Filosoof Lee McIntyre heeft een interessant nieuw boek geschreven met de titel Respecting truth: willful ignorance in the Internet age. Als je mijn artikel Het belang van het kritisch evalueren van waarheidsclaims en mijn kleine tool voor het beoordelen van waarheidsclaims interessant vond, dan zal je dit boek zeker aanspreken.

Lees verder »

Als lezer van deze website heb je waarschijnlijk wel belangstelling voor het begrip vooruitgang en voor het nadenken over vragen als: wat is vooruitgang?; is vooruitgang echt mogelijk?; en, zo ja, hoe kunnen we het bereiken? Wellicht heb je dan ook belangstelling voor het boek De geschiedenis van de vooruitgang van de Rutger Bregman. In dit boek van bijna 400 bladzijden schrijft Bregman een op vlotte manier over hoe het denken over (de mogelijkheid) van vooruitgang door de jaren heen zich ontwikkeld heeft. In boek bestrijkt hij de hele geschiedenis, vanaf de oerknal, en beschrijft hij hoe allerlei beroemde denkers over vooruitgang dachten.

Lees verder »

Michael Shermer heeft een nieuw boek geschreven, getiteld The Moral Arc, waarin hij betoogt dat wetenschap en rede de wereld de wereld steeds beter hebben gemaakt en nog steeds beter maken. In welke zin beter? In de zin van rechtvaardigheid, waarheid en vrijheid. Met andere woorden: de wereld wordt steeds rechtvaardiger en vrijer voor steeds meer mensen en we krijgen steeds meer zicht op de werkelijkheid. In het boek legt hij eerst uit wat hij bedoelt met de begrippen moreel en progressie en waarom hij wetenschap en reden, niet religie, ziet als de belangrijkste veroorzakers van deze morele progressie.

Lees verder »

Neurowetenschapper Alex Korb heeft een interessant boek geschreven over depressie met als titel The upward spiral. Een kernidee in zijn boek is dat depressie niet simpelweg een toestand is waarin je rot voelt maar een neerwaartse spiraal. Kort gezegd bedoelt hij hiermee dat je terwijl je je depressief voelt geneigd bent om dingen te doen die je depressie niet verminderen maar in stand houden of verergeren. Dingen die zouden kunnen helpen, zoals lichaamsbeweging, sociaal contact en goed slapen zouden helpen maar zijn nu net de dingen waar je in een depressieve toestand niet zo toe geneigd bent. Zo kun je vast komen te zitten in depressie.

Lees verder »

Steven Weinberg (81) won in 1979 de Nobelprijs voor de Natuurkunde voor zijn bijdragen aan de unificatie van de zwakke kernkracht en elektromagnetische interactie tussen elementaire deeltjes. Hij publiceerde recent een boeiend boek, To Explain the World, over een onderwerp dat hem al vele jaren heeft gefascineerd: de ontdekking van de wetenschap.

Lees verder »

Norman Doidge publiceerde in 2007 de beststeller The Brain that changes itself. Met dit boek maakte hij bij het grote publiek het onderwerp neuroplasticiteit bekend. Neuroplasticiteit is het vermogen van de hersenen om zich te blijven ontwikkelen en reorganiseren. We hebben dat vermogen van wieg tot graf. In dat interessante boek beschreef Doidge het werk van verschillende pioniers in het vakgebied zoals Michael Merzenich, Paul Bach-y-Rita en Barbara Arrowsmith Young. Nu is er de opvolger van dat boek met de titel: The brain’s way of healing.

Lees verder »

Psycholoog Sian Beilock (foto) van de Universiteit van Chicago heeft een interessant nieuw boek geschreven met als titel “How the body knows its mind“. In het boek legt ze uit dat een oud en nog steeds populair idee, de dualistische gedachte dat lichaam en geest grotendeels gescheiden entiteiten zijn, verkeerd is. Ze betoogt dat dit idee niet alleen onjuist is maar ook gevaarlijk voor je gezondheid.

Het lichaam is niet slechts een huls of een machine die instructies uitvoert van het brein. Zoals de auteur uitlegt in het boek is het zo dat alles wat we doen onder het niveau van de nek invloed heeft op alles wat er gebeurt boven de nek. Hierdoor hebben onze lichamen een grote invloed op de ontwikkeling van onze breinen.Lees verder »

Erik Scherder is een neuropsycholoog die je misschien kent van zijn enthousiaste optredens in het tv-programma De Wereld Draait Door. Hij is de schrijver van het nieuwe boek Laat je hersenen niet zitten. Het boek gaat over het grote belang van lichaamsbeweging voor onze gezondheid. Het is natuurlijk al lang bekend dat lichaamsbeweging nodig is om overgewicht te voorkomen. Maar er is ook steeds meer bekend over hoe belangrijk lichaamsbeweging is voor een goede ontwikkeling en een goed functioneren van onze hersenen. Daarover gaat dit boek.

