In progressiegerichte coachingsgesprekken nodigen coaches hun cliënten normaal gesproken uit om in de positie van uitlegger te gaan zitten.

In progressiegerichte coachingsgesprekken nodigen coaches hun cliënten normaal gesproken uit om in de positie van uitlegger te gaan zitten. De coach kiest een houding van niet-weten, stelt vragen, reageert erkennend en vraagt door. Door de aard van de vragen en de opeenvolging van verschillende soorten vragen wordt het gesprek meestal erg nuttig voor de cliënt. Zij kunnen in eigen woorden uitleggen waarover het gesprek moet gaan, wat ze zouden willen bereiken, welke stapjes vooruit ze zouden willen zetten en of en hoe het gesprek nuttig voor hen was.

Logische verhouding

De verhouding van de coach als vragensteller en cliënten als uitleggers werkt om verschillende redenen vaak goed. Het is een logische verhouding. Cliënten weten veel meer over hun leven en hun wensen dan jij. Daarom is het zinvol om hun perspectief te onderzoeken. Doordat cliënten alle ruimte krijgen om te vertellen hebben die het gevoel heel serieus genomen te worden. Het zelf kunnen uitleggen ervaren cliënten ook nog om andere redenen als nuttig. Terwijl ze uitleggen aan hun coach luisteren ze zelf namelijk ook mee. Ze horen zichzelf bepaalde dingen zeggen die ook voor henzelf verhelderend kunnen zijn.

Eigenaarschap

Verder vergroot het zelf uitleggen het eigenaarschap van wat er naar voren komt in een gesprek. Als cliënten aan hun coach uitleggen wat ze willen bereiken, wat ze nuttig vonden of wat hun volgende stapje vooruit is, zijn dit geïnternaliseerde meningen en voornemens. De kans is daarom groot dat ze daadwerkelijk impact zullen hebben op het gedrag van de cliënt. Analyse, reflecties of suggesties van coaches aan cliënten zijn niet meteen geïnternaliseerd en het is de vraag in hoeverre de cliënt er iets mee kan en iets mee gaat doen.

Discipline

De cliënt uitnodigen om in de positie van uitlegger te komen vergt van ons als progressiegerichte coaches best wat discipline. Als mensen die vaak erg gemotiveerd zijn om cliënten te helpen kunnen we vaak namelijk een sterke neiging voelen om onze gedachten en suggesties met cliënten te delen. Het besef dat het vaak beter werkt om cliënten aan ons te laten uitleggen dan dat wij aan cliënten uitleggen kan ons helpen om onze oordelen, reflecties en suggesties te parkeren en vervolgens de cliënt uit te nodigen om het aan ons uit te leggen.

Uitleggen kalmeert

Cliënten in de positie van uitlegger brengen heeft vaak een extra positief effect wanneer cliënten boos zijn. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren bij conflicthantering waarbij je een gesprek hebt met twee cliënten tegelijkertijd die boos zijn op elkaar. In hun boosheid kunnen cliënten verwijtende dingen tegen elkaar zeggen die gemakkelijk tot een escalatie kunnen leiden.

In zulke situaties werkt het goed om cliënten uit te nodigen om uit te leggen. Dit kun je doen via de techniek van de plus achter de min zoeken. Kort gezegd komt deze erop neer dat je cliënten vraagt wat ze belangrijk vinden en graag zouden willen van de ander.

Het is voor boze cliënten vaak prettig om uitleg te kunnen geven over het onderwerp dat voor hen zo belangrijk is. Daarom zijn ze vaak graag bereid om de rol van uitlegger te accepteren. Terwijl ze beginnen uit te leggen zie je hen normaal gesproken al snel kalmeren.

Dit komt omdat het voor mensen heel moeilijk is om tegelijk boos te zijn en uitleg te geven over wat je graag zou willen dat de ander doet en over waarom dat belangrijk voor je is. Het beantwoorden van deze vragen doet een beroep op een ander deel van je hersenen dan het deel van de hersenen dat je boosheid ‘aanstuurt’. Uitleggen kalmeert dus en vaak al heel snel.

 

 Trainingen Progressiegericht Werken 

 

Twee voordelen van gekalmeerde cliënten

Deze rustigere houding van cliënten maakt het gemakkelijker om iets nuttigs te bereiken in het gesprek. Dat komt onder andere omdat het voor jou (en eventueel andere aanwezigen in het gesprek) gemakkelijker is om te reageren op een kalme persoon dan op een boze persoon. Maar het komt ook doordat de cliënt er zelf baat bij heeft om te kalmeren. Een gekalmeerde cliënt kan namelijk gemakkelijker bruikbare ideeën bedenken dan een boze cliënt.

Geen trucje

Ik pleit er niet voor om het brengen van cliënten in de positie van uitlegger te zien als een goedkoop trucje (“Laat ze gewoon even wat uitleggen, dan kalmeren ze wel. Doet er verder niet toe wat ze allemaal zeggen”).

Het is geen goedkoop trucje omdat je ook aandachtig luistert naar wat ze uitleggen. De inhoud van hun uitleg is essentieel voor hoe jij verder reageert en doorvraagt. En die inhoud biedt ook de sleutel tot een oplossing van het probleem.

Wat vind je van dit artikel?
  • Interessant (5)
  • Bruikbaar (4)