Hoe hangt bescheiden leiderschap samen met het vertrouwen functioneren van medewerkers? Een onderzoek van Cho et al (2020) geeft hier inzicht in. Lees verder »

Een van de belangrijkste theoretische pijlers onder de progressiegerichte aanpak is de zelfdeterminatietheorie (ZDT). De bevindingen uit zelfdeterminatietheorie zijn praktisch goed bruikbaar in veel contexten zoals in de opvoeding, de schoolcontext, werk en leidinggeven en coachen en counseling. Veel mensen (zeker lezers van deze site) hebben al gehoord over de psychologische basisbehoeften aan autonomie, competentie en verbondenheid, maar de zelfdeterminatietheorie omvat meer interessants. We merken vaak dat onze klanten en cursisten geïnteresseerd zijn om meer te leren over zelfdeterminatietheorie. Daarom geef ik hier wat meer uitleg. Daarbij baseer ik me vooral op het werk van Ed Deci en Richard Ryan en de website www.selfdeterminationtheory.org. Zelfdeterminatietheorie richt zich op 6 hoofdonderwerpen. Deze worden hieronder kort besproken.

Lees verder »

In opvoeding, opleiding en werk willen we mensen graag in beweging krijgen. Hoe doen we dat? Grofweg zijn er twee motivatiestijlen onderscheiden die beide veel voorkomen: de contolerende motivatiestijl en de autonomie-ondersteunende motivatiestijl. Veel onderzoek uit de zelfdeterminatietheorie heeft laten zien: de autonomie-ondersteunde stijl is veruit superieur (zie bijvoorbeeld hier). Mensen voelen zich er beter bij en ze functioneren er beter bij. Maar de controlerende stijl, hoe ineffectief ook, komt toch nog zeer vaak voor. Hoe komt dat?

Lees verder »

Een nieuw onderzoek van Reeve et al. (2023), verkent een nieuw model binnen de zelfdeterminatietheorie (SDT), het tripartite motivatiemodel. Dit model richt zich op het begrijpen van de onderliggende oorzaken van verminderd functioneren bij leerlingen. De bevindingen beloven nieuwe inzichten in hoe onderwijsomgevingen de motivatie en betrokkenheid van leerlingen kunnen beïnvloeden.

Lees verder »

Heb je wel eens gehoord van de term helikopterouders? Kort gezegd wordt er meestal een vorm van overbeschermend ouderschap mee bedoeld die meestal goed bedoeld is maar averechts werkt. Ouders zouden zich steeds meer verregaand bemoeien met hun kinderen, zelfs nadat die het ouderlijk huis al verlaten hebben.

Met de moderne opvatting dat autoritair ouderschap niet meer van deze tijd is, zouden ouders nu doorschieten in het andere uiterste, namelijk een vorm van doorgeschoten zorg en betrokkenheid. In dit korte artikel ga ik in op vragen als: Wat is helikopterouderschap? Bestaat het echt en is het een veelvoorkomend probleem? En duidt het bestaan van helikopterouderschap erop dat zorg en betrokkenheid ook negatief kunnen zijn? En als helikopterouderschap bestaat, wat zijn de mogelijk negatieve effecten ervan en waar worden die door in de hand gewerkt? 

Lees verder »

De behoefte aan autonomie is een universele basisbehoefte van mensen. Als die behoefte aan autonomie vervuld wordt voelen we ons beter en functioneren we ook beter in allerlei opzichten (zie hier). Daarom doen we er verstandig aan in allerlei contexten om te proberen de autonomie van anderen te ondersteunen. Dat kan op verschillende manieren: door het bieden van keuzes, door het stimuleren van eigen initiatief en uitproberen van dingen en door het vragen om inbreng bij beslissingen. Een nieuw onderzoek wijst nog op een andere belangrijke manier om de autonomie van anderen te ondersteunen: door hen te respecteren als gelijkwaardig.

Lees verder »

De moderne psychologie heeft ons veel geleerd over motivatie. Goed gemotiveerd zijn is één van de meest waardevolle dingen in het leven. Maar laten we niet streven naar een perfecte motivatie want die zullen we vermoedelijk nooit bereiken.

Lees verder »

In een nieuw artikel presenteren Slemp et al. (2020) de resultaten van een meta-analyse naar de antecedenten en consequenties van gecontroleerde motivatie en autonome motivatie bij leraren. De meta-analyse, waarbij 1117 correlatiecoëfficiënten uit 102 steekproeven werden geanalyseerd, toetste belangrijke voorspellingen van de zelfdeterminatietheorie.

