Nuttigheidsvragen in conflicthantering

Nuttigheidsvragen behoren tot de meest bekende en geliefde progressiegerichte technieken. Hier zijn twee manieren waarop je ze bij conflicthantering extra behulpzaam kunt maken. 

Progressiegerichte principes en technieken zijn heel goed bruikbaar bij conflicthantering. Enkele eerdere artikelen waarin ik daar voorbeelden van gaf staan hier, hier en hier. Een vraag die bij uitstek goed bruikbaar is is de nuttigheidsvraag. Zoals ik in dit artikel al schreef kan die op twee grofweg soorten manieren gesteld worden. De eerste manier gaat over de nuttige invulling en aanpak van het gesprek en kan bijvoorbeeld als volgt worden geformuleerd: “Hoe kunnen we de tijd wat jou betreft zo nuttig mogelijk gebruiken?” De tweede manier gaat over gewenste opbrengst van het gesprek en kan bijvoorbeeld als volgt worden geformuleerd: “Waaraan zou je na afloop van ons gesprek merken dat je er iets aan hebt gehad?”. Deze  twee vormen van nuttigheidsvragen kunnen heel goed beide gesteld worden in een gesprek. Ze vullen elkaar vaak goed aan. Hier zijn twee manieren om je nuttigheidsvraag in conflicthantering extra behulpzaam te maken.

Mutualiseren

Een eerste manier om dat te doen is door aan de nuttigheidsvraag een mutualiserend karakter mee te geven. Mutualiseren betekent ‘gemeenschappelijk maken’. In conflicthantering is het vaak behulpzaam om te vragen naar het gezamenlijke nut en de gewenste gezamenlijke opbrengst. Je versterkt hierdoor het gevoel van gemeenschappelijkheid waardoor het gesprek vaak iets gemakkelijker verloopt.

Toekomstprojectie

Een tweede manier om dat te doen is door in je nuttigheidsvraag een toekomstprojectie in te bouwen. Bij een toekomstprojectievraag nodig je je je gesprekspartners uit om zich voor te stellen dat ze een sprong kunnen maken naar de gewenste toekomst. Je vraagt ze te beschrijven hoe die gewenste toekomst er dan uitziet. Door gebruik te maken van een toekomstprojectie in de nuttigheidsvragen creëer je op subtiele wijze de positieve verwachting dat beide conflictpartners een positieve toekomst zullen hebben. Hierdoor kunnen ze zich gemakkelijker voorstellen dat die positieve toekomst inderdaad mogelijk is (lees hier meer over het subtiel creëren van een positieve verwachting).

Voorbeelden

Hier zijn twee paar voorbeelden van nuttigheidsvragen waarbij zowel mutualiseren als een toekomstprojectie is ingebouwd:

• Wat zou er moeten gebeuren in dit gesprek zodat jullie over tijdje, bijvoorbeeld een maand of 3, kunnen zeggen tegen elkaar: ‘Het was een goed idee om hier vandaag te komen’?
• Stel, we zijn een paar maanden verder en dit gesprek is voor jullie nuttig geweest …. Waaraan zouden jullie dat dan merken?