De affaire rondom Matthijs van Nieuwkerk wierp een schijnwerper op een hardnekkig probleem: tekortschietend leiderschap. Het onderzoeksrapport van de Commissie van Rijn toont aan dat grensoverschrijdend gedrag binnen de NPO wijdverbreid is. 1484 medewerkers meldden dat ze in het afgelopen jaar te maken kregen met toxisch werkgedrag: intimidatie, kleinering of seksueel grensoverschrijdend gedrag. De commissie concludeert dat leidinggevenden op alle niveaus tekortschoten in hun verantwoordelijkheid. Lees verder »
Meningsverschillen en conflicten maken deel uit van het leven iedereen. Het ligt voor de hand dat het nuttig kan zijn om van te voren na te denken over hoe je met een toekomstig conflict wilt omgaan. Johanna Peetz & Igor Grossmann (2020) hebben onderzocht hoe anticiperen op conflicten op een manier die gebruik maakt van de vijf kenmerken van wijs redeneren behulpzaam kan zijn voor hoe je het conflict en de relatie met de ander na afloop beleeft.
Voor de oplossing van veel problemen die we van dag tot dag tegenkomen zijn kennis en intelligentie niet voldoende. Voor die problemen lijkt de toepassing van wijsheid nuttiger te zijn. Veel van de problemen die wij tegenkomen in het dagelijkse leven zijn namelijk te slecht gestructureerd om simpelweg via de toepassing of intelligentie opgelost te kunnen worden (zie ook). In dit artikel leg ik uit waarom dat zo is. In dit artikel kun je lezen hoe psychologen wijs redeneren meetbaar en ontwikkelbaar maken.
Annelies van Unen is een progressiegerichte professional die werkzaam is in een grote organisatie en die wij al jaren kennen. Ze stuurde een interessante casus op. Er was een cliënte naar haar toegestuurd die al een lang lopend conflict achter de rug had met mediation, psychologen en advocaten. Het conflict had gespeeld tijdens de periode dat zij werkte voor haar vorige leidinggevende. Nu had zij een nieuwe leidinggevende die het verbeterplan had opgepakt en haar richting de coachpool had gestuurd en daaruit koos de cliënte voor Annelies. Hieronder beschrijft zij hoe ze de casus heeft aangepakt.
Bij het werken met groepen kan het soms lastig zijn dat de meningen over belangrijke onderwerpen uiteen lopen. In die gevallen kan soms een situatie ontstaan waarin verschillende groepsleden of partijen tegenover elkaar komen te staan en niet goed zien hoe ze vooruit kunnen komen. De discussie kan zich dan steeds meer gaan richten op de dingen waar men het over oneens is. Eerst worden de argumenten voor het ene standpunt naar voren gebracht. Vervolgens worden tegenargumenten gegeven en de argumenten voor het andere standpunt naar voren gebracht. Dan worden de tegenargumenten tegen dit andere standpunt weer belicht. Zo herhaalt zich dit. Er kan een situatie ontstaan waarin beide partijen in herhaling gaan vallen en men niet nader tot elkaar komt. Men kan het gevoel krijgen dat er een patstelling is ontstaan en dat men geen manier kan bedenken om de discussie weer vooruit te helpen.
Bij veel van de problemen die we als mensen kunnen ervaren, spelen strubbelingen in de samenwerking en communicatie met andere mensen een rol. Verschillen in percepties, belangen en doelen tussen mensen kunnen het oplossen van problemen en bereiken van progressie aanzienlijk bemoeilijken. De tegenstellingen die we beleven met andere mensen kunnen ons het zicht belemmeren op gezamenlijke belangen en op waar we het al wel over eens zijn. In individuele coaching, conflicthantering en teamcoaching komen samenwerkings- en communicatieproblemen tussen cliënten vaak aan de orde. Een techniek die in zulke situaties goed kan helpen, is mutualiseren. Mutualiseren betekent het zichtbaar maken en versterken van de gemeenschappelijkheid tussen cliënten door middel van vragen en samenvattingen.
Mensen leren dat groepen kunnen veranderen en verbeteren kan een krachtig instrument zijn om vrede te bevorderen. Hieronder beschrijf ik twee onderzoeken over dit onderwerp, één uit 2011 en één uit 2018.
Binnen een team in een onderwijsorganisatie heerste al twee jaar een slechte sfeer. Zowel tussen de teamleden onderling als tussen het team en de teamleider werden veel verwijten uitgewisseld en was er weinig vertrouwen. De teamleider besloot een coach in te huren om dit probleem te analyseren.
Iedereen kan weleens in een conflictsituatie terechtkomen. Ineffectief handelen in een conflictsituatie kan de relatie in gevaar brengen. Voorbeelden van handelen die vaak niet goed werken in conflictsituaties is: uiten van je negatieve emoties, je vijandig uiten, wraak nemen en de ander beschuldigen. Meer effectieve reacties zijn bijvoorbeeld: je emoties beheersen, vergevend zijn, de schuld op je nemen en de kwestie van een afstandje bekijken. Maar in het vuur van de strijd is vaak lastig om meteen een effectieve manier van reageren te bedenken. Een nieuw onderzoek wijst op een effectieve manier om hier mee om te gaan. Lees verder »
Een van de meest interessante aspecten van het boek The upward spiral van Alex Korb is het denken in termen van neerwaartse en opwaartse spiralen in menselijk functioneren. Het idee van een spiraal is gebaseerd op wat men noemt een positieve feedbacklus, een lus van oorzaak en gevolg die zichzelf versterkt. Een eenvoudig voorbeeld van een positieve feedbacklus is een microfoon die dicht bij een luidspreker wordt gehouden. De microfoon pikt dan het geluid van de luidspreker op en versterkt dat opnieuw en opnieuw en opnieuw. Het resultaat is een snerpende hoge toon. In menselijk functioneren kunnen dit soort positieve feedbacklussen op allerlei manieren optreden. Wanneer de consequenties van dergelijke positieve feedbacklussen negatief zijn kun je spreken van neerwaartse spiralen; zijn de consequenties positief dan kun je spreken van opwaartse spiralen. Dit soort neerwaartse en opwaartse spiralen kunnen zich op allerlei gebieden voordoen. Ik noem enkele voorbeelden.
