Search results for: Existence bias

Beter denken

Bron: Visser, C.F., (2017). Leren & presteren. Hoe word je beter? Just-in-Time Books. 

Hoe goed we leren en presteren, hangt mede af van hoe goed we denken. Maar wat is goed denken? Is dit hetzelfde als intelligentie? Weten we, als we een intelligentietest bij iemand hebben afgenomen, hoe goed die persoon kan denken? Het antwoord is “nee”. Goed denken is veel breder dan intelligentie. Intelligentietests zijn slechts incomplete instrumenten om de kwaliteit van denken van mensen te meten. Als goed denken breder is dan intelligentie, hoe zou je het dan kunnen definiëren? Ik doe dat aan de hand van de volgende vier dimensies:

Trainingen Progressiegericht Werken

Lees verder »

Het veronderstellen van slechte bedoelingen bij anderen (the worst-motive fallacy)

Het veronderstellen van slechte bedoelingen bij anderen (the worst-motive fallacy)

Onderzoekers Walmsley & O’Madagain (2020) deden twee experimenten om erachter te komen of er zoiets bestaat als een worst-motive fallacy. Dit is de neiging om te denken dat andere mensen vooral (en meer dan wijzelf) geneigd zijn om zich te laten leiden door slechte motieven.

Trainingen Progressiegericht Werken

Lees verder »

Het positiviteitseffect bij ouderen

Het positiviteitseffect bij ouderenVijftien jaar geleden verscheen er een wetenschappelijk artikel met als titel Bad is stronger than good, geschreven door Baumeister et al. (2001). In dat artikel werden talloze onderzoeken beschreven naar de zogenaamde negativiteitsfout (negativity bias). Het artikel citeert onderzoek dat laat zien dat negatieve gebeurtenissen, emoties en informatie een sterker effect op ons hebben dan positieve. Ze concluderen aan het eind van het artikel:

“In our review, we have found bad to be stronger than good in a disappointingly relentless pattern. We hope that this article may stimulate researchers to search for and identify exceptions; that is, spheres or circumstances in which good events outweigh bad ones. Given the large number of patterns in which bad outweighs good, however, any reversals are likely to remain as mere exceptions.”

Lees verder »

De liking gap in teams

De liking gap in teams

Er is een nieuw onderzoek verschenen over de liking gap in teams. Vinden teamleden elkaar misschien aardiger dan zij zich realiseren? Zo ja, wat zijn hiervan de consequenties? En is er iets aan te doen?Lees verder »

Waarom psychologie moeilijker is dan je denkt

Waarom psychologie moeilijker is dan je denkt

Exacte vakken hebben de naam de moeilijkste te zijn en dat is begrijpelijk. Maar psychologie is in bepaalde opzichten misschien wel moeilijker. 

 Trainingen Progressiegericht Werken 
Lees verder »

Werkplekdemocratie: geen goede redenen om niet te beginnen

Werkplekdemocratie: geen goede redenen om niet te beginnen

Antoinette Weibel heeft op LinkedIn een interessante discussie gestart over de haalbaarheid en het nut van werkplekdemocratie. In haar bericht verwijst ze naar een artikel van Roberto Frega en collega’s, waarin de voordelen en nadelen van dit concept worden besproken.Lees verder »

Cognitieve immunologie: hoe kunnen we ons beschermen tegen schadelijke en onjuiste ideeën?

Cognitieve immunologie: hoe kunnen we ons beschermen tegen schadelijke en onjuiste ideeën?

Binnen de sociale wetenschap is een interessante, vrij nieuwe discipline in opkomst: de Cognitieve immunologie (CI). Deze wetenschapsdiscipline bestudeert het immuunsysteem van de geest dat beschermt tegen besmettelijke en gevaarlijke ideeën, net zoals het immuunsysteem van het lichaam beschermt tegen microben. Cognitieve immunologen streven naar een beter begrip van stoornissen, oorzaken van mentale immuniteit en interventies om de mentale immuniteit te verbeteren. Hieronder geef ik een beknopte beschrijving van deze discipline.

Trainingen Progressiegericht Werken

Lees verder »

De psychologie van overtuigingen, waarom overtuigingen veranderen lastig maar belangrijk is

De psychologie van overtuigingen, waarom overtuigingen veranderen lastig maar belangrijk is

Je hebt het vast weleens meegemaakt. Je bent in gesprek met iemand die hardnekkig weigert toe te geven dat hij fout zit. Je geeft goede argumenten voor jouw standpunt en legt uit waarom de zienswijze van de ander niet klopt maar die ander blijft stug vasthouden aan hoe hij het ziet. Hoe kan dit; waarom geven mensen niet gewoon toe dat ze fout zitten? Over die vraag gaat het boek Resistance to Belief Change van Joseph Lao en Jason Young (2019).

Trainingen Progressiegericht Werken

Lees verder »

Het belang van de intelligente houding

De intelligente houding

Wat is de intelligente houding? Psychologen houden zich al meer dan 100 jaar bezig met het meten van intelligentie. Intelligentiemetingen worden al jaren op grote schaal gebruikt voor toelating tot opleidingen en selectiebeslissingen. In een nieuw artikel pleit Robert Sternberg (2022) voor een bredere kijk op intelligentie. Ik bespreek enkele hoofdpunten uit het interessante artikel.

