2001, Coert Visser 

Dit artikel werd oorspronkelijk gepubliceerd in 2001. Naar aanleiding van een vraag van een lezer leek het me interessant om het hier opnieuw te plaatsen.

Bent u tevreden over uw beoordelingssysteem? Waarschijnlijk niet⁽¹⁾. Vele onderzoeken in binnen- en buitenland laten namelijk zien dat de grote meerderheid van de medewerkers èn managers ontevreden is over hun beoordelingssystemen en -praktijken⁽²⁾ en dat beoordelingssystemen niet beantwoorden aan de gestelde doelen. Desondanks is prestatiebeoordeling één van de heiligste koeien in het bedrijfsleven: het uitvoeren van een formele jaarlijkse prestatiebeoordeling staat zelden of nooit ter discussie. Abolishing Performance Appraisals ⁽³⁾ van Tom Coens en Mary Jenkins is bij mijn weten het allereerste boek dat gaat over het afschaffen van systematische prestatiebeoordeling.

Lees verder »

De Basic Psychological Need Theory (BPNT) is één van de zes mini-theorieën waaruit de zelfdeterminatietheorie (ZDT) bestaat. In een nieuw artikel geven Maarten Vansteenkiste, Richard Ryan en  Bart Soenens een overzicht van de ontwikkelingen binnen de BPNT. Hier vat ik het artikel kort samen.

Lees verder »

Antoinette Weibel heeft op LinkedIn een interessante discussie gestart over de haalbaarheid en het nut van werkplekdemocratie. In haar bericht verwijst ze naar een artikel van Roberto Frega en collega’s, waarin de voordelen en nadelen van dit concept worden besproken.Lees verder »

Op welke manier informatie over een onderwerp gepresenteerd wordt heeft invloed op onze houding en beslissingen ten aanzien van het onderwerp. In de psychologie heet een dergelijk verschijnsel een framing effect. Naar zulke framing effecten is veel onderzoek gedaan. Ook is er nu steeds meer onderzoek naar de effecten van reframing. Bij reframing verandert de frame van positief naar negatief of andersom. Hieronder bespreek ik deze effecten en ook hoe zij samenhangen met de negativiteitsbias en met leeftijd.

Lees verder »

Eén van de bekendste onderzoeken in relatie tot mindsets is het onderzoek van Mueller & Dweck (1998). Hier bespreek ik dat artikel uitgebreid. Recent deden Li & Bates (2019) een replicatieonderzoek van Mueller & Dweck en zeiden de oorspronkelijk gevonden effecten niet te hebben gevonden. Maar in een reactie op dit artikel laten Dweck & Yeager (2019) zien dat het replicatieonderzoek van Li & Bates niet voldoet aan de eisen die tegenwoordig gesteld worden aan replicatieonderzoeken. Bovendien laten ze zien dat door te corrigeren voor enkele van eenvoudigste afwijkingen van die eisen, de data van Li & Bates de conclusies van Mueller & Dweck niet ontkrachten maar juist bevestigen.

Lees verder »

Velen zien de groeimindset als een belangrijk concept voor onderwijs. Recente onderzoeken laten echter relatief bescheiden effecten zien van groeimindsetinterventies op schoolresultaten. Nieuw onderzoek van Tieme Janssen en Nienke van Atteveld (2022) komt met een specifieke verbetering van groeimindsetinterventies. Ze gaven leerlingen niet alleen uitleg over neuroplasticiteit, het vermogen van de hersenen om voortdurend te blijven veranderen maar lieten hen deze veranderingen zelf ook ervaren via neurofeedback. Hieronder beschrijf ik beknopt hun onderzoek.

Lees verder »

Ideeën in de psychologie kunnen soms behoorlijk op gespannen voet staan met onze intuïties. Een voorbeeld hiervan kun je vinden in een nieuw boek, Against Empathy: The Case for Rational Compassion, geschreven door Paul Bloom, psycholoog werkzaam bij Yale University. Veel mensen zien empathie als een belangrijke basis voor het goede in de wereld en het gebrek aan empathie als belangrijke oorzaak van veel slechts in de wereld. Ook leiders als Barack Obama en wetenschappers als George Lakoff en Simon Baron-Cohen zien empathie als iets waar we als mensen niet genoeg van kunnen hebben. Bloom ziet het anders. Lees verder »

Hieronder kun je drie voorbeeldgesprekjes tussen een leidinggevende (Marina) en een medewerker (Roelof) lezen. In de eerste twee gesprekjes is de aanpak van de leidinggevende niet effectief. In het eerste gesprekje stelt zij zich forcerend op, in het tweede gesprekje helpend. In het derde gesprekje past ze de techniek progressiegericht sturen toe. Lees verder »

Een nieuw essay van Elizabeth Tipton, Christopher Bryan en David Yeager beschrijft een paradigmaverschuiving binnen de sociale wetenschappen die op gang aan het komen is en die zij de heterogeniteitsrevolutie noemen.

