Handelen naar je waarden leidt tot je beter voelen en beter functioneren

In dit artikel schreef ik dat onderzoek uit de zelfdeterminatie laat zien dat wanneer we activiteiten verrichten die in overeenstemming zijn met onze waarden, we ons beter voelen en beter functioneren. Een lezer was hier geïnteresseerd in en vroeg me om literatuurverwijzingen waar uit dit blijkt. Hier kun je mijn antwoord lezen.

Autonome motivatie

Een belangrijk onderwerp van onderzoek binnen de zelfdeterminatietheorie is autonome motivatie. Autonome motivatie is een goede kwaliteit van motivatie die voorkomt in twee ‘smaken’:

1. Intrinsieke motivatie (doen wat je interessant of leuk vindt;
2. Geïnternaliseerde motivatie (doen wat je nuttig, belangrijk, waardevol vindt).

Onderzoeken motivatie en functioneren

Talloze onderzoeken hebben laten zien dat we ons beter voelen en beter functioneren wanneer we autonoom gemotiveerd bezig zijn.
Enkele voorbeelden hiervan zijn:

• Meta-analyse autonomie-ondersteuning door leidinggevenden (Slemp et al., 2018);
• Review en meta-analyse gymnastiekonderwijs (Vasconcellos, 2019);
• Meta-analyse motivatie bij leerlingen (Howard et al., 2020)
• Onderzoek naar de motivatie van leraren (Vermote et al., 2020)
• Meta-analyse motivatie bij leraren (Slemp et al., 2020)
• Onderzoek naar motivatie bij studenten (Clegg et al., 2022)

Internalisatie is een essentieel proces bij het ontstaan van geïnternaliseerde motivatie (lees meer)

Zelfconcordantie

Daarnaast is het onderwerp zelfconcordantie relevant voor de vraag van de lezer. Zelfconcordante (zelfovereenstemmende) doelen zijn doelen die de duurzame belangen en zelfbepalende waarden van een individu vertegenwoordigen (Sheldon, 2002). Als je zelfconcordante doelen nastreeft handel je dus in overeenstemming met je waarden en interesses.

Onderzoek op basis van het zelfconcordantiemodel heeft aangetoond dat zelfconcordante doelen:

1. leiden tot meer implementatie-intenties (Carraro & Gaudreau, 2011);
2. leiden tot: aanhoudende inspanning bij het nastreven van doelen (Sheldon en Elliot, 1998, Sheldon en Elliot, 1999);
3. vaker worden gerepeteerd (Higgins, 1996);
4. leiden tot betere zelfregulatie (Milyavskaya et al., 2015);
5. succesvolle doelrealisatie bevorderen (Koestner, Otis, Powers, Pelletier, & Gagnon, 2008).

Van zelfconcordante doelen wordt gedacht dat ze effectiever zijn dan niet-zelfovereenstemmende doelen omdat de kans groter is dat ze de psychologische basisbehoeften bevredigen.