Benjamin Franklin, een van de Founding Fathers van de Verenigde Staten, was niet alleen een wetenschapper en politicus, maar ook een observator van de menselijke natuur. Een van zijn  inzichten betreft de psychologie van gunsten verlenen, een fenomeen dat bekendstaat als het Benjamin Franklin effect. In dit artikel bespreek ik Benjamin Franklin effect, het verschijnsel dat mensen anderen leuker vinden nadat ze hen een gunst hebben verleend.Lees verder »

Nieuw onderzoek suggereert dat geloven dat elke wolk een zilveren randje heeft je prestaties ten goede kan komen. 

Lees verder »

Hoe kan het zijn dat we soms vasthouden aan bepaalde overtuigingen waarvan we kunnen weten, en misschien diep van binnen ook wel echt weten, dat ze niet waar zijn? Denk aan dingen als magisch denken en bijgeloof en aan opvattingen die logisch gezien niet waar kunnen zijn en dingen bewezen onwaar zijn. In een nieuw artikel, Believing What We Do Not Believe: Acquiescence to Superstitious Beliefs and Other Powerful Intuitions, belicht Jane Risen deze vraag vanuit het perspectief van dual process modellen zoals het model van Daniel Kahneman (2011). Kahneman onderscheid systeem 1 denken en systeem 2 denken.

Lees verder »

Mensen nemen de werkelijkheid niet eenvoudigweg waar zoals deze is. In de menselijke waarneming en oordeelsvorming treden allerlei fouten en vervormingen op waardoor we de werkelijkheid anders waarnemen dan zij is. Daarbij komt nog eens dat we ons normaal gesproken niet erg bewust zijn van die waarnemings- en beoordelingsfouten. Tenzij we kennis hebben over die fouten denken we dat wat we zien en horen gewoon de werkelijkheid is. Ook onszelf zien we niet op een realistische manier.

Lees verder »

Een nieuw essay van Elizabeth Tipton, Christopher Bryan en David Yeager beschrijft een paradigmaverschuiving binnen de sociale wetenschappen die op gang aan het komen is en die zij de heterogeniteitsrevolutie noemen.

Lees verder »

Kort geleden verscheen een artikel waarin twee meta-analyses beschreven werden over de effecten van mindsets en mindsetinterventies (Sisk et al., 2018). De auteurs concluderen dat de resultaten in beide analyses zwak waren en dat het onderwijs haar tijd en geld beter aan andere zaken kan besteden dan aan mindset-interventies. Wel brengen ze de nuancering aan dat hun onderzoek suggereert dat mindset-interventies wel de moeite waard lijken voor speciale risicogroepen. Ik nam contact op met Carol Dweck (Stanford University) en David Yeager (University of Texas) over het Sisk et al. artikel en door mijn contact met hen realiseerde ik me dat er nogal wat op het artikel af te dingen valt. Niet alleen op hun gevonden resultaten, maar, belangrijker nog, ook op hun interpretatie van die resultaten. Lees hieronder waarom zelfs uit het problematische artikel van Sisk et al., blijkt dat mindset-interventies wel degelijk interessant en belangrijk zijn.Lees verder »

Je eigen kennis en vaardigheden kunnen inschatten is een belangrijke vaardigheid. Helaas is het niet gemakkelijk om jezelf accuraat te beoordelen. Dit komt onder andere tot uiting in het Dunning-Kruger effect (DKE). In dit artikel bespreek ik een onderzoek van Rachel Jansen en haar collega’s naar twee mogelijke verklaringen voor het DKE. Tevens leg ik uit waarom het DKE zo tricky is en waarom we intuïtief geneigd zijn om te denken dat vooral anderen er gevoelig voor zijn.
Lees verder »

Implicit Theories About Willpower Predict Self-Regulation and Grades in Everyday Life
Job, Walton, Bernecker, and Dweck (in press)

Samenvatting [vert CV]: Laboratoriumonderzoek laat zien dat wanneer mensen geloven dat wilskracht een overvloedige (in plaats van een zeer gelimiteerde) bron is zij meer zelfbeheersing laten zien na veel eisende taken. Sommigen hebben zich echter afgevraagd of deze ‘ongelimiteerde’ theorie leidt to verkwisting van bronnen en slechtere uitkomsten in het dagelijkse leven wanneer er hoge eisen worden gesteld aan zelfregulatie. Om dit te onderzoeken voerden wij een longitudinaal onderzoek uit waarbij we de theorieën van studenten over wilskracht beoordeelden en hun zelfregulatie en studieprestaties volgden. Zoals gehypothetiseerd voorspelde een ‘ongelimiteerde’ theorie betere zelfregulatie (beter time management en minder uitstellen, ongezond eten en impulsieve uitgaven doen) voor studenten aan wie hoge eisen werden gesteld aan hun zelfregulatie. Bovendien haalden van de studenten met een hoge studiebelasting degenen met een ongelimiteerde theorie hogere cijfers wat gemedieerd werd door minder uitstellen. Deze bevindingen spreken het idee tegen dat een gelimiteerde theorie mensen helpt om hun bronnen effectiever te alloceren. In plaats daarvan zijn het de mensen met een ongelimiteerde theorie die goed zelfreguleren wanneer er sprake is van hoge eisen.

