Op deze site heb je al eerder kunnen lezen over intrinsieke doelen en extrinsieke doelen. Onderzoek binnen de zelfdeterminatietheorie suggereert dat het kiezen voor intrinsieke doelen een wijzere keuze is dan kiezen voor extrinsieke doelen. Nieuw onderzoek ondersteunt dit.

Intrinsieke versus extrinsieke doelen

Intrinsieke doelen zijn gericht op opbrengsten die we in zichzelf waarderen. Voorbeelden van intrinsieke doelen zijn: goede en intieme relaties met mensen, persoonlijke groei, zelfexpressie, meesterschap, en nuttige bijdragen aan de gemeenschap van waaruit je deel uitmaakt.

Extrinsieke doelen zijn doelen die gericht zijn op instrumentele opbrengsten. Voorbeelden van extrinsieke doelen zijn: rijkdom, roem, aanzien, macht.

Relatie tussen soorten doelen en welzijn

Onderzoek heeft laten zien dat het bereiken van intrinsieke doelen in het algemeen gepaard gaat met meer welbevinden dan het bereiken van extrinsieke doelen.

Dit heeft vermoedelijk te maken met het volgende: het bereiken van intrinsieke doelen leidt direct tot de bevrediging van onze psychologische basisbehoeften aan autonomie, competentie en verbondenheid. Het bereiken van extrinsieke doelen doet dat niet en kan zelfs welzijn ondermijnen. (Lees meer).

Meta-analyse Bradshaw et al. (2022)

Emma Bradshaw et al. (2022) voerden een meta-analyse uit om de relatie tussen type doelen en welzijn nader in kaart te brengen. In hun meta-analyse namen zij 105 onderzoek op waarin 1808 effecten werden gerapporteerd en met een totale steekproef van N = 70.110.

Als resultaat kwam naar voren dat intrinsieke aspiraties positief samenhingen met welzijn en negatief met onwelzijn. Extrinsieke doelen lieten een negatieve relatie met welzijn zien en een positief verband met onwelzijn.

Discussie

In onze samenleving worden extrinsieke doelen nogal eens verheerlijkt. Rappers en voetballers laten trots hun Rolex horloges en Bentleys zien. Veel kinderen krijgen de boodschap mee dat slagen in het leven vooral een kwestie is van rijkdom, aanzien en invloed. Maar het heeft er alle schijn van dat deze boodschap zeer misleidend is.

Slagen in het leven heeft vermoedelijk veel meer te maken met heel andere doelen. Hoe eerder we ons dat realiseren, hoe beter.

Zoals ik al eens schreef stemt dit soort onderzoek tot nadenken over wat we onze kinderen aanleren, en hoe we praten met onze leerlingen, medewerkers en klanten. Wil je ze echt helpen, leer ze dan het belang van het kiezen van intrinsieke levensdoelen.