Lees verder »

Door Carol Dweck, 18 januari 2017

In de wetenschap bouwen we een stevige fundering en vervolgens blijven we het huis renoveren. We vinden interessante resultaten, en we zijn erdoor gefascineerd, maar we vertrouwen ze niet altijd dus gaan we terug en repliceren we ze. We dagen ze ook uit door te vragen, waar zal dit niet werken? Wanneer verdwijnt het effect? Hoe kunnen we betere methodes gebruiken om onze theorieën te testen? Lees verder »

Erik Scherder is een neuropsycholoog die je misschien kent van zijn enthousiaste optredens in het tv-programma De Wereld Draait Door. Hij is de schrijver van het nieuwe boek Laat je hersenen niet zitten. Het boek gaat over het grote belang van lichaamsbeweging voor onze gezondheid. Het is natuurlijk al lang bekend dat lichaamsbeweging nodig is om overgewicht te voorkomen. Maar er is ook steeds meer bekend over hoe belangrijk lichaamsbeweging is voor een goede ontwikkeling en een goed functioneren van onze hersenen. Daarover gaat dit boek.

Lees verder »

Vandaag verschijnt in de Volkskrant een artikel over angstcultuur die er jarenlang heerste bij het tv-programma De Wereld Draait Door door woede-uitbarstingen van presentator Matthijs van Nieuwkerk. De Volkskrant schrijft: “Vijftien jaar lang geniet een miljoenenpubliek van De Wereld Draait Door. Maar wat de kijker niet ziet, is dat achter de schermen een angstcultuur heerst. Tientallen medewerkers werden ziek. Omroep BNNVara greep niet in. ‘Het was alsof de duivel in hem kroop.’” Ik denk dat we iets belangrijks kunnen leren van de Van Nieuwkerk-affaire.

Lees verder »

Een groeimindset klinkt misschien aantrekkelijk. Maar misschien klinkt een groeimindset ook wel als te mooi om waar te zijn. Laten we daarom eens kijken naar wat een groeimindset nu wel is en wat het niet is. Kort gezegd betekent een groeimindset het geloof dat je je capaciteiten kunnen verbeteren en je eigenschappen kunt veranderen door je effectief in te spannen. Het is niet zo dat mensen simpelweg of een groeimindset of een statische mindset hebben. Mindset is niet als een schakelaar met slechts twee standen: statisch of groei. In plaats daarvan zijn er allerlei gradaties. Je kunt dus beter denken aan een continuüm dan aan een schakelaar.

Hoe kun je mensen effectief feedback geven? Werkt positief geformuleerde feedback beter of juist negatief geformuleerde feedback? En helpt het om een beetje streng te zijn en ze onder druk te zetten of kan dit juist averechts werken? Een nieuw onderzoek probeert precies deze vragen te beantwoorden.

Fragment uit Kiezen voor Progressie

In 1937 beschreef de Nederlandse historicus en journalist Jan Romein zijn ‘wet van de remmende voorsprong’ die zegt dat het hebben van een voorsprong op een bepaald gebied kan leiden tot:

1. het afnemen van de stimulans om te streven naar verdere vooruitgang;
2. een terughoudendheid om je aan te passen aan veranderingen;
3. een onvermogen om je aan te passen aan veranderingen.

Als resultaat hiervan wordt het individu of de groep die eerst een voorsprong had, ingehaald door anderen. In cybernetische termen treedt een mechanisme van negatieve feedback op wat neerkomt op het volgende: A veroorzaakt B wat een afname van A veroorzaakt. Met andere woorden: de output van het systeem verzet zich tegen de input van het systeem wat het systeem stabiliseert. Dit negatieve feedbackmechanisme kan een handicap voor het systeem worden wanneer de omgeving verandert en andere en hogere eisen stelt. Op deze manier kan het bestaan van succes leiden tot een afname in inspanningen wat toekomstig succes kan ondermijnen.

Lees verder »