We begrijpen en nemen de werkelijkheid niet volledig waar zoals die is. Ten eerste belemmeren onze zintuigen ons om grote delen van de werkelijkheid betrouwbaar waar te nemen of überhaupt waar te nemen. Ten tweede heeft de evolutie ons voorzien van cognitieve vuistregels (heuristieken) die snel zijn en ons helpen om te overleven in veel situaties maar die ook slordig en inaccuraat zijn in veel opzichten (lees meer). Hier komt nog eens bij dat we ons in bepaalde (misschien hoge) mate onbewust zijn van deze handicaps. Met andere woorden: we kunnen onwetend zijn zonder het ons te realiseren. Het 2×2 model hieronder beschrijft vier houdingen die we kunnen hebben met betrekking tot onze onwetendheid.

Hieronder kun je drie voorbeeldgesprekjes tussen een leidinggevende (Martin) en een medewerker (Suzan) lezen. Suzan heeft een verzoek gedaan aan Martin waar Martin nee tegen wil zeggen. In de eerste drie voorbeelden is de aanpak van de Martin niet effectief. In het eerste voorbeeld stelt hij zich vermijdend op, in het tweede forcerend en in het derde toegeven. In het laatste voorbeeld past ze de techniek van progressiegericht nee-zeggen toe.Lees verder »

Onlangs hielp ik een leidinggevende bij het voorbereiden van een gesprek. De manager wilde in dat gesprek een teamlid gaan vertellen dat hij voor een bepaald soort project niet opnieuw zou worden gevraagd. De reden was dat deze medewerker dit soort project voor de derde keer niet goed had uitgevoerd. Dit terwijl er al diverse gesprekken over waren geweest en er tevens hulp was geboden. Om ervoor te zorgen dat het volgende project van dit type goed zou worden uitgevoerd zou een ander teamlid dit gaan doen. De leidinggevende vond het gesprek spannend om twee redenen. De eerste reden was dat hij wist dat dit teamlid dit soort projecten wel graag wilde blijven doen. De tweede reden was dat hij bang was dat het teamlid boos zou worden als hij zou horen dat hij het volgende project niet zou mogen leiden. De leidinggevende zei: “Ik weet al precies wat hij gaat zeggen! Hij wordt heel boos en gaat zeggen dat het niet zijn schuld was dat het project niet succesvol was en dat het niet eerlijk is van mij om hem niet nog een kans te geven.”

Lees verder »

Door Coert Visser (2006)

Carol Dweck is hoogleraar Psychologie aan de Stanford universiteit. Ze is één van de topexperts in het veld van menselijke motivatie en intelligentie en door de jaren heen heeft ze een veel theorievorming en onderzoek tot stand gebracht. Dit jaar heeft ze het opmerkelijke boek Mindset: The New Psychology of Success uitgebracht. Het boek is een waar juweeltje, niet alleen vanwege de helderheid van schrijven en de overzichtelijke structuur maar bovenal door de belangrijke en bruikbare boodschap. Deze boodschap is dat de manier waarop je je eigen intelligentie ziet in hoge mate bepaalt hoe deze zich zal ontwikkelen. In dit interview vraag ik Carol Dweck over het boek en over wat de praktische implicaties van haar werk zijn voor managers.

Er is een nieuwe TED presentatie van Carol Dweck over de groeimindset. Als je onze website al wat langer volgt ken je de groeimindset natuurlijk al. Is deze video dan nog interessant om te bekijken? Voegt hij nog iets toe? Ja, dat doet hij. Carol Dweck legt niet alleen uit hoe zij op het idee kwam om haar onderzoeken naar mindset te doen. Ze vertelt ook over nieuwe onderzoeken die gedaan zijn. Ze vertelt bijvoorbeeld over hoe ze samen is gaan werken met game-wetenschappers. Ze hebben een wiskundespel gemaakt dat een groeimindset stimuleert? Beloont dit spel goed gegeven antwoorden? Ook vertelt ze over schoolklassen in Native-American reservaten en op achterstandsscholen in binnensteden. Wat denk je dat het effect was toen deze leerlingen hadden geleerd over de groeimindset? In de video wordt het verteld …

De geestelijke gezondheid van jonge mensen wordt gezien als een groeiend probleem, en helaas krijgen velen niet de hulp die ze nodig hebben. Hoewel korte, eenmalige interventies, zoals online programma’s, veelbelovend lijken, hebben ze niet altijd een blijvend effect. Een recente studie, uitgevoerd door onderzoekers van de Universiteit van Texas in Austin en de Universiteit van Rochester, ging op zoek naar manieren om de effectiviteit van dergelijke interventies te vergroten (Hecht et al., 2023).

Lees verder »

Het Dunning-Kruger effect komt er, kort gezegd, op neer dat er competentie nodig is om incompetentie te herkennen. Dit brengt met zich mee dat mensen die relatief incompetent zijn minder goed in staat zijn om hun eigen incompetentie te herkennen. Kruger & Dunning (1999) en Dunning et al. (2003) lieten zien dat er bij incompetente mensen sprake is van een zelfoverschattingseffect: mensen met een lage prestatie overschatten hun eigen prestatie. Hoe hoger de prestatie, hoe minder sterk het zelfoverschattingseffect is. Mensen met zeer hoge prestaties onderschatten hun eigen prestaties in deze onderzoeken zelfs. Dit verschijnsel brengt de pijnlijke situatie met zich mee dat zij die het laagst presteren relatief het sterkst geneigd zijn om de noodzaak voor hun groei of verbetering te onderschatten. Een nieuw onderzoek van Pennycook et al. (2017) brengt nog een verdieping aan in deze inzichten.

Lees verder »