Een nieuw artikel van Martela et al. (2019) geeft interessante nieuwe inzichten in wat voor soorten levensdoelen we kunnen stellen en hoe deze samenhangen met ons welzijn. De auteurs gaan in het artikel in op de onderliggende dimensies van aspiraties en op welke individuele aspiraties er zoal zijn. Ook onderzoeken ze wat de relaties tussen verschillende soorten aspiraties zijn met diverse indicatoren van welzijn en onwelzijn. Ze gebruiken in hun onderzoek een variatie aan statistische technieken, variërend van traditionele technieken tot nieuwe en geavanceerde technieken zoals network analysis.
Stanley Milgram deed in de jaren ’60 een onderzoek waarbij hij proefpersonen elektrische schokken liet geven aan andere proefpersonen. De schokken waren niet echt maar dat wisten de proefpersonen niet en verrassend vele proefpersonen bleken bereid de schokken toe te dienen (lees meer). Een nieuw onderzoek van Casper et al. (2016) laat zien dat het brein informatie over een handeling die onder dwang plaatsvindt anders verwerkt dan een handeling die vrijwillig plaatsvindt. Wanneer gedrag onder dwang heeft plaatsgevonden, ervaart het brein meer afstand tussen het gedrag en de consequenties van dat gedrag. Onder dwang ziet de persoon dus minder relatie tussen het eigen gedrag en de consequenties van dat gedrag. De persoon voelt zich daardoor minder verantwoordelijk voor de consequenties van het betreffende gedrag.
De afgelopen jaren is er een controverse geweest over de waarde en de geldigheid van sociaal psychologische onderzoeksbevindingen. Deze discussie heeft zich vooral toegespitst op resultaten van onderzoeken over het fenomeen sociale priming. Bij priming worden bepaalde delen van het brein door kortdurende en subtiele triggers geactiveerd vlak voordat we een bepaalde taak uitvoeren. Dit proces, dat kort duurt en onbewust verloopt, zorgt ervoor dat we gevoeliger worden voor een bepaald soort informatie en heeft invloed op hoe we ons voelen, gedragen en hoe we presteren.
Het instrument van nudges is sinds een jaar of 10 een steeds vaker gebruikte techniek geworden voor het beïnvloeden van het gedrag van burgers, werknemers en consumenten. Tegelijk hebben diverse auteurs gewezen op beperkingen en nadelen van nudges. Hieronder bespreek ik er enkele en belicht ik het onderscheid tussen interventies gericht op systeem 1 denken en systeem 2 denken (zogenaamde rational-override-interventies).
De zelfdeterminatietheorie (ZDT) is relevant voor allerlei contexten waaronder die van de gezondheidszorg. Het benutten van interventies gebaseerd op ZDT kan helpen om gezonde gewoonten te stimuleren en ongezonde gewoonten te belemmeren. Een recente paper (Teixeira et al., 2019) presenteert een overzicht van dit soort gezondheidsbevorderende ZDT-interventies. Lees verder »
Een tijdje geleden schreef ik over cognitieve immunologie, de wetenschapsdiscipline die het immuunsysteem van de geest bestudeert dat beschermt tegen besmettelijke en gevaarlijke ideeën. Nu is er een toegankelijk Nederlandstalig boek verschenen door een van de leidende onderzoekers op dit gebied. Het boek heet Immuun voor nepnieuws, de auteur is Hoogleraar psychologie aan Cambridge, Sander van der Linden.
Een centraal begrip in de visie van Van der Linden is prebunking, wat te vergelijken is het vaccineren van mensen tegen een virus, in dit geval een ideeënvirus. Prebunking, de techniek om mensen preventief immuun te maken voor desinformatie, is een veelbelovende aanpak in de strijd tegen nepnieuws. Door mensen vooraf een verdunde dosis desinformatie te geven, samen met middelen om die te ontzenuwen, wordt voorkomen dat de misleidende informatie in het brein wordt ‘gecodeerd’. Prebunking is niet de enige oplossing. Maar het kan fungeren als een goede eerste verdedigingslinie tegen manipulatie en kan het mensen aanmoedigen om meer bronnenonderzoek en verificatie te doen bij complottheorieën.
De stijl van opvoeden van ouders beïnvloedt hoe autonoom en verbonden hun kinderen zich voelen.
De zelfdeterminatietheorie laat zien dat ieder mensen gedurende zijn of haar hele leven een behoefte heeft aan autonomie, competentie en verbondenheid. Grofweg is het zo dat naarmate deze behoeften beter worden vervuld, mensen beter functioneren en zich beter en gezonder voelen. Eerder onderzoek heeft laten zien dat de mate waarin ouders in de opvoeding van hun kinderen de vervulling van deze behoeften ondersteunen samenhangt met de mate waarin kinderen, ook op latere leeftijd goed en aangepast functioneren. Een autonomie-ondersteunende stijl van leidinggeven werkt dus goed (lees meer). Omgekeerd is het ook zo, dat wanneer ouders autoritair opvoeden en een controlerende stijl gebruiken, dit de ontwikkeling van kinderen kan belemmeren. Voorbeelden van zo’n belemmerende opvoedstijl zijn: autoritair taalgebruik, nadruk op straf èn beloning, gebruik van dreigementen, weerhouden van aandacht en liefde als het kind zich niet gedraagt zoals de ouder wil en het opwekken van schuldgevoel als het kind zich slecht gedraagt in de ogen van de ouder.
