De plus achter de min zoeken

Eerder heb ik betoogd dat cliënten als coöperatief behandelen, hoe weerstandig ze ook lijken, waarschijnlijk de snelste en meest veelbelovende manier is om verdere samenwerking uit te lokken (meer over dit idee kun je hier lezen). Maar dit kan soms wel moeilijk zijn. Wanneer iemand iets zegt of doet wat aanvallend of negatief klinkt of eruit ziet dan kan het moeilijk zijn om zelf niet ook defensief of negatief te reageren. Wat helpt in dit soort situaties is om terug te vallen op een doelbewuste strategie die ik heb “de plus achter de min zoeken” heb genoemd.

Uiteindelijk willen mensen niet het negatieve
Deze techniek is gebaseerd op de aanname dat uiteindelijk niemand uit is op het negatieve. Het feit dat ze daar met jou aanwezig zijn en met je praten is een aanwijzing dat ze in ieder geval in zekere mate met je willen samenwerken en hopen dat de interactie nuttig wordt. Uiteindelijk moet er iets positiefs zitten achter wat ze zeggen of doen. Dit kan een positieve bedoeling zijn of een goed idee wat de persoon nog lastig onder woorden kan brengen. Omdat het gedrag er nu nog negatief uitziet is dat positieve element nog verborgen achter het negatieve. Je kunt het als jouw taak zien om de verborgen plus achter de min te vinden. Door gerichte vragen te stellen op een respectvolle en nieuwsgierige manier is het waarschijnlijk dat je zowel jezelf als de andere persoon helpt door positievere woorden en gedragingen naar boven te krijgen.

Het vinden van de plus achter de min in stappen
Wanneer je deze vaardigheid hebt aangeleerd ontvouwt zich in je hoofd in hoog tempo een reeks processen wanneer je wordt geconfronteerd met negatieve uitingen (de min):

1. Je onderkent voor jezelf dat de uiting niet prettig voelt voor je
2. Je vergeeft jezelf voor defensieve reflexen die je op voelt komen
3. Je besluit bewust om je niet te laten leiden door deze reflexen
4. In plaats daarvan herinner je jezelf aan de aanname dat achter iedere min een plus verstopt zit en dat het zowel voor jou als voor de ander beter is om die plus te vinden
5. Je instrueert jezelf om de plus achter de min te zoeken
6. Je erkent wat de ander heeft gezegd en toont begrip
7. Je zoekt naar de plus door gerichte vragen te stellen
8. Wanneer je de plus hebt gevonden vat je die samen en bouw je er op voort

Enkele nuttige reacties en vragen
Hier zijn enkele voorbeelden van reacties en vragen die bruikbaar kunnen zijn:

• “Ik begrijp dat deze aanpak niet werkt voor jou? Welke aanpak zou nuttiger voor jou zijn?”
• “Ik zou het interessant vinden om daar iets meer over te horen …”
• “Wat is belangrijk voor jou?”
• “Je hebt vast een goede reden om dat te zeggen (of doen) …Kun je me die reden vertellen?”
• “Kun je me iets meer vertellen over waar je aan zit te denken? Ik zou het graag willen begrijpen.”

Voordelen
Deze aanpak heeft verschillende voordelen:

1. Deze aanpak komt neer op anderen heel serieus nemen en dit wordt bijna altijd erg gewaardeerd. Bijna iedereen heeft een sterke drang tot wederkerigheid wat betekent dat wanneer iemand hen serieus neemt zij hetzelfde terug willen doen.
2. Het maakt het gemakkelijker voor anderen om te uiten wat hen dwars zit. Misschien gaat het proces te snel voor hen en kunnen ze het niet volgen. Misschien hebben ze deze aanpak al eerder geprobeerd en werkte het niet.
3. Het maakt het gemakkelijk voor de ander om jou te helpen de aanpak bij te sturen en daardoor effectiever te worden. “Weerstand” kan jou helpen om te ontdekken wat belangrijk is voor de ander. Door te begrijpen wat de ander je zegt kun je je aanpak aanpassen en beter op de context van de ander afstemmen.

Meer over progressiegericht werken