In een wereld waar tijd schaars is en efficiëntie hoog op de agenda staat, wordt de kunst van het voeren van gesprekken steeds belangrijker. Stel je voor: je moet een halfuur lang een sessie met een groepje mensen leiden over een bepaald onderwerp. Hoe zorg je ervoor dat dit gesprek voor iedereen waardevol is? Een belangrijke techniek voor iedere professional die streeft naar progressie is het stellen van de ‘nuttigheidsvraag’. In dit artikel wil ik een interessante variatie hierop beschrijven: de ‘aangekondigde nuttigheidsvraag’.
Progressiegericht coaches maken vaak gebruik van de nuttigheidsvraag. Deze vraag kan bijvoorbeeld zo gesteld worden: “Hoe kunnen we de tijd wat jou betreft zo goed mogelijk gebruiken?” of zo: “Waaraan zou jij na afloop van ons gesprek merken dat je er iets aan gehad hebt?”
Door het stellen van de nuttigheidsvraag wordt het gemakkelijker voor cliënten om zich te richten op wat ze uit de sessie willen halen. Door de vraag herinneren ze zich wat ze willen bereiken en hoe de sessie daarbij kan helpen. De vraag werkt activerend. Door de vraag te stellen lukt het vaak goed om cliënten snel actief en betrokken te maken in het gesprek.Lees verder »
De nuttigheidsvraag is een belangrijke techniek voor iedere progressiegerichte professional. De vraag heeft meerdere functies, is bruikbaar in meerdere onderdelen van het gesprek en kan op verschillende manier gesteld worden. Laten we eerst kijken naar twee basisformuleringen van nuttigheidsvragen. De eerste is de opbrengstgerichte formulering. Deze is erop gericht om expliciet te maken wat het gesprek zou moeten opleveren voor de gesprekspartner. De tweede is de aanpakgerichte formulering. Deze is erop gericht om boven tafel te krijgen welke inhoud ter tafel moet komen en welk proces het beste gevolgd kan worden om het gesprek nuttig te maken. Hieronder staan twee voorbeelden van deze twee soorten formuleringen.
Heb je als coach of adviseur weleens meegemaakt dat je een gesprek aan het voeren bent met een coachee of een klant en dat je het gevoel hebt dat het gesprek niet helemaal lekker loopt? Iedereen maakt dat wel eens mee, denk ik. Het kan te maken hebben met het gevoel dat je eigen bijdrage in het gesprek niet zo goed is bijvoorbeeld omdat je vragen niet zo goed zijn of omdat je manier van reageren niet zo goed is. Ook kan het te maken hebben met het gevoel dat je gesprekspartners het gesprek niet zo nuttig of prettig vinden. Die indruk kun je bijvoorbeeld krijgen als ze wat fronsen, of wat weerstand lijken te vertonen. Zou je zulke momenten het gesprek niet even willen kunnen resetten? Nou, dat kan. Hier is een eenvoudige manier waarop je dat kunt doen.
Nuttigheidsvragen behoren tot de meest bekende en geliefde progressiegerichte technieken. Hier zijn twee manieren waarop je ze bij conflicthantering extra behulpzaam kunt maken.
Progressiegerichte principes en technieken zijn heel goed bruikbaar bij conflicthantering. Enkele eerdere artikelen waarin ik daar voorbeelden van gaf staan hier, hier en hier. Een vraag die bij uitstek goed bruikbaar is is de nuttigheidsvraag. Zoals ik in dit artikel al schreef kan die op twee grofweg soorten manieren gesteld worden. De eerste manier gaat over de nuttige invulling en aanpak van het gesprek en kan bijvoorbeeld als volgt worden geformuleerd: “Hoe kunnen we de tijd wat jou betreft zo nuttig mogelijk gebruiken?” De tweede manier gaat over gewenste opbrengst van het gesprek en kan bijvoorbeeld als volgt worden geformuleerd: “Waaraan zou je na afloop van ons gesprek merken dat je er iets aan hebt gehad?”. Deze twee vormen van nuttigheidsvragen kunnen heel goed beide gesteld worden in een gesprek. Ze vullen elkaar vaak goed aan. Hier zijn twee manieren om je nuttigheidsvraag in conflicthantering extra behulpzaam te maken.
Progressiegericht sturen is een techniek waarbij je als leidinggevende je verwachtingen communiceert. Hierbij formuleer je een duidelijk doel en leg je uit waarom dat doel belangrijk is. Vervolgens vraag je de ander hoe die aan dat doel kan gaan voldoen. Maar niet alleen leidinggevenden hebben verwachtingen. Ook als collega kun je een verwachting hebben van een andere collega. Hoewel je dan niet de bevoegdheid hebt om te sturen, kun je de kernelementen – het wat, het waartoe en hoe- uit de stuuraanpak wel benutten. Lees hieraan de hand van een voorbeeld, hoe je dat kunt doen.
