Hoe je kijkt naar je eigen progressie is bepalend voor hoe competent en gemotiveerd je je zult voelen. Een manier van werken die hier niet bijzonder geschikt voor is, is zelfbeoordeling via een cijfer. Er zijn tenminste drie redenen waarom dit soort zelfbeoordelingen glibberig en onbetrouwbaar is: (1) het Dunning-Kruger effect, (2) the curse of knowledge, (3) en de hogere lat.

Lees verder »

Op welke manier informatie over een onderwerp gepresenteerd wordt heeft invloed op onze houding en beslissingen ten aanzien van het onderwerp. In de psychologie heet een dergelijk verschijnsel een framing effect. Naar zulke framing effecten is veel onderzoek gedaan. Ook is er nu steeds meer onderzoek naar de effecten van reframing. Bij reframing verandert de frame van positief naar negatief of andersom. Hieronder bespreek ik deze effecten en ook hoe zij samenhangen met de negativiteitsbias en met leeftijd.

Lees verder »

Mensen zijn in hun doen en laten gevoelig voor de aanwezigheid van anderen. Je kent vast wel de uitdrukking “waar je mee omgaat daar wordt je door besmet”. Wat is er precies bekend over het effect van de aanwezigheid van anderen? Het sociale facilitatie-effect is al bekend sinds 1965 en houdt in dat mensen handelingen die zij goed beheersen gemakkelijker uitvoeren in aanwezigheid van anderen. Maar bij het uitvoeren van taken die veel concentratie vergen kan de aanwezigheid van anderen ook verstorend werken (Horwitz & McCaffrey, 2008). In een nieuw onderzoek laten Desender, Beurms & Van den Bussche (2015) zien dat mentale inspanning ook aanstekelijk kan werken.

Lees verder »

Zonder dat we dat zelf merken, maken we als mensen voortdurend allerlei waarnemings-, beoordelings- en redeneerfouten. Sinds het begin van de jaren ’70 is er een enorme hoeveelheid onderzoek die dit soort fouten heeft aangetoond. Veel van de technieken en principes in de progressiegerichte aanpak houden rekening met dit soort cognitieve fouten en kunnen worden gezien als tegenmaatregelen tegen deze fouten. Het onderzoek naar cognitieve fouten begon bij Daniel Kahneman en Amos Tversky. Zij toonden aan dat mensen allerlei fouten maken in de manier waarop ze situaties inschatten, informatie verwerken, redeneren en oordelen.

Lees verder »

Tijdens deze Corona-pandemie krijgen we enorm veel informatie over ons heen over het virus. We worden frequent geïnformeerd door de overheid en door experts. Daarnaast zijn er veel mensen die niet direct als expert te betitelen zijn die toch stellige meningen verkondigen over het virus en hoe het zich verspreidt en over de vraag welke maatregelen en wel of niet moeten worden genomen. Hoe moeten we hier over denken?Lees verder »

https://www.youtube.com/watch?v=kcfRe15I47I

Velen zien de groeimindset als een belangrijk concept voor onderwijs. Recente onderzoeken laten echter relatief bescheiden effecten zien van groeimindsetinterventies op schoolresultaten. Nieuw onderzoek van Tieme Janssen en Nienke van Atteveld (2022) komt met een specifieke verbetering van groeimindsetinterventies. Ze gaven leerlingen niet alleen uitleg over neuroplasticiteit, het vermogen van de hersenen om voortdurend te blijven veranderen maar lieten hen deze veranderingen zelf ook ervaren via neurofeedback. Hieronder beschrijf ik beknopt hun onderzoek.

Lees verder »

Fragment uit Kiezen voor Progressie

In 1937 beschreef de Nederlandse historicus en journalist Jan Romein zijn ‘wet van de remmende voorsprong’ die zegt dat het hebben van een voorsprong op een bepaald gebied kan leiden tot:

1. het afnemen van de stimulans om te streven naar verdere vooruitgang;
2. een terughoudendheid om je aan te passen aan veranderingen;
3. een onvermogen om je aan te passen aan veranderingen.

Als resultaat hiervan wordt het individu of de groep die eerst een voorsprong had, ingehaald door anderen. In cybernetische termen treedt een mechanisme van negatieve feedback op wat neerkomt op het volgende: A veroorzaakt B wat een afname van A veroorzaakt. Met andere woorden: de output van het systeem verzet zich tegen de input van het systeem wat het systeem stabiliseert. Dit negatieve feedbackmechanisme kan een handicap voor het systeem worden wanneer de omgeving verandert en andere en hogere eisen stelt. Op deze manier kan het bestaan van succes leiden tot een afname in inspanningen wat toekomstig succes kan ondermijnen.