Lees verder »

In een nieuw boek getiteld Rethinking Positive Thinking: Inside the New Science of Motivation vat Gabriele Oettingen van NYU twintig jaar onderzoek dat zij samen met haar collega’s heeft gedaan, samen. Dit onderzoek heeft zich vooral gericht op de functies en effecten van positieve fantasieën en op een techniek die mentaal contrasteren (mental contrasting) heet.

Lees verder »

Een boek dat door de jaren heen een belangrijke invloed op me heeft gehad is “Een echte professional” van David Maister (de Engelse titel is “True professionalism“) . In dat boek pleit David – blijkbaar totaal niet bang om gezien te worden als naïef of idealistisch – ervoor om je werk te benaderen op een ethische, ambitieuze en principiële manier. Ik ken dit boek als sinds het verscheen in 1997 en ik ben het nog steeds eens met het overgrote deel van wat er in staat; en ik ben er nog steeds door geïnspireerd.  En misschien nog belangrijker: ik heb het gevoel dat het werkt. Hier zijn 20 citaten uit het boek (ik heb het boek in het Engels gelezen dus mijn vertaling wijkt mogelijk wat af van de officiële Nederlandse vertaling).Lees verder »

Walter Mischel is een 84-jarige hoogleraar psychologie aan Columbia University. Hij is de schrijver van een fascinerend nieuw boek getiteld The Marshmallow test. Hieronder kun je meer lezen over Mischels werk en zijn nieuwe boek. Lees verder »

Tot 2010 wist ik niet veel over de consequenties van economische ongelijkheid. Toen kwam ik het boek The Spirit Level tegen waarin auteurs Richard Wilkinson en Kate Pickett hun onderzoeksresultaten presenteerden die lieten zien dat een hoog niveau van inkomensongelijkheid in rijke landen schadelijk is voor die landen. Hun onderzoek liet zien (1) dat hoe meer ontwikkeld een land is, hoe minder belangrijk economische groei is voor bepaalde objectief meetbare uitkomsten zoals levensverwachting (zie grafiek), (2) dat er in een studie van 23 van de rijkste landen een sterke relatie werd gevonden tussen gezondheidsproblemen en sociale problemen aan de ene kant en het niveau van inkomensongelijkheid aan de andere kant (zie grafiek), (3) dat deze zelfde relatie ook werd gevonden in een onderzoek naar de 50 Amerikaanse staten (zie grafiek).

Lees verder »

Alfie Kohn is een auteur die ik al vrij vaak heb genoemd (zie onder andere hier). Hij heeft verschillende boeken geschreven die goed onderbouwd zijn en tot nadenken stemmen zoals No Contest en Punished by Rewards (die ik beide kan aanbevelen).

Lees verder »

Hoe komt het dat underdogs vaker dan je zou denken succesvol zijn? Wat maakt dat tegenslag mensen vaak sterker maakt? En wat verklaart dat de ogenschijnlijke sterken en machtigen in de praktijk toch vaak het onderspit delven? Op deze en soortgelijke vragen geeft de Canadese wetenschapsjournalist Malcolm Gladwell antwoord in zijn recente boek David en Goliath. De overwinning van de underdog.

Door Coen Helderman (@coenheld)

‘Van een nood een deugd maken’. ‘Ieder nadeel heeft zijn voordeel’. Wie niet sterk is, moet slim zijn’. Het zijn deze overbekende tegelwijsheden en ogenschijnlijk platgereden paden die het vertrekpunt vormen van het nieuwe boek van de bestseller auteur Malcolm Gladwell. Het is een hele kunst om van hieruit een boek te schrijven dat ontroert, diepgang heeft en bovendien aanzet tot nadenken. Gladwell is daar toch wonderwel in geslaagd. Dat doet hij vooral door prachtige verhalen te schrijven, waarin hij mensen en gebeurtenissen tot leven brengt. Hij bevestigt daarmee al doende in één beweging de centrale stelling van zijn boek, namelijk dat de grootste kracht vaker dan wij denken juist in het kleine en onconventionele schuilt.

Lees verder »

De economische wetenschap en praktijk is lang gedomineerd geweest door het idee dat mensen louter gedreven zijn door eigenbelang. Onderzoek in de psychologie en het opkomende veld van de gedragseconomie heeft laten zien dat dit model van menselijke motivatie foutief is.  Dit onderzoek liet zien dat mensen niet alleen door eigenbelang gedreven zijn. Ze hebben ook sterke neigingen tot samenwerking. Het lijkt alsof we het belang van anderen ook als doel op zich zien. Dit heeft niet alleen betrekking op familie en vrienden maar ook op vreemden. Wat ons geleerd wordt over de menselijke natuur heeft wel een effect op wat we geloven en op hoe we ons gedragen. Onderzoek door Robert Frank en zijn collega’s (1993) liet bijvoorbeeld zien dat economiestudenten steeds minder sociaal en coöperatief werden naarmate zijn in hun studie meer geconfronteerd waren aan dit axioma van eigenbelang dat ten grondslag ligt aan de belangrijkste economische theorieën.

Lees verder »