Een bekende psychologische theorie is de theory of planned behavior (TPB; Ajzen, 1991, 2012). Deze theorie helpt om menselijk gedrag te kunnen voorspellen, begrijpen en beïnvloeden. Veel onderzoek heeft de effectiviteit van interventies gebaseerd op de TPG laten zien (zie onder andere Steinmetz ea, 2016). Een beperking van TPB is echter dat deze te weinig aandacht heeft voor de doelen van individuen. Om deze beperking op te heffen en daarmee de toepasbaarheid van de TPB te verbreden integreren Ajzen & Kruglanski (2019) in een nieuw artikel de TPB met een theorie over doelen, de goal systems theory (GST). Lees verder »

Klopt het dat we bij feedback op ons eigen functioneren geen negativiteitsbias maar een positiviteitsbias hebben? Er wordt vaak gesproken van een negativiteitsbias die bij de meesten van ons in allerlei situaties optreedt. Deze houdt in dat we negatieve informatie eerder opmerken en er sterker door beïnvloed worden. Maar hoe verhoudt deze negativiteitsbias zich tot een ander verschijnsel waar we ook vaak over horen, namelijk de self-enhancement bias? Dit laatste verschijnsel houdt in dat we een voorkeur hebben voor positieve informatie over onszelf zodat we een positief zelfbeeld kunnen bewaren. Klopt het nou dat bij informatie over ons eigen functioneren geen negativiteitsbias maar een positiviteitsbias hebben? Nieuw onderzoek van Müller-Pinzler et al. (2019) geeft antwoord op deze vraag. Lees verder »

Feedback, informatie over de effecten van ons gedrag, kan ons helpen om beter worden in wat we doen. Zelf hebben we per definitie maar een beperkt zicht op de effecten van ons handelen. Andere mensen kijken vanuit een ander perspectief naar wat we doen en kunnen daarom andere dingen zien. Ze beschikken bovendien misschien over meer of andere kennis en vaardigheden waardoor hun feedback extra leerzaam kan zijn voor ons. Of deze positieve effecten van feedback gerealiseerd worden, hangt af van waarover de feedback gaat, hoe de feedback wordt geformuleerd en gedoseerd en van wat de ontvanger vervolgens doet met de feedback. Via de onderstaande checklist kun je zicht krijgen op welke principes van effectieve feedback je al toegepast en welke mogelijkheden voor progressie er zijn.
Lees verder »

Nu progressiegericht werken bekender aan het worden is, zijn veel mensen op zoek naar manieren om progressiedenken in hun teams vorm te geven. Het vinden van dit soort vormen kan meerdere voordelen hebben. Een eerste voordeel is dat alle teamleden geactiveerd worden in plaats van alleen een minderheid die normaal gesproken de boventoon voert. Een tweede voordeel is dat in kaart gebracht wordt wat al goed gaat en bereikt is. Dit is een tegenmaatregel tegen de negativiteitsbias en helpt om het competentiegevoel en optimisme in het team te versterken. Een derde voordeel is dat er een duidelijk beeld ontstaat van verder te bereiken progressie. Een vierde voordeel is dat er duidelijke stappen vooruit worden geformuleerd.

Hier wil ik een nieuwe vorm introduceren om progressiedenken in teams te stimuleren en dit soort voordelen te behalen: progressiepresentaties. Lees verder »

In de meeste beroepen hangt de kwaliteit van de werkuitvoering af van menselijk handelen. Bij dit menselijk handelen zijn niet alleen de technische kennis en vaardigheden belangrijk maar ook vaardigheden op het gebied van samenwerken en communiceren. Samenwerken is vaak belangrijk omdat mensen meestal samen verantwoordelijk zijn voor het bereiken van resultaten in het werk. Ze moeten werk overdragen aan elkaar, elkaar goed informeren, elkaar ondersteunen en elkaar dingen leren. Communiceren is ook zeer belangrijk om over en weer verwachtingen duidelijk te kunnen maken en om elkaar aan te spreken op een manier die werkt. Het onderstaande situationele communicatiemodel kan je helpen om te bepalen hoe je effectief kunt communiceren in verschillende situaties. Lees verder »

Feedback kan heel waardevol zijn. Feedback, informatie over de effecten van ons gedrag, kan ons helpen om beter worden in wat we doen. Zelf hebben we per definitie maar een beperkt zicht op de effecten van ons handelen. Andere mensen kijken vanuit een ander perspectief naar wat we doen en kunnen daarom andere dingen zien. Ze beschikken bovendien misschien over meer of andere kennis en vaardigheden waardoor hun feedback extra leerzaam kan zijn voor ons. Of deze positieve effecten van feedback gerealiseerd worden, hangt af van waarover de feedback gaat en van de hoe effectief de feedback wordt aangereikt. Hier zijn enkele vragen om je feedback zo effectief mogelijk te maken.Lees verder »

Als we anderen ergens in zien excelleren, zijn we misschien geneigd om te denken dat ze beschikken over een superieur talent. Hoe zouden ze anders zo ontzettend goed kunnen zijn in wat ze doen? Die vraag is beantwoord door Anders Ericsson en zijn collega’s (Ericsson & Pool, 2016). Zij kwamen erachter dat een belangrijke sleutel, zo niet de belangrijkste, tot het opbouwen van excellentie, een bepaalde manier van oefenen is die deliberate practice heet.Lees verder »

