Het valt niet te ontkennen dat de mensheid geconfronteerd wordt met een aantal existentiële problemen, zoals economische ongelijkheid, aantasting van het milieu en politieke instabiliteit. Daarom is het noodzakelijk dat de samenleving als geheel werkt aan het algemeen belang. Helaas overheerst een gevoel van moedeloosheid omdat zoveel mensen zich machteloos lijken te voelen tegenover deze problemen. Toch kan onze bijdrage aan een betere wereld, zelfs als we af en toe denken dat ze weinig te maken hebben met deze belangrijke uitdagingen, invloed hebben. In dit artikel onderzoeken we de kracht van kleine acties en hoe ieders keuzes de loop van de toekomst kunnen beïnvloeden.

Trainingen Progressiegericht Werken

Twee gesprekken: twee problemen

Ik sprak onlangs met twee mensen over deze thematiek. Beiden zijn maatschappelijk betrokken en goed geïnformeerde personen. De eerste persoon is een sociaal wetenschapper, de ander is betrokken in computer science.

  • De eerste persoon signaleerde dat de problemen groot zijn en groter aan het worden zijn en heeft het gevoel dat we als mensheid veel te weinig doen om ze op te lossen. Sterker nog, hij zei: “Het lijkt alsof de meerderheid van de mensen ze niet eens wil oplossen. Zijn woorden gaven me even het gevoel als alsof deze situatie hem zelf ook de moed ontneemt om zich te blijven inspannen om de wereld beter te maken.
  • De tweede persoon wees ook op enkele interessante kwesties. Hij was het er van harte mee eens dat we onze inspanningen moeten richten op het algemeen belang (en dat dit nu nog te weinig gebeurt). Hij zei dat hij zich zorgen maakte over drie dingen: 1) het gebrek aan aandacht voor het algemeen belang in het bedrijfsleven (wat te eenzijdig gericht is op het maken van winst), 2) het ontbreken van een algemeen-belang-criterium in algoritmes op onze computer-apps, social media en andere websites, 3) de noodzaak (en moeilijkheid) om AI-toepassingen te richten op een algemeen belang. Naar zijn inschatting is het ontwikkelen van heuristieken die zowel rekenkundig begrijpelijk zijn als een effectieve maatstaf voor het algemeen belang een uiterst moeilijke taak, en misschien zelfs onmogelijk.

Begrip voor moedeloosheid

Het is begrijpelijk dat mensen moedeloosheid kunnen ervaren bij ernstige problemen zoals sociale onrechtvaardigheid, ongelijkheid en klimaatverandering. Deze kwesties zijn kritiek en ingewikkeld, en het lijkt vaak alsof er niet genoeg aan wordt gedaan om ze aan te pakken. Als je je bewust bent van de ernst van de situatie en ontdekt dat de mensheid over het algemeen niet genoeg doet om de belangrijkste problemen aan te pakken, kan ik begrijpen dat je er wanhopig van wordt. In feite worden de meeste van de geïdentificeerde problemen, over het algemeen, vooralsnog zelfs groter in plaats van minder groot.

Het belang van kleine daden

Albert Schweitzer deed ooit de volgende uitspraak:

Van alle wil naar het ideaal in de mensheid kan slechts een klein deel zich manifesteren in publieke actie. De rest van deze kracht moet zich tevreden stellen met kleine en obscure daden. De som daarvan is echter duizendmaal sterker dan de daden van hen die brede publieke erkenning krijgen. De laatste zijn, vergeleken met de eerste, als het schuim op de golven van een diepe oceaan…

Het is waar dat we vaak denken dat grootschalige acties nodig zijn om verandering te bewerkstelligen en onze idealen te verwezenlijken. Maar Schweitzer wijst erop dat het kleine daden zijn die de echte kracht hebben en die de wereld ten goede veranderen.

Waarom zijn kleine daden zo krachtig?

Hier zijn enkele redenen waarom kleine daden krachtiger zijn dan we ons meestal realiseren:

  1. Kleine daden zijn vaak duurzamer: Grote, dramatische acties kunnen indrukwekkend lijken, maar ze zijn niet altijd duurzaam. Kleine, alledaagse daden daarentegen zijn vaak gemakkelijker vol te houden en kunnen na verloop van tijd tot grotere veranderingen leiden. Een paar voorbeelden van duurzame kleine daden zijn het verminderen van voedselverspilling, het gebruiken van herbruikbare tassen en het verminderen van het gebruik van plastic.
  2. Kleine daden kunnen inspireren: Kleine daden kunnen anderen inspireren om hetzelfde te doen. Wanneer mensen zien dat anderen kleine stappen zetten om de wereld te verbeteren, kan dat een kettingreactie veroorzaken en anderen inspireren om hetzelfde te doen. Zo kan een klein gebaar, zoals het delen van een milieuvriendelijk initiatief op sociale media, leiden tot grotere bewustwording en actie.
  3. Kleine daden kunnen een groot verschil maken: Hoewel kleine daden op zichzelf misschien klein lijken, kunnen ze op de lange termijn een groot verschil maken. Door bijvoorbeeld wat minder vlees te eten, kunnen mensen bijdragen aan het verminderen van de CO2-uitstoot die gepaard gaat met de vleesproductie. Door de fiets te nemen in plaats van de auto, kunnen mensen bijdragen aan het verminderen van de luchtvervuiling en de files in stedelijke gebieden. Zelfs kleine daden van vriendelijkheid en mededogen kunnen een groot verschil maken voor de mensen om ons heen.

