken en effecten waar we allemaal in zekere mate behept zijn met daarbij een compacte uitleg (lees ook dit, dit en dit). Ik gebruik vooral de Engelse termen omdat deze het vaakst gebruikt worden, ook in Nederlandstalige literatuur. Het kennen van deze fouten en heuristieken kan ons helpen om onszelf en anderen beter te begrijpen, om minder slachtoffer te worden door toedoen van deze fouten en neigingen en om een realistischere kijk op de werkelijkheid te ontwikkelen (lees ook dit, dit en dit).

Lees verder »

Bron: Visser, C.F., (2017). Leren & presteren. Hoe word je beter? Just-in-Time Books. 

Hoe goed we leren en presteren, hangt mede af van hoe goed we denken. Maar wat is goed denken? Is dit hetzelfde als intelligentie? Weten we, als we een intelligentietest bij iemand hebben afgenomen, hoe goed die persoon kan denken? Het antwoord is “nee”. Goed denken is veel breder dan intelligentie. Intelligentietests zijn slechts incomplete instrumenten om de kwaliteit van denken van mensen te meten. Als goed denken breder is dan intelligentie, hoe zou je het dan kunnen definiëren? Ik doe dat aan de hand van de volgende vier dimensies:

Lees verder »

Progressiegerichte gesprekken zijn vaak nuttig. Ze verlopen meestal in een prettige sfeer en leveren doorgaans goede ideeën op voor volgende stappen. Na afloop van progressiegericht gesprekken en sessies voelen deelnemers zich vaak competent, optimistisch en verbonden met elkaar.  Progressiegerichte technieken zijn bruikbaar in allerlei situaties zoals helpende gesprekken, sturende gesprekken, conflicthantering en teamsessies. Hieronder bespreek ik drie redenen waarom mensen progressiegerichte technieken (nog) niet gebruiken. Lees verder »

Sinds een jaar of acht is er een discussie ontstaan over de betrouwbaarheid van bevindingen van psychologisch wetenschappelijk onderzoek. Een groot project liet zien dat van 100 in onderzoek gevonden effecten slechts ongeveer een derde werd gerepliceerd (Open Science Collaboration, 2015). Binnen de psychologie wordt hard gewerkt om onderzoeksmethoden te verbeteren en te komen tot meer betrouwbare bevindingen (zie hier en hier). Een nieuw artikel van Yeager et al. (2019) beschrijft replicatieonderzoek naar 7 veel onderzochte en invloedrijke psychologische verschijnselen. Hieronder kun een beknopte samenvatting lezen van dat onderzoek.

Lees verder »

In sociale interacties communiceren we vooral via woorden en gezichtsuitdrukkingen. Deze woorden en gezichtsuitdrukkingen kunnen een positieve of negatieve emotionele lading (valentie) hebben. De emotionele valentie van woorden en gezichtsuitdrukkingen kan een effect hebben op hoe we de informatie in de sociale interactie verwerken. Verwerken we negatieve woorden en gezichtsuitdrukkingen beter en sneller? Of is het juist omgekeerd en hebben positieve woorden en gezichtsuitdrukkingen een voordeel? Of is er een verschil in hoe we reageren op woorden en gezichtsuitdrukkingen? En is het antwoord op dit soort vragen afhankelijk van je leeftijd? Kauschke et al. (2019) beantwoorden deze vragen in een nieuw reviewartikel (pdf).

Lees verder »

In deze post uitte ik mijn scepsis over iets wat ‘Positive education’ wordt genoemd, een aanpak die wordt gepromoot door Martin Seligman (foto). Wat dat is, wordt uitgelegd in de video die ik ook noemde. Mijn twee redenen om sceptisch te zijn waren

1. dat ik de definities van positive education zoals die werden genoemd in de video eerder verwarrend dan verhelderend vond en
2. dat het voor mij geen uitgemaakte zaak is of geluk een criterium moet zijn in onderwijs (lees de post voor meer details over dit tweede punt. 

Lees verder »

Hieronder kun je vier gesprekjes tussen een leidinggevende en een medewerker lezen. In de eerste drie gesprekjes is de aanpak van de leidinggevende niet effectief, in het vierde gesprekje wel.

Lees verder »