Trainingen Progressiegericht Werken

Lees verder »

Ik wist het…. de wereld gaat naar de knoppen!

Ik wist het.... de wereld gaat naar de knoppen!

 

Nieuwsmedia geven vaak een te negatief beeld van de werkelijkheid. Twee nieuws-selectiebiases versterken dit effect. Het resultaat is dat nieuwsconsumenten een vertekend (te negatief) beeld krijgen van de wereld waarin ze leven. Is hier iets aan te doen? Twee onderzoekers bekeken of het vergroten van mediageletterdheid kan helpen.

Trainingen Progressiegericht Werken

Lees verder »

Individuen met sociale privileges kunnen hun privileges vaak niet zien

Leven we inmiddels in een rechtvaardige maatschappij waarin we allemaal gelijke kansen hebben? Behoren discriminatie op grond van geslacht, etniciteit, sekse, seksuele geaardheid, handicap, leeftijd, etc., nu definitief tot het verleden? Zijn individuen die discriminatie in onze maatschappij aan de orde proberen te stellen daarom slechts zeurpieten, aanstellers of aandachtszoekers? Of hebben zij wel degelijk een punt en zijn mensen die het bestaan van discriminatie ontkennen juist glasharde leugenaars? Kaidi Wu & David Dunning (2020) hebben een artikel geschreven dat behulpzaam kan zijn in het denken over deze vragen. Ze hebben het over een speciaal soort cognitieve blinde vlek. Zij betogen in hun artikel dat leden van sociaal dominante groepen zich weinig bewust zijn van de sociale privileges die ze hebben.

Trainingen Progressiegericht Werken

Lees verder »

Het vermelden van etniciteit in een beoordelingssituatie

Het vermelden van etniciteit in een beoordelingssituatie

Wanneer mensen een test moeten maken in het kader van bijvoorbeeld een sollicitatie dan wordt hen soms gevraagd om hun etniciteit of ras aan te vinken op een formulier. Ik ben sceptisch over hoe betekenisvol en nuttig het is om mensen te categoriseren op een dergelijke manier en ik denk dat het in veel gevallen meer kwaad dan goed doet. Naar mijn inzicht is de kans niet alleen groot dat degene die de test moet maken er negatief door beïnvloed wordt (en slechter gaat presteren) maar ook dat degene die testprestatie moet beoordelen er negatief door beïnvloed wordt en minder objectief gaat beoordelen. Ik zal uitleggen waarom.Lees verder »

De psychologie van de natuurlijkheidsvoorkeur

De psychologie van de natuurlijkheidsvoorkeur

Kort geleden sprak ik op een verjaardagsfeestje iemand die zich grote zorgen maakte over alle problemen die onze moderne tijd met zich meebrengen. Als één van de grootste problemen zag hij overbevolking. Toen ik zei dat ontwikkelingen in voedseltechnologie een goede oplossing kunnen vormen voor de groeiende wereldpopulatie, zei hij met een gezichtsuitdrukking van afkeer: “Voedseltechnologie! Alleen het woord al staat me tegen! Nee, mijn visie is dat de wereldbevolking drastisch kleiner moet worden en dat we onze verbinding met de natuur moeten herstellen.” Aan dit gesprekje moest ik terugdenken toen ik een artikel tegenkwam over de natuurlijkheidsvoorkeur (Zhang & Yu, 2023).Lees verder »

Zelfoverschatting: hoe bescherm je jezelf ertegen? (boek)

jezelf Don A. Moore, hoogleraar psychologie aan de University of California, heeft een boek geschreven met de titel Perfectly Confident, How to calibrate your decisions wisely. Het boek gaat over de vraag in welke mate het goed is om veel vertrouwen te hebben in je eigen kunnen en in een goede afloop van de dingen die je onderneemt. Velen denken dat een groot zelfvertrouwen kan helpen om goed te presteren en misschien wel een voorwaarde is voor goed presteren.

Maar Moore laat zien dat een groot zelfvertrouwen dat niet geworteld is de realiteit meer kwaad dan goed doet. Zelfoverschatting lijkt meer kwaad dan goed te doen vooral bij activiteiten die vragen om inspanning en competentie. Maar zelfoverschatting komt ook veel voor. Hoe kunnen we onszelf ertegen beschermen?Lees verder »

Wetenschap: betrouwbaarste weg naar kennis, ook in de psychologie

Wetenschap is de meest betrouwbare route naar kennis, ook over psychologie en wijsheid

 

Dit fragment is overgenomen uit het boek De Ontwikkeling van Wijsheid.

 

Gedurende het overgrote deel van de menselijke geschiedenis was progressie over generaties heen niet of nauwelijks aanwezig. Vele duizenden generaties lang was het niet zo dat opeenvolgende generaties steeds iets gezonder en welvarender werden. In sommige periodes ging het wat beter, in andere periodes wat slechter, vaak veel slechter. Een eerste grote doorbraak vond zo’n 12.000 jaar geleden plaats: de landbouwrevolutie. Deze vormde de basis voor de eerste menselijke nederzettingen en staten. Pas veel later, vanaf halverwege de 16e eeuw, vond in Europa een volgende doorbraak plaats: de wetenschappelijke revolutie. In deze periode vond een enorme verschuiving plaats in het denken over onszelf, de wereld en onze plek daarin en over wat we weten over hoe we dingen te weten kunnen komen.

Trainingen Progressiegericht Werken

Lees verder »