Een aantal jaren geleden introduceerde ik de term de plus achter de min zoeken. Het basisidee achter de techniek van de plus achter de min zoeken is dat wanneer mensen zich negatief uiten (een klacht, een verwijt, kritiek) er altijd achter die negatieve uiting iets positiefs zit. Dat positieve is iets wat ze waardevol of belangrijk vinden, een waarde, een belang, een principe, een doel, of hoe je het ook wilt noemen.
Deze week vond de derde dag plaats van de opleiding progressiegericht werken met groepen. Het thema van die dag is progressiegericht omgaan met weerstand en conflicten. Gedurende de hele dag krijgen de cursisten de gelegenheid om te oefenen, hulp en feedback te krijgen, te reflecteren en allerlei hulpmiddelen en technieken uit te proberen (bijvoorbeeld De plus achter de min zoeken). We begonnen de dag, zoals we altijd doen, met een erinkomoefeningetje. We vroegen hen om duo’s te vormen en elkaar te vertellen over een situatie waarin ze al tevreden waren over hoe ze al eens waren omgegaan met weerstand of een conflictsituatie. We nodigden hen uit om hier een minuut of 15 over te praten met elkaar en ook te bespreken wat er in die situaties had gewerkt.Lees verder »
Een negatieve teamsfeer en negatieve relaties in een team kunnen zowel het werkplezier als het functioneren van het team ondermijnen. Wat kun je het beste doen om de schadelijke effecten van een negatieve teamsfeer te beperken? Onderzoekers De Jong et al. (2014) vergelijken drie manieren om dit soort problemen te verhelpen. Lees verder »
Jan is zo onbetrouwbaar. Hij haalt nooit zijn deadlines. Ik kan daar zo kwaad om worden!
Coach:
Oké. Dus ik begrijp dat het belangrijk voor jou is dat Jan zijn deadlines haalt? Kun je dat uitleggen?
Wim:
Dat is nogal simpel. Als hij zijn deadline niet haalt kan ik de mijne ook niet halen. Ik ben de volgende in de keten. Mijn werk is afhankelijk van of hij op tijd is.
Coach:
Oh, ik begin het te begrijpen. Dus dat Jan op tijd is, is voor jou erg belangrijk?
Wim:
Ja, dat is heel belangrijk.
Coach:
Jan, ik begrijp dat jouw werk heel belangrijk is voor Wim. Als jij je werk op tijd af hebt, kan hij zijn werk ook op tijd afhebben. Op wat voor ideeën brengt jou dit als je dit zo hoort?
Jan:
Net alsof ik niet probeer op tijd te zijn! Ik werk heel hard en probeer mijn werk zo goed mogelijk te doen.
Coach:
Oké, dus jij probeert echt om je deadlines te halen?
Jan:
Natuurlijk doe ik dat! Het punt is alleen dat ik een rotcomputer heb en een waardeloze technische ondersteuning. Dat is waarom ik niet altijd mijn deadlines haal.
Coach:
Dus jij probeert je deadlines echt te halen maar dat lukt niet altijd door computerproblemen?
Jan:
Precies.
Coach:
Wim, ik begrijp dat Jan zich bewust is van hoe belangrijk het voor jou is dat hij zijn deadlines haalt en dat hij erg zijn best doet om ze te halen.
Wim:
Ja, ik weet ook wel dat hij zijn best wel doet.
Coach:
Oh ja? Hoe heb jij dat gemerkt?
Wim:
Hij werkt altijd heel hard en tot heel laat. Hij moet zijn best wel doen.
Coach:
Oké, ik denk dat ik de situatie een beetje beter begin te begrijpen. Is het nuttig om hier zo over te praten?
Wim:
Voor mij wel. Ik wist niet van die computerproblemen. Misschien kan ik daar wel een handje bij helpen.
Eerder heb ik betoogd dat cliënten als coöperatief behandelen, hoe weerstandig ze ook lijken, waarschijnlijk de snelste en meest veelbelovende manier is om verdere samenwerking uit te lokken (meer over dit idee kun je hier lezen). Maar dit kan soms wel moeilijk zijn. Wanneer iemand iets zegt of doet wat aanvallend of negatief klinkt of eruit ziet dan kan het moeilijk zijn om zelf niet ook defensief of negatief te reageren. Wat helpt in dit soort situaties is om terug te vallen op een doelbewuste strategie die ik heb “de plus achter de min zoeken” heb genoemd.
Wij gebruiken cookies op onze website om u de meest relevante ervaring te bieden door uw voorkeuren en herhaalbezoeken te onthouden. Door op "Accepteren" te klikken, stemt u in met het gebruik van ALLE cookies.
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
Open link ► Dit onderzoek van Porter et al. (2024) verkent de effecten van gedeeld leiderschap en collectieve doeltreffendheid (het…