Edward Deci, grondlegger van de zelfdeterminatietheorie, benadrukt het belang van autonome motivatie en autonomie-ondersteuning. In een TED-presentatie legt Deci uit dat autonoom gemotiveerd zijn je prestaties verbetert, vooral bij ‘heuristische activiteiten’. Als we Deci’s video tonen in trainingen, krijgen we soms de vraag: Wat zijn heuristische activiteiten? Laten we dat eens nader bekijken.

Zelfdeterminatietheorie en autonome motivatie

► De zelfdeterminatietheorie is een macrotheorie over menselijke motivatie, ontwikkeld door Edward Deci en Richard M. Ryan. De theorie stelt dat er drie psychologische basisbehoeften zijn die, indien bevredigd, een optimaal functioneren, welbevinden en groei van een persoon mogelijk maken. Deze behoeften zijn competentie, autonomie en verbondenheid.

► Autonome motivatie is motivatie die voortkomt uit het gevoel iets uit jezelf te doen, omdat je het interessant (dit heet intrinsieke motivatie) of belangrijk (dit heet geïnternaliseerde motivatie) vindt. Het onderscheidt zich van gecontroleerde motivatie, waarbij sprake is van handelen dat gestuurd wordt door het vooruitzicht van een straf of beloning.

Heuristische en algoritmische activiteiten

► Heuristische activiteiten verwijzen naar taken of problemen waarvoor geen vaststaande, stapsgewijze oplossingen bestaan. In plaats daarvan vereisen ze creatief denken, probleemoplossing en het ontdekken van nieuwe benaderingen. Het woord “heuristisch” komt van het Griekse woord εὑρίσκειν, wat “vinden” betekent.

► Algoritmische activiteiten zijn het tegenovergestelde van heuristische activiteiten. Algoritmische activiteiten verwijzen naar taken of problemen die kunnen worden opgelost door een specifieke reeks stappen of instructies te volgen . Het woord “algoritme” is afgeleid van de naam van de Perzische wetenschapper Muhammad ibn Musa al-Khwarizmi, die systematische methodes ontwikkelde om lineaire en kwadratische vergelijkingen op te lossen.

Het belang van autonome motivatie

► Terugkerend naar de stelling van Deci, het belang van autonome motivatie ligt in het feit dat wanneer mensen zich autonoom gemotiveerd voelen en controle hebben over hun acties, ze beter in staat zijn om creatieve en innovatieve oplossingen te vinden voor complexe problemen waarvoor geen duidelijke of voorgeschreven oplossingen bestaan. Dit is vooral relevant in het geval van heuristische activiteiten, waar creativiteit en innovatie cruciaal zijn voor succes.
► Het werk van Barbara Fredrickson kan hierbij een verklaring bieden. Volgens haar Broaden-and-Build-theorie bevorderen positieve emoties, zoals liefde, vreugde en dankbaarheid, nieuwe en creatieve acties, ideeën en sociale banden. Wanneer mensen autonoom gemotiveerd zijn, ervaren ze vaak positieve emoties omdat ze zich betrokken en geïnteresseerd voelen bij wat ze doen. Deze positieve emoties kunnen op hun beurt de creativiteit en het innovatieve denken stimuleren die nodig zijn voor heuristische activiteiten.