Mindset-interventies kunnen studenten helpen om hun overtuigingen over henzelf en hun ervaringen in hun studie te veranderen. Ze kunnen studenten helpen een leermindset te ontwikkelen waardoor ze geloven dat ze succesvol kunnen worden, erbij horen en dat het onderwijs relevant voor hen is. Tot nu toe waren mindset-interventies in onderzoeken niet toegespitst op de context van een specifieke studie (bijvoorbeeld biologie). Daarnaast werden de interventies meestal ontworpen en aangereikt door psychologen. In een nieuw onderzoek (Hecht et al., 2022) werd een aanpak gebruikt van aangepaste “peer-modeled” mindset-interventies.
Ieder mens heeft in zijn leven te maken met allerlei problemen en in alle gebieden van het leven. Dit is normaal. Maar naast problemen kunnen we ook surplusproblemen hebben. Een surplusprobleem is een secundair probleem dat voorkomt uit de manier waarop je over een ander, primair probleem nadenkt en ermee omgaat.
Er zijn twee nieuwe publicaties over de effecten van groeimindsetinterventies. De twee artikelen analyseren via meta-analyses dezelfde onderzoeksliteratuur maar trekken totaal verschillende conclusies. Macnamara & Burgoyne (2022) stellen dat groeimindsetinterventies nauwelijks werken; Burnette et al. (2022) vonden positieve effecten op academische resultaten, geestelijke gezondheid en sociaal functioneren. Hoe dit kan? Er is een eenvoudige en belangrijke verklaring die wordt beschreven in een artikel van Tipton et al (2022).
Interessante nieuwe informatie over een effectieve mindset-interventie. Een nieuw onderzoek van Yeager et al. (2016) bestudeerde de effecten van zogenaamde voorbereidende lekentheorie-interventies om raciale, ethnische en socio-economische prestatiekloven te voorkomen op de universiteit.
Edward Deci, grondlegger van de zelfdeterminatietheorie, benadrukt het belang van autonome motivatie en autonomie-ondersteuning. In een TED-presentatie legt Deci uit dat autonoom gemotiveerd zijn je prestaties verbetert, vooral bij ‘heuristische activiteiten’. Als we Deci’s video tonen in trainingen, krijgen we soms de vraag: Wat zijn heuristische activiteiten? Laten we dat eens nader bekijken.
In een nieuw artikel geven Deci et al. (2017) een actueel overzicht van onderzoek binnen de zelfdeterminatietheorie dat relevant is voor werk en organisaties. Ze gaan in het artikel onder andere in op het belangrijke onderscheid tussen autonome en gecontroleerde motivatie (meer uitleg hierover vind je in dit plaatje) en op de drie psychologische basisbehoeften (voor competentie, autonomie en verbondenheid). In het artikel beschrijven ze veel onderzoek waaruit als globaal thema naar voren komt dat autonome motivatie (en niet gecontroleerde motivatie) zowel samenhangt met goed presteren als welbevinden. Verder laten ze zien dat de sleutel tot het bevorderen van autonome motivatie bestaat uit het scheppen van werkomgevingen die bijdragen aan de bevrediging van de genoemde psychologische basisbehoeften. Het onderstaande plaatje vat het bovenstaande samen:
In een nieuw concept artikel van Woolley & Fishbach (2016) wordt de relatie tussen intrinsieke motivatie en beloningen onderzocht. In het bijzonder verkennen de auteurs hun hypothese dat directe opbrengsten en beloningen intrinsieke motivatie kunnen versterken. Het artikel beschrijft vier studies die deze hypothese ondersteunen. Lees verder »
Filosofen hebben zich al eeuwenlang bezig gehouden met de vraag wat een goed leven is. Nauw verwant aan deze vraag is de vraag hoe we onze tijd goed kunnen besteden. Welke tijdsbestedingen beschouwen we tijdens de activiteit of achteraf als goed besteed en welke juist als verloren tijd of erger? Nadenkend over deze vragen kwam ik tot een denkkadertje, een 3×3 model van plezier en nut, dat wellicht behulpzaam kan zijn om hier wat (beginnen van) antwoorden op te formuleren. Lees verder »
Wij gebruiken cookies op onze website om u de meest relevante ervaring te bieden door uw voorkeuren en herhaalbezoeken te onthouden. Door op "Accepteren" te klikken, stemt u in met het gebruik van ALLE cookies.
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
Open link ► Dit onderzoek van Aharoni et al. (2024) heeft zich gericht op de vraag of mensen morele evaluaties…