Lees verder »

Het begrip signature strengths, ofwel karaktersterktes, werd gelanceerd door twee vooraanstaande figuren binnen de positieve psychologie, Peterson & Seligman (2004). Deze twee auteurs, exponenten van de zogenaamde strengths movement, stelden dat het identificeren en gebruiken van je kenmerkende sterktes een (of zelfs ‘de’) belangrijke basis voor menselijk floreren is. De auteurs ontwikkelden een vragenlijst, de VIA Inventory of Strengths (VIA-IS) die populair is bij veel coaches en loopbaanadviseurs en waarmee de kenmerkende karaktersterktes van mensen zouden kunnen worden geïdentificeerd. De populariteit van deze vragenlijst is groot. Maar de wetenschappelijke onderbouwing ervan en de onderbouwing van de uitgangspunten die ten grondslag liggen aan de sterktebenadering binnen de positieve psychologie zijn minder groot. Er is nu een artikel verschenen van Schutte & Malouff (2018) waarin zij een meta-analyse beschrijven naar de effecten van interventies gericht op signature strengths. Hoe overtuigend laat dit artikel de onderbouwing van de signature strengths benadering zien?

Lees verder »

Wat is het effect van hoe ouders feedback geven op de prestaties van hun kinderen? Is het verstandig om de intelligentie van je kind te prijzen als het een hoog cijfer heeft gehaald? En hoe reageer je als je kind met een onvoldoende thuiskomt? Zeg je iets over de capaciteiten van je kind? Of is het verstandiger iets te zeggen of vragen over hoe je kind heeft geleerd. Een nieuw onderzoek van Barger et al. (2022) geeft enkele nuttige antwoorden.

Lees verder »

Eerder onderzoek wijst op gunstige effecten van autonomie-ondersteuning in verschillende contexten zoals de opvoeding, onderwijs en de werkcontext (zie ook hier, hier en hier). In het algemeen wordt bij onderzoeken naar de effecten (bijvoorbeeld) autonomie-ondersteuning in het werk gebruik gemaakt van statische metingen van presteren (bijvoorbeeld Gagne & Deci, 2005). Dat wil zeggen dat er op één moment een meting van het functioneren wordt gedaan. Onderzoekers Kanat-Maymon & Reizer (2017) volgen een andere benadering. Zij maten het effect van autonomie-ondersteuning op het functioneren van nieuw aangenomen voetbalanalisten gedurende een periode van 5 maanden (N=68).

Lees verder »

In het toonaangevende wetenschappelijke tijdschrift Nature is een belangrijke publicatie verschenen over grootschalig onderzoek naar de effecten van een kortdurende mindsetinterventie (Yeager et al., 2019). Dit onderzoek heet de National Study of Learning Mindsets (NSLM). Aan het onderzoek werkte een team van onderwijskundigen, psychologen, sociologen, economen en statistici mee (lees meer). Het doel van de studie was om uit te vinden voor welke leerlingen en onder welke omstandigheden een zorgvuldige geconstrueerde groeimindsetinterventie nuttig is. Deze groeimindsetinterventie bestond een online interventie die nog geen uur duurde (lees meer). De boodschap van de interventie aan de leerlingen was dat intellectuele capaciteiten kunnen worden ontwikkeld. De interventie werd afgenomen bij een nationaal representatieve steekproef van 76 middelbare scholen. Aan het onderzoek deden meer dan 12000 eersteklassers mee. Lees verder »

Over mindfulness-meditatie wordt beweert dat het kan bijdragen aan beter en prettiger functioneren. Wat voor bewijs is er dat het inderdaad werkt?

In dit artikel schreef ik over mindfulness en mindfulness-meditatie. Mindfulness-meditatie helpt om een toestand van mindfulness te ervaren. Mindfulness, wat zoiets is als het bewust en oordeelloos ervaren van het huidige moment, helpt, zo schreef ik dat artikel, om automatische gedachtestromen te onderbreken. Ook schreef ik dat er in de afgelopen jaren vrij veel onderzoek gedaan is naar effecten van mindfulness meditatie

 en dat het zou leiden tot voordelen zoals een betere weerbaarheid tegen stress, een betere immuunfunctie, een betere mentale gezondheid, minder depressieve klachten en beter sociaal functioneren. Hier wil ik graag iets dieper ingaan op het bewijs voor de positieve effecten van mindfulness.

Lees verder »

Lees ook: Aannames in progressiegericht werken

Binnen progressiegericht werken gaan we uit van een aantal aannames over mensen, over progressie, over inspanning en over effectiviteit in gesprekken. De aannames die we over mensen hebben, zouden als volgt kunnen worden samengevat:

1. We hebben autonomie, competentie en verbondenheid nodig.
2. Het is goed om te geloven dat we onszelf kunnen ontwikkelen.
3. De menselijke natuur is flexibel.
4. Onze intuïtie is minder betrouwbaar dan we denken.

Hieronder volgt een toelichting op elk van deze aannames:

Lees verder »

Normaal gesproken is het zo dat als een doel dat we proberen te bereiken in zicht komt, onze motivatie toeneemt. Dit wordt het goal gradient effect genoemd. Maar er is een omstandigheid waarin dit effect teniet kan worden gedaan. Dat is wanneer we in de buurt van anderen werken die vergelijkbare doelen proberen te bereiken. Dan kan er een pseudowedstrijd ontstaan.

Lees verder »