Het gedurende een bepaalde periode bijhouden van een mindsetdagboek kan je helpen om je eigen groeimindset te versterken. In dit dagboek kun je een paar keer per week schrijven over verschillende onderwerpen die te maken hebben met mindset. Je kunt bijvoorbeeld denken aan de volgende drie onderwerpen:

1. Reflecties op de mindsettheorie
2. Schrijven over dagelijkse gebeurtenissen
3. Schrijven over je plannenLees verder »

De afgelopen tijd heb ik regelmatig opmerkingen gehoord in de trant van: “Ik heb heel erg veel geleerd van jullie boeken en blogs maar het voegt toch ontzettend veel toe om ook training bij jullie te volgen.” Als ik doorvraag over wat het dan is dat die trainingen vooral toevoegen, hoor ik steevast als meest genoemde antwoord: oefenen volgens de deliberate practice aanpak. Tijdens deliberate practice oefenen we wat de cursisten nog niet zo goed afgaat, wat ze dus lastig vinden. Dit brengt altijd wel een zeker ongemak met zich mee omdat je als cursist tijdens het oefenen merkt dat nog niet alles goed lukt en je ook feedback krijgt over hoe je het anders zou kunnen doen. Soms is het oefenen op de deliberate-practice-manier op een eerste dag van een training wel wat wennen maar op latere trainingsdagen worden cursisten er vaak steeds enthousiaster over omdat ze merken hoeveel ze ervan leren.Lees verder »

Autonomie-ondersteuning is effectief in de opvoeding, op school en in de werkcontext. Sommigen denken onterecht dat een opmerking als deze een pleidooi is voor ‘vrijheid-blijheid’, ‘iedereen doet maar lekker waar hij zelf zin in heeft’ en ‘chaos en anarchie’. Maar dat is onterecht. Autonomie-ondersteuning houdt niet in dat er geen structuur wordt geboden. Autonomie-ondersteuning en structuur gaan hand in hand. Het bieden van structuur versterkt de beleving van autonomie en is daar zelfs doorgaans een voorwaarde voor. Aan de hand van de onderwijs context werk ik deze stelling hieronder uit.Lees verder »

Er zijn verschillende soorten doelen. Wat zijn de verschillen en wanneer werken welke soorten doelen het beste? In een nieuw artikel vatten Latham & Seijts (2016) de bevindingen samen van de goals-setting theory (GST; Locke & Latham, 1990; 2013), een goed onderbouwde theorie over het stellen van doelen. GST-onderzoek heeft laten zien het stellen van specifieke, uitdagende doelen leidt tot hogere prestaties dan gemakkelijke en abstracte doelen het het niet stellen van doelen, waarbij geldt: hoe hoger het doel, hoe hoger de prestatie. Dit geldt mits voldaan is aan vier condities: de persoon is bekwaam om het doel te bereiken, de persoon beschikt over de situationele (hulp)middelen die nodig zijn voor het behalen van het doel, de persoon is gecommitteerd voor het doel en de persoon krijgt objectieve feedback over progressie richting het doel. Lees verder »

Constructieve feedback, zowel negatieve als positieve, kan een belangrijke rol spelen bij het halen van doelen. Uit eerder onderzoek van Koo and Fishbach (2008) is gebleken dat feedback twee soorten boodschappen kan geven. De eerste boodschap gaat over commitment. Het kan iets zeggen over of je doelen de moeite waard zijn en of je kans van slagen hebt. Individuen die niet sterk gecommitteerd zijn, kunnen harder gaan werken na positieve feedback (en  juist iets minder hard na negatieve feedback).

De tweede boodschap gaat over progressie. Feedback kan iets zeggen over of je je voldoende hebt ingezet en of je voldoende progressie hebt bereikt. Sterk gecommiteerde individuen kunnen harder gaan werken na negatieve feedback maar juist minder hard na positieve feedback (zie figuur hiernaast). Met negatieve feedback wordt hier overigens niet bedoeld kritiek of verwijten maar informatie over wat er nog niet goed gaat en over wat er beter kan.
Lees verder »

Het krijgen van goede feedback is enorm belangrijk om nieuwe dingen te leren. Het geven van goede feedback is een vaardigheid op zich (enkele ideeën over hoe je dat kunt doen, kun je hier en hier lezen). Feedback geven kan erg ondersteund worden als de persoon zelf vraagt om feedback. Een nieuw onderzoek suggereert dat een autonomie-ondersteunende manier van leidinggeven het gemakkelijker maakt voor mensen die nieuw zijn in een functie om zelf om feedback te vragen.

Self-Determined Feedback Seeking: The Role of Perceived Supervisor Autonomy Support
Beenen, Pichler, & Levy (2016)Lees verder »

CPW trainingen progressiegericht werken worden door cursisten over het algemeen beoordeeld als leerzaam en prettig. We merken dit ook doordat cursisten onze trainingen aanbevelen aan collega’s en kennissen en ook regelmatig zelf terugkomen in een vervolgtraining. Als ik probeer te analyseren wat de belangrijkste reden is waarom onze trainingen goed werken dan komt ik tot het volgende antwoord: progressiegericht oefenen. In de trainingen van CPW bieden wij deelnemers veel gelegenheid om situaties te oefenen die voor hen relevant zijn en die ze uitdagend vinden. Ze oefenen veel met elkaar en met ons als trainers en soms met een live-cliënt. Lees verder »

Dat bepaalde van onze capaciteiten, als we ouder worden, afnemen, staat vast. Maar geldt dit voor al onze capaciteiten in dezelfde mate? Nee. Lees verder »