Lees verder »

Onderzoekers Gillison et al. (2018) hebben een meta-analyse uitgevoerd om het effect te bepalen van technieken gebaseerd op de zelfdeterminatietheorie (ZDT) op motivatie voor gezond gedrag. In 8 databases zochten zij relevante publicaties uit de periode van 1970-2017. In de meta-analyse namen zij uiteindelijk 74 onderzoeken mee die alle een controlegroep hadden en een voor- en nameting. De gebruikte technieken werden gegroepeerd tot 18 ZDT technieken. Er werd gekeken naar het effect van het gecombineerde gebruik van deze technieken op de volgende uitkomsten: 1) beleefde autonomie, 2) beleefde competentie, 3) beleefde verbondenheid, 4) autonome motivatie en 5) beleefde autonomie-ondersteuning. Ook werd gekeken naar de afzonderlijke effecten van de ZDT-technieken.

Lees verder »

In de huidige tijd is het belangrijk dat medewerkers tevreden zijn over hun werk en zich betrokken voelen bij hun organisatie. Wanneer dit namelijk het geval is, voelen ze zich beter en functioneren ze beter. Ook hebben ze dan sterker de neiging om bij de organisatie te blijven werken. Het is dus een belangrijke vraag hoe we deze positieve effecten op medewerkers kunnen bereiken. Güntert (2015) deed een onderzoek, gebaseerd op de zelfdeterminatietheorie en vond enkele interessante resultaten.

Lees verder »

Een artikel van Angelica Moè en Idit Katz (2022) onderzoekt de relaties tussen motivatie van docenten, hun enthousiasme en hun motivatiestijl richting leerlingen.

Lees verder »

Een cursist stelde me gisteren de vraag: “Hoe komt het toch dat een controlerende manier van aansturen en lesgeven zoveel voorkomt terwijl een autonomie-ondersteunende manier zoveel beter en prettiger werkt?” Ik zal hieronder proberen deze vraag te beantwoorden. Voordat ik dat doe, geef ik eerst een korte samenvatting van wat autonomie-ondersteuning en gecontroleerde regulatie inhouden. Uit veel onderzoek binnen de zelfdeterminatietheorie is gebleken dat autonome motivatie in allerlei opzichten veel beter werkt dan gecontroleerde motivatie. Een autonomie-ondersteunende manier van begeleiden en aansturen van mensen werkt dan ook beter dan een gecontroleerde manier van aansturen en begeleiden (gecontroleerde regulatie). Het onderstaande plaatje uit mijn boek Kiezen voor progressie (2016) vat de verschillen tussen autonome motivatie en gecontroleerde motivatie en hun verschillende effecten, samen:

Lees verder »

Het is belangrijk om effectieve manieren te vinden om cognitief extra ontwikkelde of begaafde leerlingen te motiveren. Veel onderzoeken laten namelijk zien dat motivatieproblemen vaak de reden zijn dat deze leerlingen minder goed presteren dan ze zouden kunnen. Ook zijn er aanwijzingen dat deze leerlingen meer problemen hebben met schoolmotivatie dan andere. Dit kan komen doordat het onderwijs niet goed aansluit bij de behoeften van deze leerlingen, wat hun schoolmotivatie kan verminderen. Recent onderzoek van een groep onderzoekers uit België, belicht deze uitdaging vanuit het perspectief van het motiveren van cognitief begaafde leerlingen (Sypré et al., 2023).

Lees verder »

Als ouders vinden we weinig dingen belangrijker dan dat het goed gaat met onze kinderen. Gelukkig hebben we via de manier waarop we hen opvoeden een aanzienlijke invloed op hun mentale gezondheid. Om die invloed goed te kunnen gebruiken is het belangrijk om te weten wat goed werkt in opvoeden. Joussemet et al. (2018) zijn momenteel bezig met onderzoek waarvan de resultaten nog niet binnen zijn. Hun beschrijving van hun onderzoek is toch al interessant omdat het inzicht geeft in enkele kernaspecten van effectief opvoeden. Lees verder »

Voor goed onderwijs is het nodig dat leerlingen betrokken en gemotiveerd bezig zijn met leren. Of dit het geval is, hangt tenminste gedeeltelijk af van hoe docenten lesgeven. Onderzoek heeft laten zien dat bepaalde docentstijlen in het algemeen demotiverend werken (zoals autoritair taalgebruik) en dat andere docentstijlen de motivatie van leerlingen juist ten goede komen (zoals het bieden van keuzemogelijkheden). Wat tot nu toe heeft ontbroken is een geïntegreerd model dat laat zien hoe motiverende en demotiverende docentstijlen eruit zien. Een nieuw artikel van Aelterman et al. (2019) presenteert een dergelijk model in de vorm van een circumflex, een circulaire grafische weergave.

Lees verder »