Hier is een onderzoek dat laat zien dat we onze perceptie van hoeveel progressie we hebben geboekt aanpassen om onszelf te motiveren. Of we de hoeveelheid progressie overdrijven of  bagatelliseren hangt af van hoe dicht we bij ons doel zijn.

Lees verder »

Laatst zat ik wat te mijmeren over mensen, zoals ik dat vaak doe. U kent dat misschien wel. Terwijl ik dat deed, realiseerde ik me dat de mensen over wie ik dacht misschien, in het echt, heel anders zijn dan hoe ik denk dat ze zijn. Onze mentale versies van hen kunnen heel anders zijn dan zij zelf zijn. Daar dacht ik even op door.

Lees verder »

Binnen de sociale wetenschap is een interessante, vrij nieuwe discipline in opkomst: de Cognitieve immunologie (CI). Deze wetenschapsdiscipline bestudeert het immuunsysteem van de geest dat beschermt tegen besmettelijke en gevaarlijke ideeën, net zoals het immuunsysteem van het lichaam beschermt tegen microben. Cognitieve immunologen streven naar een beter begrip van stoornissen, oorzaken van mentale immuniteit en interventies om de mentale immuniteit te verbeteren. Hieronder geef ik een beknopte beschrijving van deze discipline.

Lees verder »

Sinds een jaar of 10 is deliberate practice vrij bekend geworden (hoewel velen meer bekend zijn met de onjuiste verbastering door Malcolm Gladwell ervan als de 10.000-uren-regel).  Zoals te lezen valt in populaire publicaties (zoals het boek Peak) is deliberate practice een vorm van oefenen die een belangrijke rol speelt in het opbouwen van topbekwaamheid. Maar de laatste jaren zijn er enkele publicaties verschenen (zoals Macnamara, 2014) die suggereren dat deliberate practice een minder grote rol speelt dan uit eerder onderzoek bleek. Pionier in het onderzoek naar deliberate practice, Anders Ericsson, gaat samen met Kyle Harwell in een nieuw artikel gedetailleerd in op de recente kritieken.

Lees verder »

K. Anders Ericsson is een Zweedse psycholoog die hoogleraar is aan de Amerikaanse Florida State University. In het begin van zijn carrière werkte hij onder andere samen met de vermaarde Nobelprijswinnaar Herbert Simon. Inmiddels wordt hij algemeen erkend als de belangrijkste onderzoeker ter wereld op het gebied van expertise-ontwikkeling. Hij heeft, met zijn collega’s, veel onderzoek gedaan naar hoe toppresteerders uit verschillende gebieden het voor elkaar hebben gekregen om de top te bereiken. Tot nu heeft Ericsson alleen wetenschappelijke publicaties geschreven. Maar binnenkort verschijnt een populair wetenschappelijk boek over zijn werk dat hij samen schreef met Robert Pool: Peak: Secrets from the New Science of Expertise. Ik kreeg gelegenheid het boek al te lezen en kan het van harte aanbevelen. Ook mocht ik onderstaand interview, gehouden door de Canadese Tricia van der Grient, vertalen uit het Engels.

Lees verder »

Voor het bereiken van veel belangrijke doelen in het leven is mentale inspanning belangrijk. Maar zijn we als mensen niet liever lui dan moe? Onderzoekster Georgia Clay en enkele collega’s onderzochten in hoeverre het belonen van mentale inspanning ertoe leidt dat mensen het kunnen leren waarderen.

Lees verder »

Carol Dweck, grondlegster van de mindsettheorie, heeft een ambitieus nieuw artikel geschreven in Psychological Review. In dit artikel, waar zij enkele jaren aan heeft gewerkt, presenteert zij een nieuwe theorie die inzicht geeft in hoe persoonlijkheid zich ontwikkelt en hoe aanleg en opvoeding daarin beide een rol spelen. Het interessante van deze theorie is dat deze verbanden legt tussen al bestaande en nieuwe theorieën binnen de psychologie en tevens diverse gebieden binnen de psychologie overkoepelt. Sociaal psychologen hebben vaak het verwijt gekregen dat ze te weinig aandacht besteden aan theorievorming en hoofdzakelijk slechts fragmentarische kennis ontwikkelen. Dweck komt nu met een sterk antwoord in de vorm van een zeer brede theorie die veel psychologische verschijnselen kan verklaren. Dit soort theorievorming is niet alleen belangrijk voor wetenschappers maar ook voor iedereen die in de praktijk te maken heeft met vragen psychologie een rol speelt (en voor wie geldt dit niet?). Goede theorie kan er toe leiden dat psychologen (en andere professionals) problemen aanpakken op beter geïnformeerde, systematischere en meer geïntegreerde manieren. Hieronder leg ik eerst in grote lijnen uit wat de theorie inhoudt. Vervolgens ga ik in op enkele van de hoofdcomponenten van de theorie. 

