De zelfdeterminatietheorie (ZDT) werd ontwikkeld door Edward Deci en Richard Ryan. Zij behoren nu tot de meest geciteerde psychologen ter wereld. ZDT is de best onderzochte en meest invloedrijke motivatietheorie van dit moment. We bespreken de waarde van de ZDT voor het onderwijs waarbij we laten zien hoe belangrijk autonomie-ondersteuning en structuur zijn voor een goede motivatie.
Lees verder »
In de nieuwste toevoeging aan haar omvangrijke reeks publicaties, “Progressiegericht Lesgeven, Florerend leren“, slaagt Gwenda Schlundt Bodien er opnieuw in om de kracht van progressiegericht werken te tonen. Als medeontwikkelaar van deze aanpak vertaalt zij op levendige wijze actuele wetenschappelijke inzichten naar de dagelijkse realiteit van het klaslokaal.
Het boek fungeert als een gids voor leraren, hen navigerend door de voornaamste uitdagingen van het hedendaagse onderwijs: van het aanpakken van onoplettendheid en desinteresse bij leerlingen tot het bevorderen van een positieve sfeer en het omgaan met persoonlijke twijfels als leraar. Progressiegericht Lesgeven biedt niet alleen inzicht in de problemen, maar ook concrete, toepasbare oplossingen.
Lees verder »
In een maatschappij die nogal eens het bereiken van perfectie benadrukt, worstelen velen van ons met het verlangen om aan deze hoge standaarden te voldoen. Maar wat als we een gezondere benadering van succes en prestaties konden omarmen? In haar boek ‘Niet perfect, toch tevreden’, biedt Liesbet Boone een transformerende blik op hoe we ons begrip van perfectionisme kunnen ombuigen naar een meer vervullende en duurzame kijk: optimalisme.
Lees verder »
Op deze site heb je al eerder kunnen lezen over intrinsieke doelen en extrinsieke doelen. Onderzoek binnen de zelfdeterminatietheorie suggereert dat het kiezen voor intrinsieke doelen een wijzere keuze is dan kiezen voor extrinsieke doelen. Nieuw onderzoek ondersteunt dit.
Lees verder »
Twee psychologische theorieën waar je op deze site al vaker over hebt kunnen lezen zijn de zelfdeterminatietheorie en de theory of planned behavior. Een nieuw onderzoek (Chan et al., 2020) brengt de relaties tussen deze twee theorieën in kaart. Lees verder »
De onderzoekers Jayawickreme, Prentice & Fleeson (2020) beschrijven in een nieuw hoofdstuk voorlopig bewijs voor moraliteit als psychologische basisbehoefte. Ik bespreek hieronder enkele onderdelen van dit hoofdstuk. Lees verder »
Het functioneren van leerlingen wordt beïnvloed door hun motivatie. Een nieuwe meta-analyse (k=344, N=223209) van Howard et al. (2020) brengt de relatie in kaart, tussen verschillende soorten motivatie zoals die binnen de zelfdeterminatietheorie worden onderscheiden, en verschillende aspecten van functioneren van leerlingen. Hieronder bespreek ik enkele highlights van dit onderzoek.
Lees verder »
Psychologie wordt meestal vooral in verband gebracht met domeinen als opvoeding, onderwijs en werk. Maar de toepassing van psychologische kennis kan verder reiken. We kunnen door een psychologische bril kijken naar onze maatschappij en naar cultuur.
Lees verder »
Een lezer vroeg of het gebrek aan bevrediging van psychologische basisbehoeften een rol kan spelen in het ontstaan van persoonlijkheidsstoornissen en psychopathologie. Het korte antwoord is ‘ja’. Hieronder beschrijf ik hoe behoeftenfrustratie een rol kan spelen in het ontstaan van verschillende soorten psychopathologie.
Lees verder »
De rol van opvoeder kan veel voldoening brengen. Tegelijk kan het een knap complexe en uitdagende rol zijn. Intuïtief doen we waarschijnlijk veel dingen goed maar misschien ook enkele dingen niet zo effectief. Een van de intuïties die we als ouder misschien hebben is om extra positieve aandacht te geven aan ons kind als het gedrag vertoont dat in onze ogen goed is en positieve aandacht achterwege te laten als het kind ongewenst gedrag vertoont. Lees hieronder waarom je deze twee vormen van voorwaardelijke achting beter achterwege kunt laten. Lees ook wat je in plaats daarvan beter kunt doen.
Lees verder »
De moderne psychologie heeft ons veel geleerd over motivatie. Goed gemotiveerd zijn is één van de meest waardevolle dingen in het leven. Maar laten we niet streven naar een perfecte motivatie want die zullen we vermoedelijk nooit bereiken.
Lees verder »
De Basic Psychological Need Theory (BPNT) is één van de zes mini-theorieën waaruit de zelfdeterminatietheorie (ZDT) bestaat. In een nieuw artikel geven Maarten Vansteenkiste, Richard Ryan en Bart Soenens een overzicht van de ontwikkelingen binnen de BPNT. Hier vat ik het artikel kort samen.
Lees verder »
Veel onderzoek binnen de zelfdeterminatietheorie heeft gekeken naar de effecten van aspecten van situaties op motivatie van individuen. Contexten waarin de psychologische basisbehoeften van individuen worden ondersteund verbeteren de kwaliteit van hun motivatie terwijl contexten die deze basisbehoeften belemmeren motivatie verslechteren. Er is veel minder onderzoek gedaan naar hoe factoren binnen individuen de kwaliteit van hun motivatie beïnvloeden. Mindfulness wordt gezien als iets dat mogelijk de motivatie verbetert. In een nieuw artikel beschrijven Donald et al., (2019) een meta-analyse m.b.t. de relatie tussen mindfulness en motivatiekwaliteit.
Lees verder »
Een nieuw onderzoek brengt de visie van John Rawls op een rechtvaardige samenleving in verband met de psychologische basisbehoeften uit de zelfdeterminatietheorie.
Lees verder »
Er vindt momenteel veel interessant onderzoek plaats naar psychologische basisbehoeften. Dit onderzoek valt binnen één van de zes minitheorieën van de zelfdeterminatietheorie, de Basic Psychological Needs Theory (BPNT). Van drie behoeften bestaat inmiddels veel bewijs dat ze voldoen aan de uiterst strikte eisen die gesteld worden om te kunnen spreken van een psychologische basisbehoefte: de behoeften aan autonomie, competentie en verbondenheid. Enkele andere begrippen die gezien zijn als veelbelovende kandidaten om ook aangemerkt te worden als basisbehoefte zijn: de behoefte aan nieuwheid (zie hier en hier), aan contact met de natuur en aan weldadigheid (beneficence) (zie o.a. hier). Nieuw onderzoek van Martela & Ryan (2019) gaat in op die laatste kandidaat: de behoefte aan weldadigheid. Hun onderzoek laat zien dat deze behoefte niet dient te worden gezien als een psychologische basisbehoefte maar wel als een basic wellness enhancer, oftewel een basiswelzijnsversterker. Lees verder »
Open link ► Dit onderzoek van Aharoni et al. (2024) heeft zich gericht op de vraag of mensen morele evaluaties…