De psychologie van de natuurlijkheidsvoorkeur

Kort geleden sprak ik op een verjaardagsfeestje iemand die zich grote zorgen maakte over alle problemen die onze moderne tijd met zich meebrengen. Als één van de grootste problemen zag hij overbevolking. Toen ik zei dat ontwikkelingen in voedseltechnologie een goede oplossing kunnen vormen voor de groeiende wereldpopulatie, zei hij met een gezichtsuitdrukking van afkeer: “Voedseltechnologie! Alleen het woord al staat me tegen! Nee, mijn visie is dat de wereldbevolking drastisch kleiner moet worden en dat we onze verbinding met de natuur moeten herstellen.” Aan dit gesprekje moest ik terugdenken toen ik een artikel tegenkwam over de natuurlijkheidsvoorkeur (Zhang & Yu, 2023).

Wat is de natuurlijkheidsvoorkeur?

In het artikel leggen de auteurs het concept ‘natuurlijkheidsvoorkeur‘ uit. Dit psychologische fenomeen beschrijft de neiging van mensen om natuurlijke omgevingen, objecten en aangeboren talenten boven kunstmatige of door mensen gemaakte alternatieven te verkiezen. Deze voorkeur is zelfs aanwezig wanneer het natuurlijke objectief gezien niet beter, of zelfs slechter, is dan het niet natuurlijke.

Manifestaties van natuurlijkheidsvoorkeur

De auteurs introduceren een drievoudig conceptueel model van natuurlijke voorkeur, gericht op de voorkeur voor natuurlijke omgevingen, natuurlijke objecten en aangeboren talenten.

• Natuurlijke omgevingen: Mensen hebben een diepgewortelde voorkeur voor natuurlijke omgevingen, zoals ondersteund door de biofiliehypothese en Savanne-hypothese. Deze voorkeur is gebaseerd op schoonheid en gezondheidsvoordelen.
• Natuurlijke producten: Er is een sterke neiging om natuurlijke producten, zoals voedsel en medicijnen, als superieur te beschouwen, zelfs in gevallen waar objectief gezien de niet-natuurlijke varianten beter zijn qua gezondheid en houdbaarheid, zoals bij genetisch verbeterde varianten van cassave.
• Aangeboren talenten: Natuurlijke talenten en vaardigheden worden vaak hoger gewaardeerd dan verworven vaardigheden, met een voorkeur voor het ‘natuurlijke’ boven het ‘verworvene’. (In de afsluitende alinea zeg ik hier meer over).

Oorzaken van natuurlijkheidsvoorkeur

Als oorzaken van de natuurlijkheidsvoorkeur onderscheiden de auteurs:

• Cognitieve factoren (psychologisch essentialisme): Mensen geloven dat natuurlijke eigenschappen een onveranderlijke essentie hebben, wat leidt tot een voorkeur voor natuurlijkheid.
• Emotionele reacties: Natuurlijke omgevingen en producten wekken positieve emoties op, terwijl onnatuurlijke inspanningen vaak gepaard gaan met negatieve emoties.
• Normatieve overwegingen (heilige morele waarden): Natuurlijke dingen worden gezien als authentieker en moreel hoger, terwijl onnatuurlijke alternatieven vaak afkeer en morele verontwaardiging oproepen.

Toekomstig onderzoek en Implicaties

Het artikel benadrukt de noodzaak van verder onderzoek naar de negatieve gevolgen van natuurlijkheidsvoorkeur, zoals de ‘natuurlijke misvattingen’ en anti-wetenschappelijke overtuigingen. Er wordt ook ingegaan op de impact van deze voorkeur op de acceptatie van nieuwe technologieën, zoals AI en genetische modificatie. De auteurs roepen op tot een beter begrip van hoe deze voorkeur technologische vooruitgang kan beïnvloeden en pleiten voor een evenwicht tussen natuur en technologie.

Discussie

Onze diepgewortelde natuurlijkheidsvoorkeur, brengt enkele problemen met zich mee in onze percepties en besluitvorming.

Ten eerste leidt deze voorkeur tot de redeneerfout ‘beroep op de natuur‘, waarbij de natuurlijke staat van iets ten onrechte wordt aangehaald als bewijs van zijn superioriteit. Dit kan leiden tot misplaatste waarderingen en ongefundeerde afkeuringen van niet-natuurlijke elementen. Het probleem met de natuurlijkheidsvoorkeur ligt in het simplificeren van complexe vraagstukken tot een dichotomie van natuurlijk versus onnatuurlijk, waarbij natuurlijk ten onrechte als intrinsiek beter wordt beschouwd.

Ten tweede manifesteert deze voorkeur zich op twee specifieke problematische manieren:

1. Overwaardering van natuurlijkheid: natuurlijkheid wordt vaak ongegrond verheerlijkt, wat kan resulteren in een voorkeur voor natuurlijke producten of methoden zonder objectieve basis.
2. Overmatig toeschrijven van succes aan natuurlijke factoren: er is een neiging om uitmuntendheid of succes toe te schrijven aan natuurlijke talenten of eigenschappen, waardoor de waarde van inspanning en ontwikkeling ondermijnd wordt (lees meer hierover).