Lees verder »

Mensen zijn in hun doen en laten gevoelig voor de aanwezigheid van anderen. Je kent vast wel de uitdrukking “waar je mee omgaat daar wordt je door besmet”. Wat is er precies bekend over het effect van de aanwezigheid van anderen? Het sociale facilitatie-effect is al bekend sinds 1965 en houdt in dat mensen handelingen die zij goed beheersen gemakkelijker uitvoeren in aanwezigheid van anderen. Maar bij het uitvoeren van taken die veel concentratie vergen kan de aanwezigheid van anderen ook verstorend werken (Horwitz & McCaffrey, 2008). In een nieuw onderzoek laten Desender, Beurms & Van den Bussche (2015) zien dat mentale inspanning ook aanstekelijk kan werken.

Lees verder »

In de Verenigde Staten zoeken onderzoekers al jaren naar een oplossing voor het probleem dat studenten uit bepaalde etnische groepen ondervertegenwoordigd zijn in exacte studies (STEM-studies) en gemiddeld lager presteren in deze studies. De ondervertegenwoordigde groep studenten worden aangeduid als URM-studenten (underrepresented racial/ethnic minorities) en bestaat uit studenten met een ‘Black’, ‘Latino’ en ‘Native’ achtergrond. Leden uit deze groepen zijn ondervertegenwoordigd in STEM-studies en presteren gemiddeld minder goed dan studenten met een ‘White’ of ‘Asian’ achtergrond. Een nieuw onderzoek biedt deels een verklaring voor deze prestatiekloof en ook inspiratie voor een manier om deze kloof te overbruggen. 

Lees verder »

2009, Coert Visser

Dr. Keith Stanovich, hoogleraar menselijke ontwikkeling en toegepaste psychologie aan de Universiteit van Toronto, is een vooraanstaand deskundige op het gebied van de psychologie van het lezen en van rationaliteit. Zijn laatste boek, What Intelligence Tests Miss: The Psychology of Rational Thought, laat zien dat IQ-tests zeer onvolledige metingen zijn van cognitief functioneren. Deze tests falen in het beoordelen van rationele denkstijlen en vaardigheden die nochtans cruciaal zijn voor gedrag in de echte wereld. In dit interview met Keith Stanovich legt hij het verschil uit tussen IQ en rationaliteit en waarom rationaliteit zo belangrijk is. Ook deelt hij zijn visie op hoe rationaliteit kan worden verbeterd.

Lees verder »

Een groeimindset is het geloof dat je bepaalde vaardigheden of capaciteiten kunt ontwikkelen met oefening. Onderzoek laat zien dat het hebben van een groeimindset de zelfregulatie mensen verbetert. Ze zien inspanning meer als noodzakelijk en positief, gaan gemakkelijker uitdagingen aan en ze houden beter vol bij tegenslag. In een nieuwe publicatie van Mzarek et al. (2018) wordt de groeimindset over zelfregulatie onderzocht. Met andere woorden: het geloof dat je je vermogen tot zelfregulatie kunt versterken met oefening. De resultaten zijn belangrijk voor iedereen die zich graag wil ontwikkelen.

Lees verder »

Je hebt het vast weleens meegemaakt. Je bent in gesprek met iemand die hardnekkig weigert toe te geven dat hij fout zit. Je geeft goede argumenten voor jouw standpunt en legt uit waarom de zienswijze van de ander niet klopt maar die ander blijft stug vasthouden aan hoe hij het ziet. Hoe kan dit; waarom geven mensen niet gewoon toe dat ze fout zitten? Over die vraag gaat het boek Resistance to Belief Change van Joseph Lao en Jason Young (2019).

Lees verder »

Hoe mindsetinterventies de geestelijke gezondheid van adolescenten kunnen verbeteren. Een nieuw artikel van David Yeager en Carol Dweck brengt het idee naar voren dat adolescenten verschillende denkbeelden hebben over hun persoonlijke kwaliteiten, en dat het veranderen van deze denkbeelden kan leiden tot een betere omgang met uitdagende situaties en een verbeterde geestelijke gezondheid. Het artikel presenteert zowel theorie als gegevens die dit idee ondersteunen.

Lees verder »

Babij et al. (2023) keken naar de manier waarop onze mindset – onze overtuigingen over de veranderbaarheid van persoonlijke eigenschappen – de manier kan beïnvloeden waarop we kijken naar geestelijke gezondheid en de daaraan gerelateerde stigma’s.

Lees verder »

Als ouders vinden we weinig dingen belangrijker dan dat het goed gaat met onze kinderen. Gelukkig hebben we via de manier waarop we hen opvoeden een aanzienlijke invloed op hun mentale gezondheid. Om die invloed goed te kunnen gebruiken is het belangrijk om te weten wat goed werkt in opvoeden. Joussemet et al. (2018) zijn momenteel bezig met onderzoek waarvan de resultaten nog niet binnen zijn. Hun beschrijving van hun onderzoek is toch al interessant omdat het inzicht geeft in enkele kernaspecten van effectief opvoeden. Lees verder »