Wat zijn enkele activerende gesprekstechnieken die coaches kunnen inzetten? In progressiegerichte coachingsgesprekken zijn cliënten normaal gesproken meer aan het woord dan coaches. Ze krijgen ruim baan om hun gedachten uit te spreken en hardop na te denken. Coaches sluiten aan op wat cliënten zeggen en stellen vragen waarna cliënten weer door kunnen praten. Stap voor stap krijgen cliënten zo de gelegenheid om te formuleren welke progressie ze willen bereiken en hoe ze dat voor elkaar kunnen krijgen. Soms komen cliënten echter niet zo gemakkelijk op gang in een gesprek. Coaches vragen zich regelmatig af hoe ze dergelijke, niet zo spraakzame, cliënten kunnen activeren. Hieronder beschrijf ik enkele van die activerende gesprekstechnieken voor coaches.
Het ondersteunen van de autonomie van de cliënt is extra belangrijk bij onvrijwillige cliënten. Dit zijn cliënten die niet zelf bedacht hebben om in coaching te gaan maar op verzoek van of in opdracht van een ander. Hoewel deze cliënten zich in eerste instantie meestal gereserveerd of zelfs uitgesproken oncoöperatief opstellen, lukt het vaak goed en snel om met hen tot een goede samenwerking te komen.
Als progressiegerichte professional (coach, trainer, adviseur, interim manager) kun je te maken krijgen met intakegesprekken. Een intakegesprek is een eerste, verkennend, gesprek dat je hebt met mogelijke toekomstige opdrachtgevers over het doen van een opdracht voor die opdrachtgevers. Een intakegesprek kan leiden tot het verlenen van de opdracht of tot een uitnodiging om een offerte te schrijven. Maar een intakegesprek kan er ook toe leiden dat opdracht niet doorgaat. Hiervoor kan zowel de reden zijn dat de opdrachtgever vindt dat de professional niet geschikt is voor de opdracht als dat de professional zelf de opdracht niet passend vindt voor zichzelf.Lees verder »
De bereikte-progressievraag is een belangrijke vraag die progressiegerichte coaches aan hun cliënten stellen. De vraag gaat in essentie over welke progressie de cliënt nu al heeft weten te bereiken. Hieronder kun je meer lezen over hoe je deze vraag kunt stellen en wat de kracht ervan is.
Hieronder kun je vier gesprekjes tussen een leidinggevende en een medewerker lezen. In de eerste drie gesprekjes is de aanpak van de leidinggevende niet effectief, in het vierde gesprekje wel.
Visser, C.F. (2017). Leren van progressie. O&O – Ontwikkeling en Opleiding, jaargang 30. nr. 4.
Fouten laten ons zien wat er beter moet worden. Zorgvuldig kijken naar progressie kan ons laten zien hoe dat wat we belangrijk vinden beter moet worden en hoe we dat kunnen bereiken.
Als professionals op het gebied van ‘leren en ontwikkelen’ zijn we gericht op hoe mensen zichzelf kunnen verbeteren in hun werk en hoe leerprocessen hier ondersteunend bij kunnen zijn. Het is daarom belangrijk dat we kennis hebben over hoe mensen bepaalde leerervaringen kunnen opdoen, die teweeg brengen dat ze progressie boeken in dat wat ze doen en waarin ze zich willen verbeteren. Fouten spelen meestal een belangrijke rol bij leren: ze laten ons zien en ervaren wat er beter moet. Maar de rol van fouten is iets beperkter dan we ons vaak realiseren. Om een proces van voortgaande verbetering tot stand te brengen, is het nodig om zorgvuldig te kijken naar de progressie die we boeken en naar hoe die progressie tot stand komt. In dit artikel leg ik uit hoe dat werkt.
Binnen een team in een onderwijsorganisatie heerste al twee jaar een slechte sfeer. Zowel tussen de teamleden onderling als tussen het team en de teamleider werden veel verwijten uitgewisseld en was er weinig vertrouwen. De teamleider besloot een coach in te huren om dit probleem te analyseren.
Het boeken van progressie in iets wat belangrijk voor je is in je werk kan erg motiverend zijn. Het kan je kijk op je werk positiever maken, het kan positieve emoties opleveren en het kan je functioneren verbeteren (lees meer). Maar helaas blijft progressie vaak onopgemerkt. Om de positieve effecten van progressie te kunnen ervaren is nodig om progressie zichtbaar te maken en te monitoren. De progressielunch is één van leuke en nuttige manieren om meer zicht te krijgen op je progressie en deze progressie beter te benutten.
In progressiegerichte gesprekken wordt vaak gewerkt met de nuttigheidsvraag die bedoeld is om erachter te komen of en hoe het gesprek tot dan toe nuttig is geweest voor de ander. Soms twijfelen mensen welke formulering ze dan het beste kunnen kiezen:
Wij gebruiken cookies op onze website om u de meest relevante ervaring te bieden door uw voorkeuren en herhaalbezoeken te onthouden. Door op "Accepteren" te klikken, stemt u in met het gebruik van ALLE cookies.
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
Open link ► Dit onderzoek van Kluger et al. (2024) richt zich op het effect van goed luisteren op het…