Aandacht voor het algemeen belang

In mijn gesprek met de computer-science-persoon kwam naar voren dat er in veel sectoren, zoals het bedrijfsleven, nog te weinig aandacht is voor het algemeen belang. Dit is vaak te wijten aan de focus op winstmaximalisatie. In de computing science is er tevens zorg over het ontbreken van een algemeen-belang-criterium in algoritmen op onze computer-apps en websites. Het is daarom van belang dat er meer aandacht komt voor het algemeen belang in alle sectoren van de samenleving.

Bedrijven moet meer gericht worden op het algemeen belang

Ten eerste is het waar dat bedrijven vaak te eenzijdig gericht zijn op het maken van winst en dat dit soms ten koste gaat van het algemeen belang. Dit kan leiden tot milieuschade, ongelijkheid en andere problemen (zie bijvoorbeeld dit).

► Het is belangrijk om te erkennen dat bedrijven een belangrijke rol spelen in het creëren van een betere wereld en dat winst maken en het nastreven van het algemeen belang elkaar niet uitsluiten. Bedrijven kunnen bijvoorbeeld werken aan duurzame productie, eerlijke handelspraktijken en het steunen van maatschappelijke organisaties die werken aan sociale en milieu-gerelateerde problemen.

Algoritmes moeten een algemeen-belang-criterium krijgen

Ten tweede is het ontbreken van een algemeen-belang-criterium in algoritmen op onze computer-apps en websites een reëel probleem. Algoritmen zijn vaak ontworpen om te voldoen aan specifieke doelen, zoals het maximaliseren van winst of het optimaliseren van zoekresultaten, en kunnen onbedoelde gevolgen hebben voor het algemeen belang. Een gevaar veel algoritmes op sites zoals Facebook is dat ze een verslavende werking kunnen hebben waarbij je steeds meer van dezelfde content wilt zien. Hierdoor kun je in zogenaamde echo-kamers of rabbit-holes terecht komen wat kan bijdragen aan de polarisatie in de samenleving en destabilisering van het politieke klimaat.

► Het is belangrijk om te werken aan het ontwerpen van algoritmen die rekening houden met het algemeen belang, zoals privacy, veiligheid, duurzaamheid en andere waarden die bijdragen aan een betere samenleving. Het ontwikkelen van heuristieken die het algemeen belang dienen, kan een uitdagende taak zijn, maar het is niet onmogelijk. Er zijn al enkele voorbeelden van bedrijven die een ‘triple bottom line’ benadering hanteren, waarbij winst, people en planet centraal staan in hun bedrijfsvoering. Het integreren van deze benadering in het DNA van bedrijven is een stap in de goede richting.

AI-toepassingen moeten gericht worden op het algemeen belang

Ten derde is het waar dat het richten van AI-toepassingen op het algemeen belang een complexe taak is. Het ontwikkelen van heuristieken die zowel rekenkundig begrijpelijk zijn als een effectieve maatstaf voor het algemeen belang is inderdaad moeilijk, maar wellicht niet onmogelijk.

► Ook op het gebied van algoritmen en AI zijn er veelbelovende ontwikkelingen gaande, zoals het gebruik van ‘explainable AI’ en ‘ethical AI’ frameworks. Deze benaderingen bieden meer transparantie en verantwoording in de besluitvorming van AI-toepassingen en kunnen bijdragen aan een meer ethische en verantwoordelijke benadering van deze technologieën. Er zijn al enkele voorbeelden van AI-toepassingen die gericht zijn op het oplossen van maatschappelijke problemen, zoals het voorspellen van natuurrampen, het verbeteren van gezondheidszorg en het verminderen van afval. Er is meer onderzoek en ontwikkeling nodig om deze toepassingen verder te verbeteren en uit te breiden.

Individuele bijdragen

Hoewel het bereiken van het algemeen belang soms overweldigend moeilijk kan lijken, zijn kleine daden van individuen van onschatbare waarde. Als individu kun je bijdragen aan het algemeen belang door bijvoorbeeld:

  1. bewust omgaan met energie;
  2. stemmen op een politieke partijen die zich inzet voor het klimaat;
  3. vrijwilligerswerk doen in de zorg;
  4. minder plastic gebruiken;
  5. minder verspillend omgaan met voedsel;
  6. steunen van bedrijven die duurzame praktijken hanteren;
  7. overstappen op een plantaardig dieet;
  8. rekening houden met anderen;
  9. steunen van organisaties die zich inzetten voor sociale rechtvaardigheid en het algemeen belang.

Dit zijn maar enkele voorbeelden. Je kunt er zelf vast nog meer bedenken.

Doe zelf iets

Als je vermoedt dat het ongeveer waar is wat ik zeg, dat juist kleine daden uiteindelijk kunnen leiden tot grote veranderingen, zou je dan eens willen bedenken wat jij vandaag al voor kleine daad zou kunnen verrichten?

Niets is te klein.

Wat vind je van dit artikel?
  • Interessant (4)
  • Bruikbaar (3)